Opinie

Waarom het oké is om niet te weten wat je wil in het leven

Waarom het oké is om niet te weten wat je wil in het leven

“Wat is jouw passie?” Geen enkele vraag jaagt me meer angst aan, want ik heb geen idee wat ik met mijn leven wil. De wanhopige pogingen om mijn passie te vinden leverden niets op en maakten me alleen maar onrustiger. Maar moeten we allemaal een passie vinden? Is het echt zo erg om niet te weten wat je wil? En hoe vind je rust in die onwetendheid?

Zoeken en niet vinden is een rode draad in mijn leven. Ik startte met de studie toegepaste taalkunde en begon enthousiast met Spaans. Tegen het einde van het eerste trimester besefte ik dat het niets voor mij was en ik besloot om met journalistiek te starten. Ik begon in Gent, maar was niet tevreden en wilde meer video maken, dus stapte ik over naar Mechelen. Daar studeerde ik af als televisiejournaliste. En toch was dit het ook niet helemaal, ik miste nog iets. Ik zocht dat gemis in theater. Ik startte met een 7de jaar woord in Brussel, met het plan om daarna een bachelor spel te volgen. Het liep echter helemaal anders dan ik had verwacht. Mijn goesting voor theater verdween, ik botste op duizend (eigen) muren en tegen het einde van dat jaar was ik een hoopje verloren. Het was het dieptepunt van mijn zoektocht naar mijn passie.

“Ze durfde aan niets te beginnen, want wat als zou blijken dat het toch niet was wat ze echt wilde?”

Ik stortte mijn wanhopig hart uit bij iemand dicht bij mij, die toevallig ook therapeute is. Om een urenlang gesprek samen te vatten: ik moest ‘het niet weten’ aanvaarden en de zoektocht even loslaten. Zij was de eerste die tegen mij zei dat het oké was dat ik het niet wist. Opgelucht dat ik mijn verlorenheid met iemand gedeeld had, probeerde ik dat ‘loslaten’. Het lichtere gevoel dat ik had na dat gesprek bleef even duren en ik besloot mezelf tijd te geven om het niet te weten. Totdat ik toch weer ongeduldig werd en mijn frustratie met mezelf toenam.

Juist toen kwam ik een Ted Talk van marketeer Terri Trespicio tegen, met de titel ‘Stop met het zoeken naar je passie’. Trespicio vertelt dat ze – net als ik –  geen idee had wat ze met haar leven wilde en dat dat haar heel ongelukkig maakte. Ze durfde aan niets te beginnen, want wat als zou blijken dat het toch niet was wat ze echt wilde? In haar talk vertelt ze hoe de vraag  “Wat is jouw passie?” veel druk legt op mensen, terwijl passie maar een emotie is – en dus ook kan veranderen. Je hoeft niet die ene passie te vinden die je je hele leven nastreeft.

En daarnaast: waarom kun je maar één passie hebben? Van kinds af aan leren we dat we een keuze moeten maken. Hoewel er inderdaad mensen zijn met één grote passie, zijn er ook veel mensen met meerdere interesses. Emilie Wapnick, schrijver, coach, ondernemer en nog veel meer, introduceerde de term ‘multipotentialites’. Een overkoepelend woord voor mensen met meerdere interesses, passies en jobs in hun leven. Haar punt is dat je niet moét kiezen. Je kan meerdere passies combineren en je kan altijd van passie veranderen als de huidige je begint te vervelen.

“Voor het eerst zie ik iemand die gemotiveerd en enthousiast is zonder één grote passie in haar leven te hebben.”

De zoektocht naar die ene passie kan je bovendien blind maken voor andere mogelijkheden. “Als je zo druk op zoek gaat naar die ene passie, dan mis je misschien kansen die een grote invloed op je leven kunnen hebben,” zegt Trespicio. Wanneer ze het heeft over een vriendin die echt ongerust is omdat ze niet weet wat haar passie is, herken ik mezelf. “Waarom maken we ons daar zoveel zorgen over? “Omdat we denken dat er iets mis is met onszelf. Want, wat als iemand ons vraagt wat onze passie is en het is niet ‘waw’ genoeg, dan zijn we oninteressant of niet ambitieus.”

Trespicio quote ook cartoonist Adam Scott, die passie bullshit vindt. Hij zegt dat succes passie voedt, meer dan dat passie succes voedt. Maar we halen die twee nog al eens door elkaar: we denken dat we succesvol zijn omdat iets een passie is, terwijl we achteraf bezien veel projecten beginnen met enthousiasme en passie, maar dat later verliezen als blijkt dat het project begint te mislukken.

Wat Trespicio vertelt is niet uitzonderlijk ingenieus, maar het is een boodschap die ik niet eerder hoorde in mijn zoektocht naar antwoorden. Het is de eerste keer dat ik iemand zie en hoor die gemotiveerd en enthousiast is zonder één grote passie of doel in haar leven te hebben. Ergens wist ik wel dat het oké is om het niet te weten, maar het was bevrijdend om eens iemand op een podium te zien die het ook allemaal niet weet en daar iets positief mee doet. Het hielp me om mijn niet-weten echt te omarmen.

Gesterkt door wat ik nu wist, besloot ik mijn ervaring online te delen. Natuurlijke besefte ik dat ik niet de enige twijfelaar was, maar ik kreeg veel meer positieve respons van “lotgenoten: dan ik verwacht had. Er zijn zo veel mensen die het niet weten, maar dat horen we maar zelden. Op sociale media doen we ons allemaal succesvoller voor dan we zijn en bekennen dat je verloren loopt is niet evident in onze prestatiemaatschappij.

“Niet alles hoeft en zal constant fantastisch te zijn. En iets oké vinden kan ook goed genoeg zijn.”

Dat we zo gefocust zijn op die passie, hangt samen met ons voortdurende streven naar het beste. We willen non-stop gelukkig zijn en denken ook dat dat kan, maar dat is een utopie (en vermoeiend). Zo pleit psychiater Dirk De Wachter voor meer ruimte voor verdriet en ontevredenheid in onze maatschappij. Het leven is nu eenmaal lastig en dat mag erkend worden. Het is belangrijk om te beseffen dat weten wat je wil geen garantie is voor constant geluk. Zelfs als je je passie leeft, heb je nog altijd slechte, gewone en matige dagen. Niet alles hoeft en zal constant fantastisch te zijn. En iets oké vinden kan ook goed genoeg zijn.

Nog steeds raak ik wel eens in paniek als ik bedenk dat ik geen plan heb voor de komende jaren, maar mijn niet-weten verlamt me niet meer. Ik probeer op een andere manier mijn leven te benaderen. In plaats van alles te willen controleren en een stappenplan te volgen (wat ik in het middelbaar deed omdat ik het toen ook niet wist – wel gemakkelijk) probeer ik in contact te komen met mijn buikgevoel en dat praktische hoofd van me wat meer te negeren.

“Ik begin gewoon aan het volgende en ga me proberen amuseren onderweg.”

Terri Trespicio eindigt haar speech met de woorden “Don’t wait. Just start doing.” Je hoeft niet te weten wat je wil doen om al te beginnen met iets. Ondertussen volg ik een opleiding waar ik me impulsief voor inschreef en combineer ik dat met werk in de horeca. Ik plande verschillende (solo)reizen en besloot te genieten van dit jaar. Deze zomer doe ik een betaalde stage en daarna vertrek ik voor twee maand naar Nepal om vrijwilligerswerk te doen. De keuzes die ik nu maak zijn veel meer gebaseerd op mijn buikgevoel en dat is bevrijdend. Door los te laten, kwamen er dingen op mijn pad die ik daarvoor misschien niet zou hebben gezien.

Ik weet niet wat ik wil doen. Nog altijd niet. Ik heb nog steeds geen plan, geen grote passie, maar wel meerdere interesses. Ik ga niet meer verloren zitten wachten tot ik het weet. Ik begin gewoon aan het volgende en ga me proberen amuseren onderweg. En wie weet, misschien ga ik al dat experimenteren later nog wel missen.

Voor de mensen die dit lezen en het ook niet weten: Het is oké.

Illustratie: Istock

Schrijf je reactie

15 reacties
  • Arend-Johan Praats says:

    Hey ( ja, nu ben ik je naam kwijt) man/ vrouw

    Super erg bedankt om dit te delen. Ik kan weer verder mijn eigen pad banen.
    AJ
    ???

  • jorunn says:

    dankjewel x

  • Sarina says:

    Amai is me dat een opluchting.

    Mijn onzekerheid valt op slag weg.

    Buikgevoel en acceptatie zijn inderdaad de sleutels. Laat ons gewoon als?????????️????⛷️????????????‍❤️‍?‍??‍?‍??‍?‍?‍????????????ons eigen ding doen

    • Sarina says:

      Alle antwoorden zitten in onszelf maar we moeten stoppen met schrik hebben voor elkaars mening … Voor wat er zou kunnen gebeuren…. Leven in het nu is?het is bedtijd

  • Ayse Cosar says:

    Heb ook geen passie, doe en laat war ik op dat moment wil of niet wil.heb me ook jaren slecht gevoeld dat ik niet blink in iets, een hobby of talent. Heb ik niet wil ik niet, heb de geduld niet om te lang over iets te doen. En idd als je geen passie hebt ben je ook minder interesant en mensen in je omgeving de ken dat je leeghoofd ben 🙂

  • Gina says:

    Dit had ik nu net even nodig…

    dankjewel!

  • Eric says:

    Moedig en mooi

  • Silvia Derom says:

    Dank aan Ellen en Claudia voor het vermelden van de creatieve generalist! Er bestaan niet zoveel boeken over het onderwerp, maar wat er is, bundelde ik hier: https://creatievegeneralist.be/coaching/brainfood-voor-creatieve-generalisten/
    En voor wie graag gelijkgestemden wil ontmoeten: er komt een groot event aan dit najaar, speciaal voor Vlaamse en Nederlandse creatieve generalisten of multipotentials. Het enige event wellicht waar je aan niemand moet uitleggen waarom jij niet 1 ware passie hebt, steeds wisselende interesses hebt, 5 boeken tegelijk leest, enz. enz. 😉

  • Ellen says:

    Ik herken mezelf heel hard in deze zoektocht, en het doet deugd om te lezen dat ik niet de enige ben. Ik ben de voorbije jaren bijna ‘obsessief’ bezig geweest met het zoeken naar mijn passie, die ik – na het lezen van honderden artikels en zelfhulpboeken – nog steeds niet heb gevonden. Ik liet een kerntalentenanalyse uitvoeren en daar kwam uit dat ik eerder een generalist ben dan een specialist. Beide zijn talenten, maar toch voelde het aan als een teleurstelling; ik dacht ‘was ik maar een specialist met één duidelijke interesse, dan kon ik een concreet doel nastreven’. Ik voelde me op den duur verloren, had het gevoel dat ik niet het beste uit mezelf kon halen zolang ik niet wist wat ik écht wou (dat maken die zelfhulpboeken je ook echt wijs). Ik heb me verdiept in literatuur over je ‘ware/authentieke’ ik vinden en loopbaanbegeleiding. Ik heb alle TED-presentaties die hier iets mee te maken hebben gezien, het boek ‘Hoe word je alles? (Voor mensen die (nog steeds) niet weten wat ze willen worden)’ over multipotentialitees van Emilie Wapnick gelezen alsof het mijn reddingsboei moest zijn, de website creatievegeneralist.be doornomen, onlangs was er vanuit ‘Passion for work’ een webinar over dit thema dat ik ook gevolgd heb, … Het thema leeft, en dat is goed. Hoe meer ik erover las, hoe absurder ik het vond dat ik ooit dacht dat ik één job zou doen voor de rest van mijn leven. Het lijkt net ‘bevrijdend’ dat dit niet hoeft, en dat je kan en mag veranderen zoveel en wanneer je maar wilt. Dat jobhopping niet persé slecht is, maar misschien gewoon het beste bij je past, zeker als je iemand bent met een hoofd vol ideeën. Als je er op let, dan stel je vast dat veel mensen verschillende carrières realiseren (na elkaar of tegelijkertijd), en dat die ‘12 stielen en 13 ongelukken’ niet op iedereen van toepassing is. Maar toch moet ik blijven opletten dat het voor mij niet opnieuw een kwestie van moeten wordt, van het opnieuw zo perfect mogelijk mijn generalistische aard willen inzetten, van keuzestress, van weerstand tegen een maatschappij/onderwijssysteem dat vaak specialisten aan het woord laat en zoveel belang hecht aan ‘de (enige) correcte keuze maken’. Ik heb veel geleerd uit mijn zoektocht. En wat jij schrijft lijkt me één van de beste manieren om er mee om te gaan: stap voor stap doen wat op dat moment ‘het juiste’ aanvoelt. Ik heb het volgende leren waarderen: weten wat je niet wilt is ook waardevol, geen enkele keuze is definitief, als je het niet weet hoef je niet iets te kiezen en kan je best gewoon stil worden en jezelf de vraag stellen ‘wat is een volgende stap die ik kan zetten, hoe klein ook?’ en zet die stap (dit is een boodschap die hard verkondigd wordt door Oprah Winfrey; ja, ook zij heeft moeten zoeken om haar draai te vinden), je hoeft jezelf niet te verantwoorden aan anderen of een duidelijk verhaal te kunnen vertellen waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt, stop met overdenken want dat leidt tot niets (durven) doen, een
    mens is een vat vol paradoxen (tussen zwart en wit zitten vele tinten grijs), en misschien wel het belangrijkste: we kunnen maar al doende ontdekken wie we echt zijn, niet door eindeloze zelfreflecties vóór actie; alleen door dingen te doen, door de buitenwereld te verkennen, kom je erachter wat bij je past en wat niet. Zelfreflectie is pas echt zinvol nà actie. Kortom: probeer verschillende (werk)omgevingen uit, verken de wereld, … en ontdek hoe je telkens een beetje iemand anders wordt (dit is ook een kernboodschap in het boek ‘Waarom we onszelf zoeken maar niet vinden’ van Coen Simon). Enjoy the journey!

  • Claudia says:

    @Elise Herkenbaar, maar ik zou zeker ook eens de creatieve generalisten uitchecken ^^ Allemaal mensen die niet 1 passie hebben, of niet 1 ding kunnen/willen kiezen omwille van wisselende interesses.
    https://creatievegeneralist.be/ en er is ook een facebook groep die gelijknamig is.

  • Ann says:

    Uit Everybody’s Free (to Wear Sunscreen) van Baz Luhrmann: “Don’t feel guilty if you don’t know what you want to do with your life. The most interesting people I know didn’t know at 22 what they wanted to do with their lives. Some of the most interesting 40 year olds I know still don’t.”

  • Pieter Van Hecke says:

    Een goed boek dat hier bij aansluit: Refuse to choose – Barbara Sher.
    Dat was voor mij de verademing.

  • Hanne says:

    Zo herkenbaar. Doet goed om te lezen dat ik niet de enige ben die het allemaal niet goed weet.Ik ga zeker eens naar die TEDtalk luisteren. Zalig artikel, dank je wel!

Elise Hermans keek als kind al op naar documentairemakers en dat is dan ook wat ze wil doen: de wereld rondreizen om verhalen te vertellen die nog niet verteld zijn, die onderbelicht zijn, ongekend zijn of gewoon verteld moeten worden. Trying to live life to the fullest (en liefst ecologisch) is haar levensmotto en zowel in het dagelijkse leven als op reis gaat ze op zoek naar wat dat dan juist is, een vol leven.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen