“Chinese mannen verkiezen een vrouw die niet hoog opgeleid is”

Deel 1 in deze reeks kan je lezen in bookzine 7.

Wanneer ik aan Eva (32) vraag waarom er zoveel Chinese singles zijn, vertelt ze dat daten op zich geen probleem is. “Met je naar bed gaan, willen Chinese mannen wel. Maar een relatie aangaan en met je trouwen, dat zullen ze niet gauw doen. Trouwen betekent hier meer dan twee mensen die van elkaar houden en beslissen om een leven te delen. Er speelt veel meer mee. Je leeftijd is bijvoorbeeld voor zowel je toekomstige man, als voor zijn familie, belangrijk, net als je afkomst en of je een stabiele job hebt. Het liefst ben je dus rond de twintig, ben je geboren in dezelfde stad, heb je een job en minstens een appartement. De welvaart van jouw familie en die van je schoonfamilie moet ook nog eens overeenkomen, anders gaat het huwelijk meestal niet door. Mensen grappen vaak dat er bij een huwelijk twee bedrijven met hun respectievelijke eigendommen fusioneren.”

Eva vindt dat mensen moeten kunnen trouwen met elkaar, ongeacht hun afkomst of status. “Zelf kom ik uit een arm gezin en heb ik me door hard studeren opgewerkt. Ik heb nu een stabiele job en een goed  leven. Maar dat is vaak niet voldoende.” Volgens de heersende schoonheidsnormen zou Eva ook nog eens te dik zijn. Dat zien Chinese mannen niet graag. “Ze verkiezen een zo wit mogelijk, rijk en mooi meisje. Daar bestaat zelfs een Chinees woord voor:白 富 美. En ze hebben ook liefst een vrouw die niet hoog opgeleid is. Zodat ze na het huwelijk makkelijker zal kiezen voor het gezinsleven. Een vrouw verkiest dan weer een lange, rijke en knappe man.”

Eva Zhou: “Het leven als single is als een kasteel. Als je er niet in bent, wil je erin. Ben je erin, dan wil je er uit.”

Binnenkort gaat Eva weer fitnessen, want niet alleen Chinese mannen, maar ook werkgevers verkiezen magere meisjes. “Soms staat het zelfs vermeld in een job-omschrijving dat je er mooi en elegant hoort uit te zien. Daarom dat er ook veel Chinese meisjes neuscorrecties, ooglidcorrecties en zelfs kaakbeencorrecties laten doen. Schoonheid is super belangrijk, en als je mooi bent, maak je kans op een rijke man. Schoonheid staat dus voor rijkdom.”

Het is dus niet zo dat Eva bewust single is. “Het leven als single is als een kasteel. Als je er niet in bent, wil je erin. Ben je erin, dan wil je er uit. Maar eigenlijk ben ik vooral bang om te trouwen. Mijn moeder heeft geen gelukkig leven gehad met m’n vader. Hij is als enig kind erg verwend geweest door mijn grootmoeder. Toen hij huwde met mijn moeder wist hij niet eens hoe hij als man en als vader verantwoordelijkheid moest nemen. Hij was als een kind voor mijn moeder en had altijd haar steun nodig. Nu hij ouder is heeft hij mijn steun nodig.”

Met een man als haar vader zou Eva dus nooit willen trouwen. Toch denkt ze dat er heel wat dezelfde types rondlopen, mede dankzij de eenkindpolitiek. “Als enig kind heb ik nooit geleerd om toegevingen te doen tegenover broers of zussen. Chinese ouders doen ook echt alles voor hun kinderen, waardoor de kans groter wordt dat ze erg egoïstisch worden als volwassene.” Dat merkte ze ook toen ze samenwoonde met haar ex. “We wisten echt niet hoe het was om met iemand samen te leven en compromissen te sluiten. Alleen al het eten was een probleem. Mijn ex kwam uit het zuiden en at graag vlees, maar ik hou van de vegetarische keuken. Uiteindelijk zijn we na zeven maanden uit elkaar gegaan. Maar ik heb er wel veel uit geleerd.”

“Ik vind Chinese mannen te onvolwassen en verlegen. De meesten durven zelfs niet te zeggen dat ze van je houden.”

Eva heeft het trouwen dus nog niet helemaal opgegeven, al zou ze zeker niet met een Chinese man trouwen. “Ik vind ze te onvolwassen en verlegen. De meeste Chinezen durven zelfs niet te zeggen dat ze van je houden. Ik denk dat het gewoon niet zo in onze cultuur en in ons bewustzijn zit om te geven om anderen buiten je familie.” Een Westerse man ziet Eva dan wel weer zitten. “Ze zijn gespierder, maar ook veel galanter. Ze helpen je bijvoorbeeld met je bagage op het vliegtuig. Dat heb ik een Chinese man nog niet zien doen. In Europa zullen m’n kinderen ook een beter leven hebben. Zeker als je uit de lage of middenklasse komt, moet je in China heel hard studeren – vaak tot 20 uur per dag. Als je niet heel mooi bent is dat de enige manier om uit de armoede te komen, om een universiteit binnen te geraken en je lot om te gooien.”

Dat het in Europa makkelijker is om nieuwe mensen te leren kennen, beaamt ook Aubrey (28). Ze woonde drie jaar lang in Londen, maar verhuisde terug naar Shangai na het behalen van haar master. “Tijdens mijn tijd in London had ik drie vriendjes, mijn enige Chinese vriend hier heb ik ontmoet via mijn werk. En dat was op zich al een groot geluk. Je werkomgeving of schoolomgeving zijn vaak de enige plekken waar je een potentiële partner kan ontmoeten. Verder is het moeilijk om andere sociale netwerken te betreden en er iemand te vinden.”

Aubrey Lin: “Ik amuseer me best op mijn eentje.”

Een vriend zou Aubrey wel willen, maar dat is voor haar geen vereiste om gelukkig te zijn. “Ik amuseer me best op mijn eentje. Ik heb mijn hobby’s, mijn carrière, mijn vrienden…” Die zelfstandigheid schrikt veel Chinese mannen af. Zij verkiezen een meisje dat gericht is op de familie en na het huwelijk haar job opgeeft en voor het gezin gaat zorgen. Helemaal niet mijn profiel, dus.” Die zelfstandigheid heeft Aubrey naar eigen zeggen van haar moeder. “Zij is mijn grote voorbeeld. Ze heeft haar dromen gevolgd en verder gestudeerd. Toen ik 18 was, haalde ze haar doctoraat. Daardoor is het hele familieleven veranderd. Mijn vader is meer voor het gezin beginnen zorgen en mijn moeder heeft ervaren dat persoonlijke ontwikkeling voor een vrouw zeer belangrijk is.” Veel van Aubrey’s vriendinnen hebben minder geluk. Hun ouders zijn traditioneler ingesteld en hameren enorm op het huwelijk. “Sommigen zijn al getrouwd en hebben kinderen. Anderen zijn hopeloos veel aan het daten om toch snel een man te kunnen vinden. Ik besef daardoor wel dat ik veel geluk heb gehad met mijn ouders.”

Sylvia (27) had minder geluk. Haar ouders en die van haar vriend zijn erg traditioneel, waardoor hun relatie uiteindelijk op de klippen liep. “Ik dacht echt dat hij de liefde van mijn leven was. We waren zo innig en deelden zoveel mooie momenten samen. Maar na een viertal maanden werd het allemaal veel moeilijker. Normaal gezien stellen kinderen hier in China hun liefje vrij snel voor aan de ouders. Maar mijn vriend had me nog steeds niet meegevraagd.” Toen Sylvia hem om een verklaring vroeg, gaf hij toe dat zijn ouders erg tegen de relatie waren omdat ze niet geboren was in Shanghai. “Bijna elke familie die afkomstig is uit Shanghai heeft het niet zo op mensen uit andere steden. Ze vinden zichzelf de rijksten en kijken op anderen neer. In China wordt er veel waarde gehecht aan een perfect gematcht huwelijk. Koppels horen uit twee gelijk(w)aardige families te komen, en die mening volgde ook mijn ex.”

Sylvia Sheng: “Soms vraag ik me af of iemand nog echt van me zal houden, en of ik wel goed genoeg ben.”

Door de breuk begon Sylvia erg te twijfelen aan zichzelf. “Soms vraag ik me af of iemand nog echt van me zal houden, en of ik wel goed genoeg ben. In Shanghai ben ik wel niet de enige single vrouw, maar in mijn thuisstad word ik raar bekeken. Mijn familie en vrienden vragen zich af of er iets mis is met mij omdat ik bijna 30 ben en nog steeds niet getrouwd ben.” Vooral Sylvia’s moeder maakt zich zorgen. “Ze is er zelfs een beetje depressief van. ’s Nachts ligt ze te woelen en dan belt ze me om te vragen of ik nu eindelijk al een vriendje heb. Ik voel me dan schuldig. Ik doe mijn best om mezelf te verbeteren, maar ik weet echt niet waarom ik geen ‘Mister Right’ kan vinden.”

Ook geen “Mister Right” voor Leo (35). Ondanks dat er naar zijn ervaring een soort schuldgevoel gecreëerd wordt bij singles, geniet hij van zijn vrijheid. “De meeste mensen rondom mij begrijpen echt niet waarom ik single ben en alleen woon, niet trouw en geen gezin sticht. Maar ik kan doen wat ik wil en sta op mijn eigen benen; zo heb ik het het liefst.” Het feit dat Leo homo is, speelt ook mee in zijn single-zijn. “Homo en single zijn is in China best een complexe combinatie. Veel mensen worden hier op grond van hun homoseksualiteit gediscrimineerd.”

Leo Lane: “Homo en single zijn is in China is best een complexe combinatie.”

Leo is dan ook niet zo open over zijn seksualiteit. “Het taboe rond homoseksualiteit hangt wel een beetje af van waar je woont. In delen van Beijing en Shanghai bijvoorbeeld, is men er iets meer open over. Maar de meeste Chinese families accepteren het niet.” Gelukkig zijn Leo’s ouders vrij open minded en kon hij het hen vertellen. Ook zijn naaste vrienden weten van zijn geaardheid. “Zij weten dus wel waarom ik single ben. Want op je 35e nog single zijn, is best vreemd hier. ‘Daar moet dan zeker en vast een reden voor zijn’, denken de mensen. Maar ik vertel ze nooit de waarheid en laat het aan hun verbeelding over.”

“Soms trouwen homo’s met een lesbisch meisje en kennen ze elkaars seksuele voorkeur.”

Maar of je nu hetero, homo of bi bent, volgens Leo zal er altijd een grote groep mensen zijn die ongevraagd informeren naar je status. “In China vragen je collega’s bijvoorbeeld of je getrouwd bent, of je kinderen hebt, wat je inkomen is… Ook als je in je vrije tijd mensen ontmoet zijn dit de standaardvragen die je heel snel worden gesteld,” vertelt Leo. “En doordat je er steeds op gewezen wordt, ontstaat er een soort van druk om ook te trouwen en in het rijtje te passen net als al de rest.”

Daarom trouwen veel homo’s toch met een meisje. “Soms is dat een lesbisch meisje en kennen ze elkaars seksuele voorkeur. Maar het gebeurt evengoed dat een homo man met een hetero meisje trouwt zonder dat zij van iets weet. Vaak komt ze er een paar jaar later dan wel achter en dan is de kans groot dat die man aan de schandpaal genageld wordt. Of ze blijven bij elkaar omdat er al kinderen zijn.” Ondanks dat Leo tevreden lijkt als single, beaamt hij de enorme druk die op Chinese singles ligt. “Niet alleen ouders, maar de hele maatschappij vermengt single-zijn met moraliteit en ethiek. Aan die druk valt niet te ontsnappen.”

Alle foto’s: Sandra Mermans