Column

We kunnen ook gewoon ALL THE THINGS doen

We kunnen ook gewoon ALL THE THINGS doen

Deze week in de media: verwarring alom omdat onderzoeken naar de impact van onze levensstijl op het milieu elkaar tegenspreken. Is composteren tijdverspilling? Wat nu?!

Mocht je de betreffende artikels die op Facebook rondgingen niet gelezen hebben, hier is een snelle recap. De vertwijfeling begon met het artikel “Conscious consumerism is a lie. Here’s a better way to help save the world” van Quartz van maart dit jaar, dat ineens weer op Facebook opdook (net nadat we op Charlie meerdere artikels publiceerden over hoe je bewuster kleding kunt kopen, verdomme!). De strekking van het artikel is dat jouw keuzes als consument, van recycleren tot groentjes halen bij de boerderijwinkel, weinig verschil maken in het tegengaan van de opwarming van de aarde.

“Door ons geld bewust uit te geven voelen we ons beter, maar daar is ook alles mee gezegd.”

Soms draag je met je verantwoorde keuzes ongewild juist bij aan meer CO2-uitstoot, door bijvoorbeeld de auto te nemen naar die boerderijwinkel. Beter investeer je je tijd in het aanschrijven van politici om milieumaatregels in te voeren en je geld in organisaties die grotere veranderingen kunnen teweegbrengen dan jij met je compostemmertje. “Kleine stappen van doordachte consumenten – om te recycleren, lokaal te eten, of een blouse van biologisch katoen in plaats van polyester te kopen – zullen de wereld niet veranderen.” Door ons geld bewust uit te geven voelen we ons beter, maar daar is ook alles mee gezegd, aldus de auteur. Als we in 2017 nu eens de 9,32 miljard dollar die we wereldwijd uitgeven aan groene schoonmaakproducten gebruiken om bij onze regeringen te lobbyen om giftige chemicaliën te verbieden, boeken we veel meer vooruitgang.

The Guardian publiceerde deze week een artikel met dezelfde teneur: we moeten stoppen met de obsessie voor onze individuele groene levensstijl en in plaats daarvan collectief de macht van vervuilende bedrijven bevechten. Want hoe hard we ook allemaal bezig zijn met het beperken van onze CO2-uitstoot, de grootste fossiele energiebedrijven doen onze succesjes meteen weer teniet. Honderd bedrijven zijn namelijk verantwoordelijk voor 71 procent van de CO2-uitstoot sinds 1988. Voel je jouw compostemmertje al nuttelozer worden? Ja, ik ook.

Maar dan waren er de resultaten van een nieuw onderzoek, waaruit blijkt dat individuen wel degelijk een impact kunnen hebben in de strijd tegen klimaatverandering. Alleen: de keuzes die de grootste impact hebben, worden het minst belicht in bewustmakingscampagnes. Het meest effectief is namelijk het hebben van minder kinderen (on a side note: het is sinds deze week gemakkelijker geworden om een kind te delen. Niet zo gemakkelijk als autodelen, maar ik geef het toch even mee). Op twee staat het verkopen van je auto, op drie het vermijden van lange afstandsvluchten en op vier staat vegetariër worden. “We erkennen dat dit heel persoonlijke keuzes zijn, maar we kunnen de gevolgen die onze levensstijl heeft voor het klimaat niet negeren,” zegt een van de onderzoekers in het artikel.

“Mensen zijn het zat om te horen dat recycleren belangrijk is, om een week later te horen dat het eigenlijk geen zin heeft.”

Aaagh, snap jij het nog? Ik las de reacties op de verschillende artikels. Die waren grofweg van de volgende aard: “Paniek! Onze acties hebben geen nut en alles is de schuld van big business en dus kunnen we niets doen!” ofwel “Paniek! Onze acties hebben wel degelijk impact en shit, nu moeten we iets gaan doen!”. Met als resultaat dat iedereen te verward is om iets te doen, want effectiviteit vinden we nu eenmaal belangrijk en waarom zou je iets doen als je niet weet of het nut heeft? Mensen zijn het zat om te horen dat recycleren belangrijk is, om een week later te horen dat het eigenlijk geen zin heeft. En terecht.

Toch is niets doen geen optie en zijn er veel mensen die graag iets willen doen, zo bleek ook weer uit hoe vaak ons artikel over duurzame en faire kleding werd gedeeld en besproken. Mijn devies: laat je niet gek maken door krantenkoppen die elkaar lijken tegen te spreken. Ze hebben namelijk allemaal een beetje gelijk. Individuele acties en collectieve acties zijn allebei belangrijk. Zulke artikels geven het idee dat je moet kiezen tussen het aanpakken van bedrijven en overheden of het veranderen van je levensstijl, wat maakt dat mensen niet altijd weten wat de beste keuze is en apathisch blijven. Maar waarom zou je kiezen? Ik geloof in doen wat je kunt en waar je goed in bent. Als je de planeet waarop je woont belangrijk vindt, kunt recycleren, minder vliegen en vegetarisch wil eten, doe dat dan vooral, en als je goed bent in lobbyen kun je dat ook doen. In plaats van te panikeren, kunnen we ook gewoon ALL THE THINGS doen (relax, ik bedoel binnen de mogelijkheden die je hebt natuurlijk).

Kleine stappen hebben nut, ook al leiden ze misschien niet tot een directe vermindering van je CO2-uitstoot. Bewustwording en debat over de achterliggende vervuilende productiesystemen moeten ergens beginnen. Soms is dat bij iets simpels als een spaarlamp of een biokatoenen onderbroek. Er zullen zeker mensen zijn die uit het niets zijn begonnen met het aanpakken van corporate power, maar persoonlijk ken ik ze niet. Ik ken wel mensen die begonnen met een compostemmer en een jaar later actief werden in de milieubeweging. More power to de compostemmer dus, alle artikels die het tegendeel beweren ten spijt.

Selma leest meer kranten dan gezond is voor een mens. Om dit tijdverdrijf tot nut te maken, schrijft ze elke week een column over iets wat haar opviel in de media.
Foto: Istock

Schrijf je reactie

1 reactie
  • Ann Van Neer says:

    Volgens mij hebben we als consument wel degelijk impact. Hoe groter de vraag naar eerlijke ecologische producten, hoe meer bedrijven zullen moeten volgen. Dat is nu al volop aan het gebeuren en dat merk je. Ik blijf dus vol overtuiging bewust kopen. Daar kan geen krantenartikel me vanaf brengen. Nah ?

Selma Franssen is freelance journalist en auteur van 'Vriendschap in tijden van eenzaamheid' (uitgeverij Houtekiet, 2019). Haar werk verscheen onder meer bij Charlie Magazine, OneWorld, De Morgen, De Standaard, The New Statesman, VPRO en Vice. Ze volgde het postgraduaat Internationale Onderzoeksjournalistiek, ontving een beurs van het Fonds Pascal Decroos voor haar werk en presenteert journalistieke lezingenreeks 'Moeilijke Dingen Makkelijk Uitgelegd'.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen