Onderzoek

Geil maakt geil

Onderzoeker Sofia Prekatsounaki over de oorsprong van seksuele verlangens

Geil maakt geil

Vrouwen blijken behoorlijke narcisten tussen de lakens. Dit klinkt als een kei harde veralgemening, maar het onderzoek van Sofia Prekatsounaki, doctoraatstudente Seksuologie aan de KU Leuven, liegt er niet om. “We worden geil van de bevestiging van onze seksuele aantrekkelijkheid.”

In 2015 deed Prekatsounaki onderzoek bij 662 heterovrouwen die een vragenlijst over hun seksuele verlangens invulden. Naast begeerte spelen ook intimiteit en individualiteit een grote rol in onze geilheid.

“Object of desire affirmation, oftewel validatie als object van verlangen, gaat over het gevoel seksueel begeerd te worden.” Klinkt als een redelijk narcistisch dingetje. Hoe sexier een vrouw zich voelt, hoe meer zin ze heeft.
“Dit heeft te maken met het seksuele zelfvertrouwen van een vrouw, maar komt voor een groot deel ook voort uit de bevestiging die ze krijgt. Het idee dat vrouwen uitsluitend om relationele redenen seks hebben, kunnen we dus overboord gooien. Als we het hebben over seksualiteitsbeleving blijkt uit onderzoek dat vrouwen vaak juist op zichzelf gericht zijn en dit een positief effect heeft op hun seksueel verlangen.”

Is narcisme wel het goede woord? Je zou denken dat een narcist al over zoveel zelfliefde beschikt dat die geen bevestiging nodig heeft.
“Narcisme is inderdaad een ‘lastig’ woord omdat het allerlei connotaties heeft. Zoals het hier wordt gebruikt, verwijst het naar de aandacht voor de eigen seksuele behoeftes en naar een bepaalde mate van seksueel zelfvertrouwen, dat gepaard gaat met het geloof seksueel genot en plezier waard te zijn. Het gaat niet om egoïsme, een desinteresse in de ander of de ‘nood’ aan bevestiging, maar om de ‘waarde’ van deze bevestiging op seksueel verlangen.”

“Het gaat niet om egoïsme of de ‘nood’ aan bevestiging, maar om de ‘waarde’ van deze bevestiging op seksueel verlangen.”

Naast het krijgen van bevestiging blijken vrouwen ook geil te worden van intimiteit. Maar wat is dat nu eigenlijk precies?
“Intimiteit is een gevoel van emotionele nabijheid tussen partners dat het delen van emoties vergemakkelijkt en waarbij partners begrip, bevestiging en zorg vinden bij elkaar. Er is veel theorie en onderzoek dat wijst naar een positief verband tussen intimiteit en seksueel verlangen. Toch zijn er ook stemmen die beweren dat te veel intimiteit, in de vorm van overmatige vertrouwdheid, nadelig is voor seksueel verlangen.”

Uit het onderzoek is gebleken dat we het ook erg aantrekkelijk vinden wanneer partners hun eigen ding blijven doen in het leven. De Belgische psychotherapeute Esther Perel pleitte in 2006 al voor ‘Otherness’: een ‘gecultiveerde afstand’ tussen partners oftewel de ruimte tussen twee partners die vernieuwing, verrassing en risico mogelijk maakt. Die zelf-differentiatie blijkt seksueel verlangen te bevorderen.
“Ik gebruik hier de term ‘celebrated otherness’ om te refereren aan koppelinteracties waarbij de differentiatie tussen partners gevierd worden. Verschillen worden niet alleen getolereerd, maar ook positief gewaardeerd en expliciet in stand gehouden. Celebrated otherness is daarmee zeker geen tegenstelling voor intimiteit. Een sterke emotionele connectie tussen partners kan juist de veiligheid bieden die nodig is om individualiteit te kunnen waarderen.”

‘Object of desire affirmation’, intimiteit en ‘otherness’ houden ons dus scherp. Hoe kan het dan dat hoe langer een relatie duurt, hoe minder zin we in elkaar lijken te krijgen?
“Naast seksueel verlangen bleek uit ons onderzoek ook intimiteit, gecultiveerde afstand en validatie als object van verlangen af te nemen naarmate een relatie langer duurt. Dat betekent dat de lagere behoefte aan seks binnen langdurige relaties wellicht geen gevolg is van te veel intimiteit, maar net het resultaat zou kunnen zijn van een tekort aan intimiteit, ‘celebrated otherness’ en ‘object of desire affirmation’.

“Als seksualiteit belangrijk is binnen jullie relatie, verwacht dan niet dat verlangen uit de lucht komt vallen.”

“Zo vertolken partners naarmate een relatie verstrijkt soms andere rollen. Bijvoorbeeld die van verzorgende huisvrouw of -man, carrièrevrouw of -man, moeder of vader. Partners gaan er vaak vanuit dat zij elkaar al door en door kennen. Hierdoor zou er steeds minder aandacht kunnen zijn voor bewust contact maken, voor de verschillende kanten van jezelf en je partner die jullie uniek en bijzonder maken, en vooral ook minder aandacht voor jezelf en je partner als seksuele wezens. Dat is dodelijk voor seksueel verlangen.”

Kan je een tip geven om de goesting op peil te houden?
“Koppels kunnen beter samen actief op zoek gaan naar verlangen. Seksualiteit en seksueel verlangen zijn natuurlijk geen must. Het is helemaal oké om ze niet belangrijk te vinden. Maar als seksualiteit belangrijk is binnen jullie relatie, verwacht dan niet dat verlangen uit de lucht komt vallen, maar kijk samen met je partner wat jullie nodig hebben om samen verlangen te creëren. En vergeet vooral niet dat je naast een emotioneel en intellectueel wezen, ook een seksueel wezen bent. En je partner ook.”

Dit onderzoek naar seksueel verlangen was voor Sofia Prekatsounaki slechts het begin. In vervolgonderzoek dat net is gestart, wil ze verder seksueel verlangen bij vrouwen en mannen onderzoeken, in zowel hetero- als holebirelaties. Daarmee hoopt ze, onder andere, man-vrouwmythes te ontkrachten.

“De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn kleiner dan de verschillen tussen verschillende vrouwen of tussen verschillende mannen.”

“De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn kleiner dan de verschillen tussen verschillende vrouwen of tussen verschillende mannen. Maar als het gaat om relationele interacties en hun effect op seksueel verlangen, is er voor mannen én vrouwen even weinig bekend. Zeker als het gaat om mannen en vrouwen in same-sexrelaties. Daar willen we verandering in brengen. Kennis over welke partner-interacties belangrijk zijn voor seksueel verlangen binnen een relatie en wat hun effect juist is, kan ons helpen beter te begrijpen hoe seksueel verlangen werkt. Maar het kan ook dienstverleners helpen om beter hun cliënten te begeleiden, opiniemakers motiveren om betere rolmodellen voor te stellen, maar vooral partners helpen om betere gesprekken met elkaar te voeren rond hun seksueel verlangen.

“Wanneer seksueel verlangen niet langer een intern instinct is waar we geen controle over hebben, maar een uitkomst van tastbare interacties tussen partners, ontstaat er een wereld aan mogelijkheden om seksueel geluk te vinden en te beleven.”

Prekatsounaki is nog op zoek naar mensen die aan dit onderzoeksproject willen deelnemen. Je kan een online vragenlijst invullen, deelnemen aan een groepsgesprek of, op een later moment, deelnemen aan een koppel-dagboekstudie via een mobiele app. Op www.seksueelverlangen.be vind je meer info en kan je je aanmelden.
Illustratie: Gudrun Makelberge

Schrijf je reactie

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen