Leerkracht en redactrice Margit sprak met vier schoolverlaters die elk op hun eigen manier voor hun diploma zijn gegaan. Het werden eerlijke, openhartige en misschien ook wel inspirerende getuigenissen.
Ewout (25), behaalde zijn diploma Jeugd- en gehandicaptenzorg in het volwassenenonderwijs en is nu jongerenbegeleider
Ik ben opgegroeid in armoede. Eenentwintig jaar lang heb ik daarover gezwegen. Pas nu besef ik dat ik daar niet zelf verantwoordelijk voor was. Ik merk wel dat armoede nog steeds taboe is en ik hoop dat er meer mensen naar buiten zullen komen met hun verhaal. Het is belangrijk dat erover gepraat wordt. Want opgroeien in armoede hypothekeert je hele toekomst.
We waren thuis met zeven kinderen. Een vader was er niet. Toen ik zeven was, kreeg mijn moeder kanker. Kort ervoor was haar lievelingszus gestorven. Ze kreeg die twee klappen moeilijk verwerkt en zonk weg in een depressie. Op maandagen en dinsdagen kreeg mama chemotherapie, de rest van de week lag ze ziek in bed. Haar verzorging kwam grotendeels op de schouders van mijn oudere broer terecht. Ik was dan weer degene die mijn jongere zus ’s avonds naar bed bracht. De rekeningen stapelden zich op tot er op een dag een deurwaarder verscheen en alles werd aangeslagen. Zelfs de PlayStation 1 die ik van mijn grote broer cadeau had gekregen. Dat begreep ik als kind niet. Ik werd toen hard geconfronteerd met het feit dat rechtvaardigheid niet voor iedereen bestaat.
Soms waren er dagen dat we geen boterhammen meekregen naar school, gewoon omdat er geen brood was.
We woonden in een bouwvallig huis. Geld voor herstellingen was er niet. In de kamers was geen verwarming. Soms waren er dagen dat we geen boterhammen meekregen naar school, gewoon omdat er geen brood was. Dan verzon ik dat ik al veel koekjes had gegeten tijdens de pauze en dus geen honger had. De schaamte was groot. Je ziet als kind al dat de meesten het anders hebben. Dat jouw situatie blijkbaar toch niet zo normaal is als je dacht. Als je zo jong bent, kan je dat niet relativeren. Ik heb het altijd heel goed kunnen verbergen. Weinig mensen wisten toen wat er precies aan de hand was. Als er één ding is dat ik nu anders zou doen, is het dat wel. Ik zou sneller naar buiten komen met mijn verhaal, sneller aan de alarmbel trekken.
Vanaf het vijfde leerjaar verdween mijn interesse in school. School werd hoe langer hoe meer een verplichting in plaats van een verrijking. Ik dacht: leer mij hoe ik in dit leven kan staan. Leer mij hoe ik mijn problemen kan oplossen. Wat zijn mijn opties? Bij wie kan ik terecht? Ik wilde het leven leren kennen. Niet leren hoe ik een vergelijking kon oplossen.
Dat vijfde leerjaar heb ik moeten overdoen. Ik veranderde van school, maar werd daar een beetje gepest. Ik was de jongen met de versleten kleren en de kapotte schoenzolen. Dan zit je thuis in de miserie, ga je naar school en is het daar niet anders. Ik vroeg me soms echt af wat ik op deze planeet zat te doen.
Ik was de jongen met de versleten kleren en de kapotte schoenzolen. Dan zit je thuis in de miserie, ga je naar school en is het daar niet anders.
In het middelbaar veranderde ik opnieuw van school. Ik was vastbesloten om niet meer gepest te worden en werd dus de jongen met de grote mond. Tegelijk besefte ik wel dat dat diploma belangrijk was: alles gaat hier met papierekes. Als je de juiste papieren hebt, gaan de deuren sneller open. Dan ziet je leven er beter uit.
Ook het eerste middelbaar moest ik overdoen. In het tweede middelbaar werd ik verliefd op Sara. Zij was de primus van de klas en had een goede invloed op me. Sara leerde me dat het leven toch de moeite is om ’s morgens voor op te staan. Ze hielp me met studeren. Ze bracht wat regelmaat in mijn leven. Ik kreeg weer goesting in school. Sara was trouwens het eerste meisje dat ik thuis durfde binnenlaten. We zijn nog steeds gelukkig samen.
Toch ben ik in het vijfde jaar humane wetenschappen gestrand. Ik begon steeds vol goede moed te studeren, maar wist eigenlijk niet hoe eraan te beginnen. Het was ook niet evident om mijn hoofd, dat vol problemen zat, leeg te maken. Resultaat: een C-attest.
Ik heb me daarna nog wel opnieuw ingeschreven, maar ben na drie maanden gestopt. Dat was een zware teleurstelling. Het was heel moeilijk om te aanvaarden dat het mij niet gelukt was. Een diploma behalen was altijd mijn grote droom geweest. Ik voelde me mislukt in het leven. Ik heb toen gehuild als een kind. Dat heeft me gebroken. Heel even toch.
Bon, ik was dus negentien en had geen diploma. Ik wilde beginnen werken, maar ik wist niet wat ik kon, of wat mijn interesses waren. Via een uitzendkantoor heb ik toen een aantal jaren bij callcenters gewerkt, maar het verlangen naar een diploma bleef sluimeren.
Ineens was er de juiste omkadering: er was elke dag warm eten, ik werd omringd door mensen die me stimuleerden en ik had geen financiële zorgen.
Op mijn eenentwintigste kon ik dankzij een goede vriendin een paar maanden terecht bij haar gezin. Zij verwelkomden me als hun eigen zoon. Ineens was er de juiste omkadering: er was elke dag warm eten, ik werd omringd door mensen die me stimuleerden en ik had geen financiële zorgen. Toen ik opperde dat ik opnieuw wilde gaan studeren, zeiden ze: ‘Doe wat je moet doen, we steunen je.’ Dat gaf mijn zelfvertrouwen een serieuze boost.
De mensen die mij omringden, hebben het verschil gemaakt: mijn oudere broer en mijn zussen, dat gastgezin, mijn vriendin Sara. Ik heb het geluk gehad dat ik altijd de juiste mensen rond mij heb gekregen op het juiste moment. Dat is een beetje mijn gave denk ik. (lacht)
Het hervatten van mijn studies was het begin van mijn nieuwe leven. Ik koos voor de opleiding Jeugd- en gehandicaptenzorg bij Encora. Eén dag per week volgde ik les, de andere dagen deed ik stage bij de Stad Antwerpen op de dienst Antwerps Onderwijsbeleid. Daar werd ik geweldig goed ontvangen. Ik werd ingeschakeld als verkeersmedewerker: ik moest verkeersonveilige situaties rond scholen optekenen en gaf lessen verkeerseducatie. Ineens werd ik leerkracht! Ik, Ewout, de schoolverlater! Met mijn eigen lerarenkaart! (lacht)
Drie jaar later behaalde ik mijn diploma. Eindelijk kwam mijn droom uit.
Het is altijd mijn droom geweest om iets te betekenen voor jongeren. Ik weet als de beste dat het leven niet altijd evident is.
Mijn leven is tot hiertoe op zijn minst interessant geweest. Ik heb al veel wijze levenslessen gekregen en kan echt genieten van hele kleine, stomme dingen. Warm eten ’s avonds, dat vind ik nog altijd een cadeau. En als ik in bed lig terwijl het buiten regent en koud is, dan ben ik de gelukkigste mens ter wereld. Of als ik samen met mijn vriendin naar de winkel ga en gewoon het koekje kan kopen waar ik zin in heb. Zalig! Ik ben normaal! Ik heb nu alles zelf in de hand.
Ik ben lang kwaad geweest op mijn moeder, maar ik denk dat iedereen ook wel zijn leven leidt op de manier die volgens hem of haar de beste manier is. Intussen is de band met mijn moeder opnieuw wat beter. Ik vind ook niet dat ik degene ben die mag oordelen over andermans leven.
Morgen start ik met een nieuwe job. Ik zal tieners begeleiden die het thuis moeilijk hebben. Het is altijd mijn droom geweest om iets te betekenen voor jongeren. Ik heb het geduld om iets met hen te bereiken. Ik weet als de beste dat het leven niet altijd evident is.
Ik zit ook bij de Belgische Improvisatieliga. Daar volg ik intussen het tweede jaar. Ik hou ervan om mezelf uit te dagen. Ooit wil ik mijn verhaal op een podium vertellen, me ne lach en ne zwans. Maar eerst ga ik focussen op mijn nieuwe job. En ervan genieten.
Ik kan met fierheid zeggen dat mijn parcours lang en moeilijk was, maar kijk waar ik nu sta. Vroeger dacht ik altijd dat ik een vogel voor de kat was, dat ik in de marginaliteit zou belanden. Dat ik nooit het leven zou kunnen leiden dat ik nu leid. Maar het is me toch gelukt. Da’s toch bangelijk?
*****
Nooit eerder studeerden er in Vlaanderen meer jongeren af via deexamencommissie (de vroegere middenjury). Het aantal inschrijvingen is gestegen met 40% tegenover vorig jaar. Bij de bevraging naar de reden voor het stoppen met school, kwam schoolmoeheid op de eerste plaats. Ook het aantal inschrijvingen in het volwassenenonderwijs en tweedekansonderwijs zit in de lift. Het lijkt wel of steeds meer jongeren zich om een of andere reden niet helemaal thuis voelen in ons onderwijssysteem. Een systeem dat al tientallen jaren standhoudt in een maatschappij die in een ijltempo evolueert.
11 reacties
Tranen in mijn ogen maar zo herkenbaar!!!
Bedankt om je verhaal te vertellen.
Dit geeft mij weer moed!!!
Gaat het dier over een subjecetieve manier
Zeer herkenbaar!
Bedankt om dit te delen.
Knappe portretten, die een goed beeld schetsen van de verschillende redenen waarom jongeren de school de rug toekeren… en toch leergierig blijven, en terug op hun pootjes vallen.
Ook stof tot nadenken voor scholen en de overheid (die er maar niet in slaagt om het onderwijs fatsoenlijk te hervormen). Als ik het goed begrijp is het dankzij de examencommissie en het tweedekansonderwijs dat het aantal jongeren zonder diploma daalt?
Ik beveel alvast deze stukken aan bij mijn studenten pedagogische wetenschappen! Charlie Magazine wordt dus cursusmateriaal, OK?
het blijft een ongelooflijke paradox! wij hebben een van de meest vrije onderwijssystemen ter wereld en werken niet met league tables. Je bent met andere woorden vrij om een school te kiezen. Toch is afkomst heel bepalend voor het al dan niet behalen van een diploma zoals de titel aangeeft. Dat is volgens mij de echte uitdaging waar ons vlaams onderwijs voor staat. Hoe komt het dat kinderen van een hogere sociale economische klasse in de zogezegde aso elite scholen terechtkomen en meer kans hebben op het halen van een diploma in het hoger onderwijs?
bij de inschrijvingen in de zogenaamde aso elite scholen zoals u die noemt, is er geen verschil te merken tussen kinderen van een hogere sociale economische klasse en anderen…aangezien de inschrijvingen gebeuren in volgorde van aankomst. Bovendien voorzien die zogezegde aso elite scholen een contingent van 30% dat voorbehouden blijft voor indicatorleerlingen te kunnen inschrijven (leerlingen die een schooltoelage krijgen, of waarvan de ouders geen middelbaar onderwijs diploma hebben of…)….bovendien worden in de zogezegde aso elite scholen – weliswaar achter de schermen- heel wat hulp (praktische en andere) geboden aan leerlingen die het financieel moeilijk hebben….uiteraard kan dit nog veel verbeteren, we doen ons best maar beseffen dat dit nog niet genoeg is….hopelijk is hiermee het hardnekkige fabeltje over de zogezegde aso elite scholen alvast bij u in de prullenmand!
BRAVO jongen je moet een sterk karakter hebben!
ik herken het verhaal , stel mij gewoon de vraag als deze gast niet was opgevangen door mensen was hij ongeschoold gebleven , waar zijn al die vzw die zogezegd rond armoede werken , voor hun is armoedebestrijding een job geen visie en daarom herkennen veel mensen in armoede die werking niet alleen de hulp vraagde arme die worden gebonden met handen en voeten aan de hulpverlenging
Juist ….armoede !!!! Ik ben moeder en wil niet dat anderen het merken aan mijn kind .maar dat is fout het zou anders moeten zijn. Ik geef zo verkeerde signalen naar mijn kind toe …. Er moet en is steeds genoeg ! Mama doet dat wel . In het verhaal heeft hij veel geluk gehad met zijn vriendin en opvang gezin .groetjes goede moed en niet opgeven .
Heel herkenbaar verhaal, omdat het ook mijn zoon is overkomen. Gepest worden op school voor allerlei redenen zoals zijn scheve tanden, omdat ik geen geld heb om voor een beugel te gaan, het feit dat er geen vader is en ik als alleenstaande moeder voor de inkomsten moet zorgen, bijgevolg geen geld voor de meest elementaire zaken, enz.
Hij is gestopt met school toen hij 16 was, maar vermits er schoolplicht is tot 18, is hij van het ene in het andere opvangproject belandt tot hij 18 was.
Dit schooljaar is hij begonnen met tweedekansonderwijs en hij voelt zich daar als een vis in het water. Geen saaie vakken meer die hem destijds voor geen meter boeiden, zoals godsdienst, aardrijkskunde, geschiedenis en ga zo maar door. Hij studeert nu ‘gericht’ voor een vak en dat heeft zijn interesse aangewakkerd.
Het onderwijssysteem is achterhaald en niet gericht op de echte interesses van de nieuwe generatie. Er gaat enorm veel potentieel verloren op een moment dat jongeren worden verplicht een keuze te maken op een leeftijd dat ze nog niet weten welke keuze het beste gaat zijn voor hun toekomst. Als blijkt dat ze een foute keuze hebben gemaakt, worden ze niet meer ondersteund en begeleid en vallen ze af.
Hoog tijd om daar eens over na te denken.
Heel goed verhaal om te gebruiken in mijn lessen !