Op 4 december organiseren BLEnD, Ayo, Kilalo en Sabrine Ingabire de gespreksavond ‘OnVerborgen Kopzorgen’ over psychisch welzijn bij jongeren. De key-note wordt gegeven door niemand minder dan Leslie Hodge, de allernieuwste aanwinst van ons sprekersbureau Studio Charlie. Redactrice Dalilla stelt Leslie alvast aan jullie voor.
Leslie Hodge studeerde af als master in de klinische psychologie en startte haar eigen praktijk, Strong Mind in Antwerpen, waar ze jongeren en volwassenen met psychische problemen begeleidt. Daarnaast werkt ze als journaliste voor VRT. Alsof dat nog niet genoeg was schreef ze in 2015 het boek ‘Verborgen Kopzorgen’, waarin ze bekende mensen aan het woord laat over hun psychische probleem. Over een strong mind gesproken!
BLEnD, Ayo, en Kilalo zijn niet toevallig studentenverenigingen opgericht voor en door,onder andere, jongeren met een migratie-achtergrond. Eén van de insteken van de gespreksavond is dan ook ‘hoe ga je om met constant op je anders-zijn gewezen te worden’. Leslie, jij hebt zelf migratie-roots. Heeft dat je studiekeuze destijds beïnvloed?
“Ik wilde van jongs af aan graag mensen helpen en begrijpen. Ik weet niet of het rechtstreeks tot mijn studiekeuze heeft geleid, maar onze gezinssituatie zal zeker wel hebben bijgedragen. Ik heb gezien hoe moeilijk het soms was voor mijn papa om als zwarte man werk te vinden en een leven op te bouwen hier. De jaren van werkloosheid en onzekerheid hadden best wel invloed op hem en zijn omgeving. Ik voelde zijn frustraties, maar ik was te jong om te helpen. Eigenlijk ook te jong om dat allemaal te begrijpen. Ik denk dat dat mijn interesse in psychisch welzijn en in het doorgronden van mensen en hun problematieken wel heeft aangewakkerd.”
“Door te tonen dat succesvolle mensen kampen met hun eigen demonen, wil ik het onderwerp bespreekbaar maken.”
Jouw boek heet ‘Verborgen Kopzorgen’, en ook de titel van de gespreksavond wijst op hoe het vaak nog taboe is om over psychisch welzijn te spreken.
“Helaas is het nog steeds een huizenhoog taboe om te spreken over psychische problemen, of zelfs toe te geven dat het niet goed met je gaat. Terwijl er nog nooit eerder zoveel bewijsmateriaal was dat aantoont dat heel veel mensen, overal ter wereld, met psychische problemen kampen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vreest zelfs dat depressie de grootste wereldwijde epidemie wordt. We moeten dat soort zaken echt bespreekbaar maken, het is levensbelangrijk voor ons allemaal dat we deze problemen ook aanpakken. Het stilzwijgen werkt stigmatiserend. Doordat er niet over gepraat kan en mag worden, zijn de gevolgen voor zij die ermee kampen vaak nog groter.
Werken wordt lastig als je niet kan zeggen dat je een aandoening hebt zonder daardoor gewantrouwd te worden. Ook relaties en andere zaken die het leven net waardevol maken, worden bemoeilijkt door de stempel die we drukken op mensen met een psychische aandoening.
Ik ben in mijn boek bekende Vlamingen gaan opzoeken en bevragen over hun psychische issues, precies om dat taboe en dat stigma aan te pakken. Door te tonen dat ook superfijne, intelligente, succesvolle mensen waar anderen naar opkijken kampen met hun eigen demonen en angsten, hoopte ik het onderwerp bespreekbaar te maken.”
“Dat stiekeme, die schaamte rond psychische problemen, dat moet echt weg.”
Wat denk je dat er, naast die representatie, nodig is om dat taboe te doorbreken?
“Dat bekende mensen open babbelen over hun problemen is een stap in de goede richting, maar ik zou willen dat we dat allemaal zouden kunnen. Dat je in plaats van aan de buurman te vertellen dat je pistolets bij een andere bakker bent gaan halen, je ook zou kunnen zeggen dat je een nieuwe therapeut hebt, bijvoorbeeld. Dat stiekeme, die schaamte, dat moet echt weg. Want we missen zoveel kansen om het voor onszelf en anderen makkelijker te maken door zo geheimzinnig te doen over iets dat eigenlijk heel veel voorkomend en dus normaal is. Als je tandpijn hebt dan vraag je zonder problemen aan anderen welke behandelingen zij al ondergingen en of ze een goede tandarts in de buurt weten. Zo zou het eigenlijk ook moeten zijn met psychologische bijstand.”
CM gaat vanaf januari 2018 psychotherapie voor een deel terugbetalen. Vind je dat een goede zaak?
“Natuurlijk is dat een goede zaak! Het is jammer dat deze stap nu pas wordt gezet. Mensen in een kwetsbare positie, die ernstige problemen hebben, geraken nog te vaak niet bij de juiste hulpverlening omdat het zo duur is. De prijs is net voor de zwaksten vaak een drempel. Ik heb gelezen dat CM €10 per sessie gaat terugbetalen. Dat is nog steeds niet zoveel. Het helpt natuurlijk, maar op een bedrag van €50 à €60 biedt dat maar een beetje verlichting. Ik denk dus niet dat mensen nu zomaar voor het minste naar de psycholoog zullen lopen of behandelingen zullen gaan ‘shoppen’ omdat het goedkoper wordt. Nee, dit lijkt me een zeer positieve evolutie. Ik hoop dat er meer van zulke maatregelen zullen volgen.”
We horen en lezen vaak over burn-out en andere werk-gerelateerde mentale problemen. Zijn dat effectief de meest voorkomende zaken?
“Burn-out komt voor, maar is niet de meest voorkomende psychische klacht. Het zijn trouwens enkel werkende mensen die een burn-out kunnen krijgen, wat ook een beperkte groep is. Ik veronderstel dat je er zoveel over leest en hoort omdat de problematiek vrij recent is, maar ook mediageniek. Je hebt jammer genoeg believers en non-believers, de pers kan er een soort polemiek rond creëren. Terwijl lijden aan een burn-out een erg ingrijpende aandoening is, die ernstig moet genomen worden. De meest voorkomende problemen zijn angsten, middelenmisbruik (alcohol- en drugsverslavingen), depressie en adhd. Over bijvoorbeeld angsten lees je minder, maar in mijn praktijk zie ik vaak mensen die met allerlei angsten kampen.”
“Aandoeningen als angsten, depressie en middelenmisbruik discrimineren niet, die komen overal voor.”
Denk je dat er een verschil is tussen de soorten aandoeningen of zorgen die mensen mét en zonder migratie-achtergrond ervaren?
“Er zijn natuurlijk cultuurverschillen die voor verwarring kunnen zorgen. Zo bestaat er in veel Afrikaanse landen bijvoorbeeld niet eens een woord voor ‘depressie’. Dat wekt soms de valse indruk dat die problemen onder Afrikanen niet voorkomen, maar niets is minder waar. Dat uit zich gewoon anders. Ik ontmoette ooit in een psychiatrische instelling in Congo een vrouw die zo ongelukkig was dat ze gestopt was met eten. Dat was haar manier om langzaam zelfmoord te plegen. Als zo iemand sterft, is dat dan door ziekte of is dat zelfdoding? Ik ben ervan overtuigd dat psychische problemen overal voorkomen en niet het alleenrecht van de Westerse wereld zijn. Er zijn culturele verschillen in de manier waarop ermee omgegaan wordt, maar de aard van de problemen blijft veelal dezelfde. Natuurlijk hebben zaken als discriminatie wel een invloed op levenskwaliteit, wat dan weer een invloed kan hebben op psychisch welzijn. Er is ook onderzocht dat psychoses iets vaker voorkomen bij mensen met een niet-westerse migratieachtergrond. Maar aandoeningen als angsten, depressie en middelenmisbruik discrimineren niet, die komen overal voor en kunnen overal evenveel schade aanrichten.”
Je bent naast psychologe ook journaliste. Is het moeilijk die twee jobs te combineren of versterken ze elkaar net?
“Het is een pittige combinatie. Ik moet vaak van ‘pet’ verwisselen en heb het erg druk, maar ik vind zeker dat die twee elkaar versterken. Door op een nieuwsredactie te werken kan ik me verliezen in de waan van de dag, de snelheid van actualiteit. Het is heel fijn dat te kunnen counteren met diepgaande gesprekken, met het graven naar de ziel van mensen. Ik gebruik de ene job ook op de andere: dankzij mijn werk als psycholoog krijg ik de kans de problematieken die ik in mijn praktijk zie te vertalen naar de buitenwereld. En dankzij mijn job als journalist kan ik op reportage gaan om problemen die ik in mijn praktijk tegenkom extra te onderzoeken. Ze houden elkaar in balans, ik zou het niet anders willen.”
“Voor jongeren spreken geeft altijd extra voldoening. Ik wil hen tonen waar ze terechtkunnen voor hulp.”
Je hebt nog een derde pet die je vaak opzet: je geeft lezingen, modereert debatten, bent een veelgevraagde spreker. Heb je al tijd gehad na te denken over je Key-Note-Speech op Onverborgen Kopzorgen?
“Voor zulke events maak ik erg graag tijd. Voor jongeren spreken geeft altijd extra voldoening. Zij leven vandaag de dag in een wereld waar alles de hele tijd mooi en tof, Instagram- en Facebookwaardig moet zijn. Daarom is het extra belangrijk hen uit te leggen dat het ten eerste perfect okay is als het even niet goed gaat, en hen ten tweede tools aan te reiken hoe ze eventuele problemen kunnen aanpakken. Ik wil hen wegwijs maken en tonen waar ze terechtkunnen voor hulp. Ik heb er erg veel zin in er mee voor te zorgen dat hun kopzorgen niet langer verborgen blijven.”
Schrijf je reactie