Who run the world?

“Mannen en vrouwen moeten meer beseffen dat de vrouw niet de CEO is van het gezin”

Assita Kanko over vrouwelijk leiderschap

“Mannen en vrouwen moeten meer beseffen dat de vrouw niet de CEO is van het gezin”

Vlaamse vrouwen met talent en leiderschapskwaliteiten bereiken zelden de top. In deze reeks vraag ik tien inspirerende vrouwen die vandaag topposities bekleden, waarom dit nog steeds zo is en hoe dat beter kan. En ook: hoe denken zij dat de wereld eruit zou zien met meer vrouwen op sleutelposities?

Je moet het haar nageven: Assita Kanko loop je niet zomaar voorbij. Ze is knap, ze straalt wilskracht en erg veel levenslust uit. “Ik heb nooit getwijfeld aan mezelf als vrouw,” vertelt ze rustig in een jazzy koffiebar in hartje Elsene. En met die uitspraak vat ze de kern van haar doen en denken samen.

Als vrouw in het politieke mannenbastion

Assita Kanko beweegt zich als vrouwelijke politica in een eerder mannelijk politiek milieu. Ze zetelt voor MR als gemeenteraadslid in Elsene en ze maakt er geen geheim van dat ze op termijn een nationale ministerspost ambieert. Assita lacht een beetje cynisch wanneer ze dat vertelt, want zelfs anno 2017 is een politieke carrière voor een vrouw niet vanzelfsprekend. “De politiek arena is een moeilijke omgeving voor vrouwen,” zegt ze. “Er bewegen zeer grote mannelijke ego’s. Die mannen zijn geworteld in politieke tradities en ze zijn het niet gewoon om met vrouwen om te gaan. Ze maken stomme, seksistische grapjes, ze nemen vrouwen niet serieus, zien hen eerder als stoorzender of tweederangs en ze houden geen rekening met de agenda van vrouwen die ook bij hun gezin willen zijn. Zelf hebben ze doorgaans geen verantwoordelijkheden in het huishouden en ze leven voor hun job en het old-boysnetwerk waarin ze het best functioneren. Daardoor hebben ze een aantal reflexen en gewoonten die voor vrouwen niet gemakkelijk zijn.”

“Die mannen zijn geworteld in politieke tradities en ze zijn het niet gewoon om met vrouwen om te gaan.”

“Er zijn vrouwelijke politici die hierop reageren door zich net als die mannen te gedragen: ze kleden zich mannelijk, maken mee grappen en reiken niet bepaald de hand naar andere vrouwen. In mijn ogen los je daar niets mee op,”’ zegt Assita. Ze weigert dan ook om zichzelf een paar ballen aan te meten en blijft in al haar vrouwelijkheid en kracht zichzelf. “Het is zo belangrijk dat vrouwen in eerste instantie in zichzelf blijven geloven,” benadrukt ze. “Ook al gelooft niemand anders in hen. Want het feit dat je in jezelf gelooft zal er voor zorgen dat je op een andere manier omgaat met opportuniteiten en dat je drempels durft overwinnen. Vrouwen moeten zichzelf dat zelfvertrouwen gunnen. Ze moeten kansen durven grijpen wanneer ze zich voor doen, zonder eerst alle mogelijke toekomstige barrières te overlopen om dan in al hun gepieker uiteindelijk de boot te missen. Mannen doen dat ook niet.

Dat is alleszins mijn belangrijkste overtuiging en strategie: in mezelf geloven en het mezelf kansen gunnen, de toekomstige zorgen die er bij komen los ik op als ze zich voor doen. Als ik ergens op een partijcongres binnen kom, ga ik op de eerste rij zitten. Als een man mij dan komt zeggen, waarom zit jij altijd op de eerste rij? Je bent nog geen minister. Dan zeg ik: inderdaad “nog” niet. En dan fronsen ze hun wenkbrauwen. Als vrouwen ambitieus zijn, wordt dat negatief gepercipieerd. Nog altijd. En dan zie ik in de politiek zeer sterke vrouwen die zich gaan verstoppen. Ze spelen een andere rol omdat ze hun ambitie niet durven tonen, ze gaan twijfelen en verstoppen zich nog meer tot ze onzichtbaar zijn. Dat kan niet de bedoeling zijn.”

“Ik besef dat zelfzekerheid en zelfredzaamheid in de politiek voor veel vrouwen niet evident is. Vrouwen zijn zeer kritisch tegenover zichzelf en ze worden in de politieke milieus constant in die zelfkritiek bevestigd. Dat zorgt er voor dat vrouwen ook vaak heel eenzaam zijn. Zeker in het begin van een carrière. Ik trok mij in eerste instantie ook alles aan. Maar ik op een gegeven moment kreeg ik een goede raad van een ervaren mannelijke collega uit mijn partij. Hij zei: “alles wat je hoort wordt gezegd om je te breken. Als die kritiek niet relevant is en als je van de persoon die ze uit niets nodig hebt moet je ze vergeten en focussen op het positieve. Ga op je doel af.” Hij zei dat hij ook soms geraakt wordt, dat hij dat ook lastig vindt. Het is dus voor iedereen hetzelfde. Alleen trekken vrouwen zich die dingen harder aan.

“Als je er uiteindelijk in slaagt om jezelf te blijven en door te zetten, word je aanvaard.”

Ik kreeg twee weken geleden een telefoontje van een jonge Vlaamse politica die wou stoppen. Ze vond het te lastig, onplanbaar, de mensen rond haar ervaarde ze als onmogelijk. En ik vroeg: “wat had je verwacht? Politiek is een jungle. Het is voor iedereen hetzelfde. Voor Gwendolin Rutten en Meyrem Almaci. Je moet gewoon in jezelf geloven en volhouden.” Als je er uiteindelijk in slaagt om jezelf te blijven en door te zetten, word je aanvaard. Maar ook dan moet je als vrouw sterk voor jezelf blijven opkomen en je laten horen. Mannen vergaderen na afloop van een meeting bijvoorbeeld makkelijk verder op restaurant. Als je als vrouw een kind hebt, gaan ze er snel van uit dat je niet beschikbaar bent om mee te gaan. Dus als vrouw moet je dat doorbreken. Je moet elke keer opnieuw voldoende signalen geven dat het wel mogelijk is om mee te tafelen of omgekeerd, dat het effectief niet mogelijk is maar dat je wel wenst aanwezig te zijn op dergelijke besprekingen en dat de uren moeten worden aangepast. Anders loop je belangrijke informatie en netwerkmomenten mis. Het is aan de vrouwen om daar over te praten en dingen proberen te veranderen, hoe meer, hoe beter.”

Assita Kanko met haar nieuwe boek ‘De tweede helft’

Een vrouw met een plan

Assita bekijkt haar ambities graag strategisch. Ze houdt van politiek, omdat haar job als politica haar in staat stelt om een positieve impact te hebben. Maar om echt een verschil te kunnen maken en thema’s zoals gender en sociale integratie stevig in de politieke agenda te beitelen moet ze wel hogerop geraken.

“En dus stel ik mij heel praktisch de vraag: hoe kan ik als vrouw de verkiezingen winnen zonder daarbij ongelukkig te worden?” Mijn strategie is gebaseerd op drie dingen. Ten eerste zorg ik er voor dat ik bondgenoten heb, een netwerk en een gedegen dossierkennis. Dat laatste is dan weer een sterkte van vrouwen: omdat ze onzeker zijn lezen ze zich goed in en zijn ze goed op de hoogte van alle lopende zaken. Daarnaast ga ik sporten. Dat vind ik zeer belangrijk om energie te krijgen, endorfines op te slaan en vooral voor mijn zelfvertrouwen. Ik las in een tijdschrift dat Elio Di Rupo heel vaak sport, zeker toen hij in de running was voor premier. Dat is zijn manier om mentaal sterk te zijn. Dat geldt voor mij ook. En ten derde kies ik ook momenten waarop ik tijd maak voor mijn gezin en mezelf. Of dat nu begrepen wordt of niet maakt me niks uit. Je moet nee leren zeggen, anders red je het niet of neem je te veel hooi op je vork en ga je ook uit de bocht. Je moet weten wat je grenzen zijn en tijd voorzien voor je partner en kinderen, je vrienden en voor jezelf, tijd om uit te rusten wanneer je moe bent en je batterijen op te laden.”

“Je moet nee leren zeggen, anders red je het niet of neem je te veel hooi op je vork .”

“Voor vrouwen is het sowieso essentieel om prioritair de dingen thuis op te lossen. Want het thuisfront is wat vrouwen te vaak tegenhoudt. Het ziet heel diep ingebakken dat vrouwen het huishouden regelen. Dat is erg. Dat mag ons niet blokkeren. Ik verwacht zelf dat mijn partner 50% van de zorgtaken thuis op zich neemt. Je bent met twee. Maak vaste afspraken, anders zal je je als vrouw snel aanpassen aan de agenda van je man. Ik weet dat mijn man maandag, dinsdag en woensdag voor onze dochter zorgt. Ik weet dat ik dan vrij ben. In het begin van onze relatie had mijn man daar geen oren naar. Ik ben dan terstond alleen gaan wonen met onze pasgeboren dochter, drie jaar lang. Dan stond hij aan de deur, hij had nagedacht en hij had het begrepen.

Sommige mannen zien het echt niet zitten om te helpen, dan zorg je voor andere hulp. Een zeer goede babysitter bijvoorbeeld. Of drie zelfs, met wie je kinderen een goede band kunnen hebben. Dat brengt voor vrouwen zeer vaak schuldgevoelens met zich mee, ik heb die ook, maar ik vang veel van die twijfels op door mijn dochter Axelle te zeggen waar ik mee bezig ben en wat ik doe. Ik ben heel voorspelbaar voor haar. Ze is betrokken bij mijn leven en mijn werk en dat stelt ons beiden gerust. Onze kinderen zijn heus wel geïnteresseerd in wat we doen. Axelle weet dat ik nu de verkiezingen wil winnen. Ze weet waar dat over gaat. Als je je plannen en ambities deelt begrijpen kinderen veel, ze denken mee na en ze worden een bondgenoot van jezelf en je carrière.”

Bondgenoot van de emancipatie

Assita groeide op in Burkina Faso. Ze werd als jong meisje besneden en ervoer tijdens haar jeugd welke impact stereotiepe rollenpatronen voor vrouwen kan hebben. Ook in België ziet ze nog veel werkpunten om gendergelijkheid waar te maken. Ze schreef reeds twee boeken die onder het vrouwenrechtenthema vallen. Dat vindt ze noodzakelijk want ze gelooft dat het tijd is voor revolutie, voor een ‘nieuw soort van feminisme’ dixit de titel van haar tweede boek. ‘Vrouwen moeten zelf het heft in handen nemen en voor verandering zorgen,’ zegt ze. ‘En wel vandaag. We moeten iets doen. Doen doen doen. Durven doen. Blijven doen. We kunnen niet eeuwig blijven wachten. We hebben een revolutie nodig. We weten collectief dat gelijkheid tussen man en vrouw niet geregeld is maar we blijven hangen in de diagnose. Daarom moeten we handelen en impact creëren. Er moet dringend meer bewustzijn komen. Dat kan als vrouwen elkaar gaan steunen, elke dag en op alle vlakken. Er zijn heel veel mannen die hier ook aan zullen meewerken. We hebben een ecosysteem nodig van vrouwen en ondersteunende mannen die andere vrouwen kunnen helpen, inspireren en adviseren. Een vrouwennetwerk dat de maatschappij verandert zodat de positie van de toekomstige generatie van meisjes niet moeilijk wordt. Maar we zijn alles aan het uitstellen. Het is hoog tijd voor actie.”

“Zodra ik genoeg politieke macht heb zal ik  het zwangerschapsverlof hervormen naar Zweeds model.”

“Ik ben een voorstander van quota in de politiek. Het zou geweldig zijn als er meer vrouwen in de politiek zouden komen. Er is een zeer mooi citaat van de Chileense president Michelle Bachelet: ‘when one women becomes a leader, it changes her. When many women become leaders, it changes politics and policy.’ Kijk naar de vrouwen in India in de jaren ’90. Daar hebben ze quota ingevoerd voor de lokale besturen. En de vrouwen werden massaal verkozen. De mannen zeiden: “goed, jullie zijn verkozen maar wij zullen regeren”. En inderdaad: veel van die vrouwen konden niet lezen en schrijven en deden beroep op de mannen. Ze beseften dus dat ze in de eerste plaats onderwijs voor meisjes nodig hadden zodat meisjes onafhankelijk zouden kunnen zijn en daarop zijn ze gaan focussen. Ze hebben ook prioriteit gemaakt van toiletten en waterputten dicht bij huis, zodat meisjes geen tijd in afstanden moesten steken. Mannen zouden dat nooit bedacht hebben want ze moeten geen water halen, ze worden niet verkracht wanneer ze midden in de nacht een toilet zoeken.”

“Dat soort van impact wil ik hebben. Als politica wil ik een bondgenoot zijn van de emancipatie. En dat wil ik doen door mensen bij elkaar brengen en door realistisch te zijn. Door te vertellen dat verliezen er bij hoort en dat je niet perfectionistisch kan zijn, ik wil boodschappen brengen waar vrouwen met ambitie iets aan hebben. Van zodra ik genoeg politieke macht heb om iets concreet te veranderen in de wet, zal ik in de eerste plaats het zwangerschapsverlof hervormen naar Zweeds model. Zodat van bij de geboorte zowel vader als moeder betrokken zijn bij het gezin. Dat is goed voor een koppel en zeker ook voor de kinderen die meteen het goede voorbeeld krijgen. Mannen en vrouwen moeten eens wat meer beseffen dat de vrouw niet de CEO is van het gezin.”

“Ook mannen krijgen kritiek wanneer ze bijvoorbeeld zorgtaken op zich nemen. We moeten dat dringend herbekijken.”

“Ik pleit voor gedeeld leiderschap in het gezin en bij uitbreiding in heel de samenleving en dat vanaf de dag dat kinderen geboren worden. Opvoeding is essentieel. Vrouwen worden vandaag nog steeds in bepaalde vakjes geduwd, evenals mannen trouwens. Ik zou graag minister van defensie worden. Waarom niet? Dat ligt me. Maar daar is geen sprake van, dat is zogezegd een mannenjob. We programmeren onze kinderen en we programmeren verder wanneer ze ouder zijn. Zelfs op school krijgen meisjes heel weinig ruimte. Probeer als meisjes maar eens mee te voetballen. In raden van bestuur, bedrijven en politiek is het net zo. Ook mannen krijgen kritiek wanneer ze bijvoorbeeld zorgtaken op zich nemen. We moeten dat dringend allemaal herbekijken en ieder individu, man of vrouw op waarde leren schatten. Rolmodellen zijn daarbij enorm belangrijk. We hebben echt nood aan vrouwen met macht die spreken en inspireren. Echte, authentieke vrouwen. Vrouwen die zich niet omvormen tot mannen. We moeten er leren van genieten om vrouw te zijn. Om zelfzeker te zijn. Om ambities te hebben. Het is geweldig om je eigen vrouwelijke zelf te zijn en je dromen na te jagen. Dat is wat telt.”

Lees de hele reeks over vrouwen op topfuncties
Deze reeks kwam tot stand met steun van het Fonds Pascal Decroos

Schrijf je reactie

3 reacties
  • Johannes says:

    Wil graag deze vrouw. Kan behangen, verven, elektriciteit leggen, knop aannaaien en losse naad met de hand vastnaaien, geen roker, en confituur maken.

  • Marijs Vandewalle says:

    Inderdaad zo verfrissend : een vrouw die complexloos haar vrouwelijkheid beleeft …. we zien helaas zo vaak dat dat weggevlakt wordt, of dat vrouwen qua kleding, uitzicht en activiteiten zo hard mogelijk het mannelijk model willen kopiëren. Waarom niet onszelf zijn en onze rijke bagage en kennis aan vrouwelijke eigenheid cultiveren. Wat is daar mis mee. Een verademing, oef !

  • Veerle Straetemans says:

    Wat een verademing: ‘an other black girl’ die het enkel heeft over haar vrouw zijn!

Tine kroop drie jaar geleden in de journalistieke pen. Ze schrijft voor Knack Weekend en Sabato en liet inmiddels twee boeken op de wereld los. Voor Charlie Mag zoekt ze graag de rimpels in de vijver. Want achter de kleinste feiten zitten de belangrijkste verhalen.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen