Karola's Kitchen

De onzin van vitaminesupplementen

De onzin van vitaminesupplementen

Het aanbod aan vitaminesupplementen lijkt eindeloos. Zowel bij de apotheker en Kruidvat als online kan je 1001 soorten supplementen aankopen. Ook al bestaan er maar 13 vitamines. Dertien ‘organische, in voedsel voorkomende stoffen, onmisbaar voor het lichaam’, zoals Van Dale het formuleert.

Onmisbaar dus. Ons lijf kan inderdaad niet functioneren zonder vitamines. In het begin van de 19de eeuw, toen men de eerste inzichten kreeg in de chemie van onze voeding, werd voedsel gedegradeerd tot simpelweg een bron van eiwitten, koolhydraten en vetten. Neem je die in de nodige hoeveelheden op, dan werkt je machinerie, zo dacht men. De mysteries rond voeding leken ontrafeld en brouwsels werden gemaakt om mensen, als machines, draaiende te houden. Maar baby’s en zeelieden die het enkel met deze prehistorische smoothie moesten stellen werden ziek en de simplistische visie op ons eten begon snel te wankelen. Toen bleek dat banale aardappelen en appelsienen deze zieken als bij toverslag terug in goede gezondheid konden brengen, begonnen wetenschappers te spitten en het was de Pool Funk die ontdekte dat er wel degelijk meer te vinden was in eten dan koolhydraten, eiwitten en vetten. Hij gaf de magische stofjes de naam ‘vitaminen’ en al het heil leek ineens daar te vinden. Op dát moment, gebeurde het. Vitamania! De mensheid raakte in de ban van de onzichtbare wondermoleculen die ons konden redden van afschuwelijke ziektes als scheurbuik en beriberi. En de mensheid besloot dat als een tekort aan deze stofjes tot ziekte leidt, dat een overschot dan tot gezondheid leidt. Extra gezondheid. Of was het de voedingsindustrie die dat besliste? De eerste verpakkingen voorzien van schreeuwerige “met extra vitamine something something” kwamen in de winkelrekken te liggen. En mensen kochten ze gretig, dat zelfverklaarde gezonde eten.

In 2018 zou de supplementenmarkt wereldwijd jaarlijks 250 miljard dollar opbrengen. The Coca Cola Company maakte in 2014 een omzet van 45 miljard dollar.

Mensen kopen nog steeds dat soort eten. En ook vitaminepilletjes, -poedertjes en -siroopjes blijven over de toonbank vliegen. Tegen futloosheid, stress en slapeloosheid, voor een hoger libido, extra energie en een goede concentratie. Noem maar op.
In 2018 zou de supplementenmarkt wereldwijd jaarlijks 250 miljard dollar opbrengen. Om je min of meer een beeld te kunnen vormen bij dit bedrag, even ter vergelijking: een reus als The Coca Cola Company maakte in 2014 een omzet van 45 miljard dollar. We spreken dus over een industrie die 5,6 keer meer int. En daar is op zich niets mis mee. Zij het niet dat het merendeel van die supplementen hoegenaamd geen wetenschappelijk onderbouwde gunstige invloed heeft op ons functioneren en sommigen onze gezondheid zelfs in gevaar kunnen brengen.

Uiteraard is het geen zwart-wit verhaal. Zwangere vrouwen bijvoorbeeld wordt terecht aangeraden extra foliumzuur (vitamine B11) in te nemen, mensen die gedwongen zijn vaak binnen te zitten zijn gebaat bij wat synthetische zonnevitamientjes (vitamine D) en zeer strikte vegetariërs en veganisten, die zich niet suf willen rekenen met zeewier en tempé, nemen beter wat vitamine B12-supplementen. En niet te vergeten: als je ooit aan scheurbuik of beriberi zou lijden, lost een vitamine C pilletje dat in no-time op.

Als je gewoon gewoon eet, is de kans dat je iets tekort komt bijzonder klein.

Al wie niet in een van deze categorieën valt, hoeft zich weinig zorgen te maken over vitaminetekorten. Zelfs met een heel gemiddeld voedingspatroon krijg je makkelijk alle aanbevolen dagelijkse hoeveelheden binnen. Zo levert een appel je reeds een derde van je nodige vitamine C, een wortel covert heel je vitamine A behoefte en twee sneetjes meergranenbrood brengen een kwart van je dagelijkse noodzaak aan foliumzuur aan. Zelfs rommeleten bevat vitamines! In een klein pakje friet zit bijvoorbeeld al ongeveer een tiende van je nodige vitamine C. Twee blokjes donkere chocolade zorgen voor 10% van je noodzaak aan vitamine B1 en een halve pizza Hawaï geeft je meer dan een tiende van je dagelijkse behoefte aan foliumzuur. Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar het punt lijkt me duidelijk. Als je gewoon gewoon eet, is de kans dat je iets tekort komt bijzonder klein.

Wat gebeurt er nu als je toch vitaminesupplementen slikt, bovenop al die vitamines die je al uit je doorsnee voeding haalt? De ‘baat het niet dan schaadt het niet’ theorie gaat helaas niet op voor elk vitamine. Als je teveel vetoplosbare vitamines inneemt (A, D, E en K), stapelen de overschotten zich op in je lever en vetweefsel, met vervelende tot pijnlijke neveneffecten als gevolg. Excessen van de wateroplosbare vitamines (C en alle B’s) zullen minder snel tot echte kwalen leiden. Deze plas je gewoon uit. Je spoelt je centen dus min of meer letterlijk door de wc-pot. Hardcore supplementgebruikers, opgepast, want het lichaam kan dit wegspoelen soms niet meer bijhouden, met mogelijke symptomen als vervelende diarree tot beangstigende gevoelloosheid in ledematen tot gevolg.
Naar je dokter luister je beter wel, maar laat de voedings- en farma-industrie je dus niets aanpraten. Je hebt geen extra vitamines nodig. Gewoon gewoon eten met wat fruit en groenten en frietjes en you got it covered.

Met Emmentaler gegratineerde aubergines en champignonsEmmentaler
Ingrediënten voor twee eters:
  • 1 grote aubergine
  • 10 grote champignons
  • 1 rode ui
  • 1 grote teen knoflook, geperst
  • 1 blik tomaten in blokjes
  • 2 kl gedroogde oregano
  • ½ kl gedroogde rozemarijn
  • ½ kl harissa (zie tips)
  • 100 g geraspte Emmentaler
  • 2 kl olijfolie
  • versgemalen peper en grof zeezout
  • eventueel wat verse rozemarijn voor de afwerking
  • eventueel een groene salade voor erbij (zie tips)
Bereiding:
  1. Verwarm de oven voor op 180°C.
  2. Snijd de groenten in hapklare stukken: De ui in partjes (zoals een appel), de aubergine eerst in de lengte in twee, vervolgens elke helft in de lengte in vieren en daarna in grote blokjes, de champignons in 4 of 6 stukken, afhankelijk van de grootte.
  3. Verhit de olijfolie in pan met deksel en stoof de ui zo’n 10 minuten. (Hoe langer, hoe lekkerder, want dan verdwijnt de scherpte en komt er zoetheid in de plaats.) Voeg naar het einde toe de knoflook toe.
  4. Doe de tomaat, gedroogde kruiden en harissa bij de uien en breng het mengsel aan de kook. Voeg de aubergine en champignons toe en schep alles om, zodat de tomatensaus goed verdeeld is over de groenten. Zet het deksel op de pan en laat 20 minuten sudderen, onder regelmatig roeren. Breng op smaak met voldoende versgemalen peper en grof zeezout.
  5. Stort alle groenten in een ovenschotel en verdeel de Emmentaler erover. Zet ongeveer 20 minuten in de oven, tot de kaas krokant is en een mooie goudgele kleur heeft. Strooi er eventueel, op het allerlaatste nippertje (want anders worden ze bruin) nog enkele verse rozemarijnblaadjes overheen als afwerking.
Tips:

Harissa is een Tunesische, pikante saus op basis van rode pepers, te koop in zowat elke supermarkt in een kleine tube.

Om het even welke groene salade past hier prima bij. Sla uit een zakje of vers met wat olijfolie, peper en zout of nog wat meer gepimpt met bijvoorbeeld stukjes komkommer en komijnzaadjes.

Nog meer lekkere, snelle en gezonde kost vind je op www.karolaskitchen.be.

Schrijf je reactie

1 reactie

Karolien is een foodie in hart en nieren. Koken is voor haar een manier om liefde te geven, aan zichzelf en al wie haar dierbaar is. Via haar blog wil ze mensen ervan overtuigen dat echt eten blij maakt en kracht geeft. Als master in de biomedische wetenschappen heeft ze een nuchtere kijk op de overload aan gezondheidsclaims die producten zichzelf vandaag maar al te vaak toeschrijven. Met een keuken vol groenten en fruit gaat ze hier graag tegenin.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen