Een toevluchtsoord voor holebi’s, een goudmijn voor prostituees en echte liefde in de ondergrondse parking. We gingen op zoek naar de authentieke datingscene in de artificiële Verenigde Arabische Emiraten.
Lara’s vliegtuig staat op het punt te landen in Dubai waar ze haar zus gaat bezoeken, wanneer een dromerige stem door de intercom weerklinkt: “Mogen we u eraan herinneren dat het Ramadan is en dat het verboden is in het openbaar te eten of te drinken zolang de zon op is.” Paniek. Honger, dorst en paniek. De Libanese atheïst vertelt me hoe ze na een hele middag door de verlaten straten van Dubai onder een verschroeiende zon te slenteren op de bovenste verdieping van het hotel, in een hoekje achter een gordijn, naar een buffet gewenkt werd. Opluchting, daar rond de tafel met de expats.
“Buitenechtelijke seks, ongetrouwd samenwonen en homoseksualiteit worden als illegale praktijken beschouwd.”
Expats die eigenlijk het grootste deel van de bevolking uitmaken in de Verenigde Arabische Emiraten, waar minder dan 12 procent écht Emirati is. Bovendien is de genderbalans met 72 procent mannen tegenover 28 procent vrouwen volledig zoek. Voeg daar nog aan toe dat het al islam is wat de plak zwaait, waardoor buitenechtelijke seks, ongetrouwd samenwonen en homoseksualiteit stuk voor stuk als illegale praktijken worden beschouwd en je kunt al raden dat daten geen eenvoudige klus wordt in het land.
Bevallen in het buitenland
Er is een constante wrijving tussen het officiële discours van een gematigde islam en de vaak losbandige realiteit. Het beschermen van tradities en het beschermen van de zaakvoerders. Waarden versus rijkdom.
“Er zat een Engels meisje bij me in de klas. Zij is halsoverkop uit Dubai vertrokken en negen maanden later was ze terug: mét baby en een kersverse echtgenoot,” vertelt de Belgische Sophie die in Dubai opgroeide. “Zo zijn er veel verhalen, vrouwen die ongepland zwanger worden en moeten vertrekken omdat het illegaal is. Een leven als ongetrouwd koppel is ook heel moeilijk, omdat je niet kunt samenwonen en als jonge starters is het financieel niet altijd vanzelfsprekend om ieder een eigen appartement te huren. Het is moeilijk om in de VAE een relatie te onderhouden die ik als westerling als normaal zou beschouwen.”
Alcoholdealer on speed dial
Sophie vertelt hoe PDA, of public display of affection, een echte no-go is. “In het openbaar zoenen gaat dus niet. Ik was ooit op een feestje in een publiek zwembad waar sommigen aan het kussen waren. Gevolg: politie en een heel rijke local die alles geregeld heeft. De lokale Emirati’s hebben ontzettend veel invloed. Iedere buitenlander heeft een sponsor – je werk – en dat werk zit opnieuw onder een sponsor – een local. Iedereen wordt met andere woorden gecontroleerd door de lokale bevolking. Die kleine 12 procent. Dat is eng, want als je iets mispeutert, word je het land uitgezet,” aldus Sophie.
Bars, stranden en hotels bieden meer ruimte voor anonimiteit.
“In de praktijk worden morele overtredingen getolereerd – het verbod op te onthullende kleding of publieke affectie wordt alleen doorgevoerd als een Emirati erover klaagt,” vertelt Leila die twee jaar lang onderzoek deed in de VAE. “Emirati’s genieten bepaalde privileges die ze danken aan de herverdeling van de olierijkdom. Zij hebben makkelijker toegang tot gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting en werk. In de VAE is er echt sprake van een hiërarchie gebaseerd op klasse en nationaliteit en dat wordt weerspiegeld in een ruimtelijke segregatie: er zijn wijken waar je de locals terugvindt en plaatsen voor vrijetijdsbesteding die tot bepaalde buitenlandse groepen behoren. Wat onvermijdelijk invloed heeft op de datingcultuur.”
Maar, zo getuigt Sophie, die strikte regelgeving is voornamelijk een façade. “Er zijn clubs en geheime feestjes. Nooit zag je zo veel PDA en alcohol in je leven. Alcohol kochten we gewoon bij een of andere bizarre gast die je achter de supermarkt ontmoette. Iedereen had er zo wel eentje op speed dial.”
Zonnebadende westerlingen
“Het grootste struikelblok, ook voor de lokale jeugd is niet de wetgeving, maar het risico gezien of herkend te worden door iemand van je familie of buren wanneer je iets doet wat afwijkt van de belangrijkste sociale normen, zoals alcohol drinken of uitgaan met iemand van het andere geslacht”, verklaart Leila.
“Koppeltjes trekken naar naburige steden om kennissen te ontlopen of maken gebruik van de familiehoekjes in koffiezaken.”
“Die dingen zijn verboden, maar er is een zekere tolerantie omdat de VAE graag opschept over zijn openheid. Opdat hotels het hoofd boven water kunnen houden, wordt prostitutie door de vingers gezien en worden er alcoholvergunningen uitgedeeld waardoor de bars met tientallen uit de grond schieten. Maar een local in traditionele klederdracht zal geweigerd worden. Je hoort onder de radar te blijven. Koppeltjes trekken naar naburige steden om kennissen te ontlopen of maken gebruik van de familiehoekjes in koffiezaken, omdat ze er niet om een huwelijkscertificaat gevraagd zullen worden. Kleine misstappen zijn aanvaardbaar, zolang ze niet té zichtbaar zijn,” aldus de researcher.
“Het discours van conservatieven luidt namelijk dat de VAE te laks zijn tegenover de zogenaamde Westerse invloed. Toen de Corniche in Abu Dhabi begin jaren ’00 vernieuwd werd, was het strand plots minder afgeschermd en zo werden dus ook de zonnebadende westerlingen in hun badpakken plots zichtbaar. Sommige gezinnen vonden dat ze geen picknick langs de zeedijk meer konden hebben,” zegt Leila. “Als je verschillende nationaliteiten wil verwelkomen en ieders tradities een plaats wil geven, mag dat niet aan de lokale bevolking worden opgedrongen, klinkt het.”
Generatiekloof, geen culturele
Bij een bezoek aan een winkelcentrum kreeg Sophie ooit een briefje toegestopt door een van de veiligheidsagenten. “Omdat ik me niet aan de kledingvoorschriften had gehouden, vonden ze. Een steek in mijn zestienjarige hart was dat.” Maar volgens Leila zijn dat onbelangrijke voorbeelden om de burgers te sussen. “Een groep vrouwelijke Emirati’s voerde een tijdje geleden campagne tegen korte kleding bij buitenlandse vrouwen in de winkelcentra. De straffen gaan echter niet ver. De VAE worstelen gewoon met het evenwicht tussen een open land zijn naar de buitenwereld toe en het geven om de traditionele waarden van de eigen bevolking.”
“Islamitische jongeren kiezen vaak voor ontmoetingen in de auto in parkeergarages.”
Maar praten over een negatieve, Westerse invloed is volgens de onderzoekster een leugen. “Je kunt niet ontkennen dat er sprake is van een gezonde kruisbestuiving. Externe invloeden hebben jonge Arabieren meer mogelijkheden geboden om de sociale normen te omzeilen. De bars, stranden en hotels bieden meer ruimte voor de anonimiteit die broodnodig is in de datingwereld,” aldus Leila. “Dat heeft het land niet alleen aan het Westen te danken, romantische referenties omvatten een breed spectrum van Koreaanse drama’s, tot Bollywood en klassieke Arabische literatuur. De kloof is er geen tussen culturen, maar generaties.”
Ondergrondse intimiteit
Het beeld dat we doorgaans hebben van de Verenigde Arabische Emiraten is dat van een artificieel land. Een kristal opgetrokken uit woestijnzand met luxehotels en luxe auto’s. Auto’s die wanneer de eigenaars de schone schijn niet kunnen terugbetalen en het land ontvluchten, achterblijven onder een dikke stoflaag in de ondergrondse parkings van hotels. Maar het is net onder die wolkenkrabbers en tussen de duinen dat het laatste restje authenticiteit te vinden is.
Koppeltjes trekken naar naburige steden om kennissen te ontlopen.
“Wie seks voor het huwelijk wil, kan een hotelkamer boeken. Maar niet iedereen wil die stap zetten. Islamitische jongeren kiezen dan vaak voor ontmoetingen in de auto in parkeergarages,” zegt Leila. “De parkings van hotels worden zelden gecontroleerd en auto’s zijn voor die lokale jeugd in de Verenigde Arabishe Emiraten persoonlijker – zelfs intiemer – dan hun eigen slaapkamer, waar ze het risico lopen dat een familielid komt binnenvallen.” Niet dat iedereen ondergronds van bil gaat: “Ik kende een jonge, praktiserende moslim die telkens naar een afgelegen parkeerterrein zou rijden als er een meisje bij hem was zodat ze in vrede met elkaar konden praten zonder haar reputatie te schaden.”
Anderen blijven bovengronds en trekken de woestijn in voor wat beschutting van glurende buren. Of men laat het vasteland voor wat het is en vaart de zee op. “Daarom zijn de eilandjes rond Abu Dhabi erg populair. Maar het gaat dan vooral om groepjes jongemannen met prostituees,” aldus Leila.
Influencer escortes
“Eens je het weet, zie je ze overal”, zegt de Palestijnse Emirati Samer me op café in Beiroet. “Ik zag plots ook influencers opduiken die ik al jaren op Instagram volgde. Dat rijke leventje van hun feeds wordt gefinancierd door een escortleventje in Abu Dhabi.”
“Ik geloof dat prostitutie gedoogd wordt omwille van het financiële aspect.”
Niet dat prostituees alleen een folietje voor de rijken zijn. “In de VAE vind je prostituees uit veel verschillende landen en daarbij hoort dus diezelfde ruimtelijke segregatie en hiërarchie die bepaalt in welke hotels en bars je welke sekswerkers zult aantreffen,” legt Leila uit. “De luxehotels zijn voor de Marokkaanse en Russische prostituees. Maar ook in het oude Dubai rond de kreek is er prostitutie, al gaat het dan vooral over Zuid-Aziatische gemeenschappen. Die wijken zijn natuurlijk ook weer onderworpen aan controles, terwijl de luxehotels een gedoogbeleid genieten.”
Of hoe de VAE doordrenkt zijn met het artificiële, ook als het op seksuele relaties aankomt. “Ik geloof dat prostitutie gedoogd wordt omwille van het financiële aspect: seks doet nu eenmaal geld rollen. Maar de meest gangbare verklaring is om de weinige vrouwen te beschermen tegen de vele mannen in deze onevenwichtige genderverdeling,” zegt Leila.
Niet mengen
Toch moeten die cijfers in perspectief worden bekeken. “Niet iedereen heeft namelijk toegang tot de datingmarkt,” verklaart de onderzoekster. “Vrijgezellen uit de laagste sociale klasse van arbeiders zien niets anders de het werk en de kampen waar ze verblijven. De hoogste klasse Emirati’s huwelijken hun dochters uit.”
“Het is niet ongewoon voor lokale mannen om een tweede of derde buitenlandse vrouw te nemen.”
De Emirati’s die tot de brede middenklasse behoren en wel gewoon toegang hebben tot de stedelijke ruimte en dus kunnen daten, stuiten echter op de muur van hun etniciteit met verschillen tussen Bedoeïenen, Palestijnse en Perzische Emirati’s. “Hoewel er over die etnische hiërarchie weinig gepraat zal worden. Het is taboe wanneer de staat de visie uitdraagt dat alle burgers gelijk zijn,” zegt Leila. “Wel is er sinds het einde van de jaren ’80 een publiek debat gestart over een aanzienlijk aantal huwelijken tussen Emirati-mannen en buitenlanders. Het is niet ongewoon voor lokale mannen om een tweede of derde buitenlandse vrouw te nemen naast hun eerste Emirati-vrouw. Maar volgens critici zou dat een bedreiging vormen voor de nationale bevolking: buitenlandse vrouwen worden ervan beschuldigd hun kinderen geen Arabisch te leren en de juiste nationale en islamitische waarden niet bij te brengen. Er zijn geen officiële cijfers vanwege dat taboe, maar het feit dat er een publiek debat woedt, geeft volgens mij aan dat het er een aantal moeten zijn.”
Expats daarentegen, komen binnen dezelfde klasse en cultuur wel meer met elkaar in contact en gaan zelfs gemengde huwelijken aan. “Ik heb herhaaldelijk gehoord dat zij zich comfortabeler voelen in hun gemengd huwelijk in de VAE dan in hun land van herkomst”, vertelt Leila. “Ik kende een koppel met een koptische christen en een soennitische moslima. Zij zouden in hun thuisland Egypte problemen ondervinden, maar voelden zich in Abu Dhabi meer aanvaard omwille van de afstand en de anonimiteit die ze er vonden.”
Toevluchtsoord voor holebi’s
Hetzelfde geldt verrassend genoeg voor holebi’s. “Holebi’s uit bepaalde landen voelen zich soms veiliger in de VAE, hoewel homoseksualiteit daar een misdrijf is,” meent Leila. “Filippijnse homo’s die de strenge evangelistische Kerk in hun thuisland ontvluchten, of moslims. Het is voor hen vaak zelfs makkelijker om samen een hotel te boeken of huis te huren of kopen, omdat het om twee mensen van hetzelfde geslacht gaat en dus niet om een ongetrouwde man en vrouw die samen zouden willen verblijven of wonen. De problemen blijven trouwens beperkt en zijn dezelfde als die voor heteroseksuele relaties buiten het huwelijk of casual daten en PDA – allemaal illegaal.”
“Omdat vrouwen in winkelcentra geen risico van imagoschade lopen, zijn het de ontmoetingsplaats bij uitstek.”
“Toen ik een homoseksuele vriend van me in Dubai vertelde dat ik niet in zijn schoenen zou willen staan, lachte hij me vierkant uit,” herinnert Sophie zich. “‘Babe,’ zei hij, ‘er zijn nooit meer opties geweest dan hier. Geheime homofeestjes met zwembaden die overlopen van de naakte mannen!’ Het is dagelijkse kost. Zoals dat meestal is, niet? Verbod dat tot extremisme leidt. En toch … toch is het niet leuk om iemand in die context te moeten leren kennen, het is moeilijk om in die omstandigheden een relatie op te bouwen.”
Een lief shoppen
Het is dan ook ironisch hoe de strenge regelgeving uiteindelijk een van de belangrijkste ontmoetingsplaatsen creëert. “Winkelcentra zijn sterk sociaal beveiligd, wat leidt tot zelfcensuur. Maar het maakt van die malls ook safe-havens voor vrouwen. Koffiehuizen buiten zijn dat niet: daar heb je geen veiligheidsagenten die de lengte van de rokken of de afstand tussen mannen en vrouwen meten,” zegt Leila. “En net omdat vrouwen er geen risico van imagoschade lopen, zijn ze de ontmoetingsplaats bij uitstek. Je kunt er jonge mannen tegen het lijf lopen die alleen naar het winkelcentrum trekken, omdat ze weten dat ze er meisjes kunnen leren kennen.”
In de Verenigde Arabische Emiraten is de genderbalans met 72 procent mannen tegenover 28 procent vrouwen volledig zoek.
Maar omdat veel jongeren gebonden zijn aan tijd met familie doorbrengen, is de tijd die ze in de stedelijke ruimte al datend doorbrengen, beperkt. “Je spreekt misschien twee uur per week af met je vriendje in een winkelcentrum. De rest van je relatie speelt zich online af in berichten,” legt Leila uit. Datingapps waren ooit geblokkeerd, maar omdat die dingen al te gemakkelijk omzeild werden met proxy’s, liet de overheid dat varen. Nu zijn apps als Tinder en zelfs Grindr enorm populair. Ook de standaard social media als Snapchat, Instagram, Facebook en Twitter zijn dat. Al is het om studenten van het andere geslacht op te zoeken, omdat de publieke universitaire campussen gesegregeerd zijn – een maatregel die het mogelijk moest maken voor Emirati’s om hun dochters naar school te sturen.
“Datingapps waren ooit geblokkeerd, maar nu zijn apps als Tinder en zelfs Grindr enorm populair.”
Wat anoniem kan, is natuurlijk de populairste pick-upmethode. “Toen iedereen nog een Blackberry had, zag je mannen hun messengernummer delen op hun auto, kartonnen bordjes of zelfs flyers die rondgestrooid werden. Dat nummer was niet verbonden aan je naam of telefoonnummer en vormde zo geen bedreiging voor je reputatie,” verklaart Leila. “Later verving de iPhone de Blackberry en vulde Snapchat de leemte: niet gelinkt aan je naam of nummer en na 24 uur verdwijnen je berichten.”
My Dubai
Vooral voor kinderen van expats, geboren in de VAE, ligt die reputatie gevoelig en is die anonimiteit zo belangrijk. “Als hun ouders hun job verliezen of ze doen iets verkeerds, worden ze teruggestuurd naar hun land van herkomst – een land waar ze nooit geleefd hebben,” zegt Leila. “Hun Verenigde Arabische Emiraten zijn niet artificieel. Ze smeedden een band met de stad waarin ze opgroeiden. Een stad die als Abu Dhabi telkens vernieuwd wordt en intussen onherkenbaar is, of als Dubai waarbij het oude naar de rand verdwijnt. Weg van het artificiële beeld dat steunt op de consumptiemaatschappij met al z’n blitse winkelcentra, blijft de authenticiteit bestaan in hun nostalgie voor die steden. De verborgen plekjes, in hun herinnering of nog heel tastbaar als de picknicks in de ondergrondse parking.”
Schrijf je reactie