Opinie

Kan ik inkomen?

Een warm pleidooi voor het basisinkomen

Een tijdje terug kwam ik een kennis tegen tijdens het boodschappen doen. Of ze nog bij dat bedrijf werkte, vroeg ik. Ja, zei ze, maar ze zat al vier jaar thuis.

Huh? Vier jaar thuis? Welja. Ouderschapsverlof voor heel wat kinderen en – intriest – een sterfgeval heel dichtbij. Er was wat tijdskrediet, sociaal verlof, de details weet ik niet. Maar de baas was begripvol geweest.

Desalniettemin.

Ik stond even met mijn mond vol tanden. Vier. Jaar. Thuis. Betaald. Geen vol loon. Maar toch.

Ik was op dat moment tweeënhalf jaar zelfstandige. Dat hadden mijn vriend en ik samen beslist. Op het moment dat we aan kinderen wilden beginnen, werd het blad opgedoekt waarvoor ik werkte. Teruggaan naar de krant leek geen optie omdat ik dan altijd laat thuis zou zijn en hij ook moest werken tot 20 uur. Wie zou er dan aan de crèche staan? We kozen voor zijn job. Want hij zou – oh cliché – op termijn het meest gaan verdienen. En dus werd ik zelfstandige.

Gek, vond die kennis. De meeste vrouwen doen het omgekeerd. Ze gaan voor een vaste job omdát ze kinderen willen.

Na dat gesprek vond ik het ineens erg oneerlijk, dat ik ‘maar’ zeven betaalde weken had gekregen voor de geboorte van mijn kind (één week voor de bevalling en zes weken erna), goed voor een dikke 3.000 euro en dienstencheques. Ik ging naar huis en voelde me de rest van de dag een loser in het Belgische arbeidssysteem, en dat was niet de eerste keer.

Ik voelde me een loser in het Belgische arbeidssysteem, en dat was niet de eerste keer.

Toen ik na zes jaar bij dezelfde werkgever de overstap maakte naar een ander bedrijf, was dat een risico. Want als je ergens vijf jaar of langer werkt, mag je tijdskrediet aanvragen. Een overstap maakt dat je van nul moet beginnen tellen. Hetzelfde met je opzegvergoeding. Hoe langer je ergens werkt, hoe hoger die is. In ons systeem moet je bijna gek zijn om van job te veranderen omdat je te veel te verliezen hebt als je vertrekt. Stel dat het fout loopt met je nieuwe baan. Dan heb je gegokt en verloren. Dus blijven veel mensen zitten waar ze zitten. Ook al klagen ze steen en been. Ook al haten ze hun werk. Ook al krijgen ze een burn-out. Of een bore-out.

Want ze hebben kinderen. Een huis om af te betalen. Ze staan er alleen voor.

Mijn toenmalig lief had me destijds die job bij dat nieuwe blad afgeraden. Wat als het fout loopt? En inderdaad. Nog geen drie jaar later zat ik zonder job.

Daar stond ik dan. Ik heb een mooie opzegvergoeding gehad. Waarvoor dank. Zo kon ik een mooie start nemen als zelfstandige. Een mooi nieuw leven met mooie opdrachten, mooie artikels en een mooi kind, was het plan.

We zijn drie jaar verder. Het kind is prachtig. De mooie opdrachten zijn er, soms, zij het niet altijd even goed betaald. En ik heb geen dertiende maand, vakantiegeld, maaltijdcheques, ecocheques, bedrijfswagen, tankkaart, gsm of computer meer.

Nee, ik weet het wel.

Het gras is altijd groener aan de andere kant.

Ik heb als zelfstandige voordelen. Ik mag veel kosten aftrekken. Ik heb het rustiger aan gedaan tijdens mijn tweede zwangerschap omdat mijn eerste in een miskraam is geëindigd. Fuck stress, die baby gaat voor. Ik ben mijn kind al ontelbare keren gaan halen van de crèche als het ziek was en heb daar niemands toestemming voor moeten vragen. Ik hoef echt nooit te schijnwerken ( = achter je computer doen alsof je werkt omdat je nog niet naar huis mag).

Ik doe een fractie van de files van vroeger.

Maar als ik hoor dat de bevallingsrust van werknemers van drie naar vier maanden gaat, steiger ik. Los van het feit dat een langere bevallingsrust helemaal niet de gelijkheid tussen mannen en vrouwen bevordert, wel integendeel, dat doe je met ouderschapsverlof voor vaders, wordt de kloof zo wel erg groot.

Vier maanden, zo’n 17 weken, versus 7 weken. Meer dan twee keer zoveel.

Wie een job heeft, heeft rechten. Zoveel is duidelijk. En dan heb ik het niet alleen over de moederschapsrust.

Ik heb het over ziekteverlof, tijdskrediet, sociaal verlof en gulle ontslagpremies – en nogmaals, ik was dankbaar voor de mijne.

Ik droom van een land waarin het onderscheid tussen werknemer, zelfstandige en werkzoekende vervaagt.

Maar wat met al de rest? Wat met mensen die vooral uitzendwerk doen? Hebben zij na vijf jaar geen recht op een pauze? Hebben zij geen nood aan tijd met hun kinderen? En wat met mensen die er bewust voor kiezen géén kinderen te krijgen? Waarom moeten zij altijd mee betalen voor de rest? En hoezo, je zou werkzoekenden klusjes laten doen? Krijgen zij straks ook tijdskrediet?

Geef iedereen dan ineens een basisinkomen. Dat meen ik.

Een basisinkomen voor als je een job hebt: dan kan, nee, moét je sparen voor later.

Een basisinkomen voor als je je job kwijt bent, dan kan je de periode naar een nieuwe overbruggen.

Een basisinkomen voor als je bevallen bent.

Een basisinkomen voor als je wil bijstuderen.

Een basisinkomen voor als je je zieke moeder wil verzorgen.

Een basisinkomen voor als je met pensioen bent.

Een basisinkomen om die wereldreis te maken.

Een basisinkomen voor iedereen. Voltijdser, deeltijdser, zelfstandige en werkzoekende. No questions asked.

Ik droom van een land waarin het onderscheid tussen werknemer, zelfstandige en werkzoekende vervaagt. Waar je gemakkelijker van job durft te veranderen, voor het tot een burn-out komt. Het is toch ironisch dat wie zich kapotwerkt, wel recht heeft op een uitkering maar dat je niet zomaar minder kunt gaan werken?

Een basisinkomen voor iedereen. Voltijdser, deeltijdser, zelfstandige en werkzoekende. No questions asked.

Ik lees dat we langer moeten werken, maar sommige beroepen zullen daarvan worden vrijgesteld omdat het zeer zware beroepen zijn. Dat zal wel, maar waarom zou je in godsnaam 45 jaar hetzelfde beroep moeten doen? Ook daarom: een flexibeler arbeidssysteem. Waar je als werkzoekende een betaald klusje kan doen zonder bang te zijn dat je je uitkering verliest.

Nogmaals. Voor al uw problemen, voor al uw individuele gevallen, een basisinkomen.

De details laat ik met plezier over aan mensen die daarvoor gestudeerd hebben of boeken over hebben geschreven.

Veel mensen zijn vergeten dat Roland Duchâtelet het jaren geleden al voorstelde, van dat basisinkomen. Heeft er iemand zijn nummer?

Schrijf je reactie

9 reacties
  • Gewoon geinformeerd says:

    Iemand suggereert dat de schrijfster niet geinformeerd haar keuzes heeft gemaakt. Ik lees dat ze wel degelijk achter haar keuzes stond en staat, met alle info toen en nu. Geen stress, maar life is het motto. En verzet tegen de benadeling die dit met zich meebrengt.

    De oplossing is niet beter geinformeerd raken in ‘leesbare regelingen’ maar simpelweg een basisinkomen.

  • Ik heb wel een vraagje voor u: u kon 7 weken thuisblijven voor € 3000,00 en dienstencheques. Een ambtenaar mag voor en na haar bevalling in totaal 15 weken thuisblijven, ook voor € 3000,00 maar zonder dienstencheques. Als zelfstandige bepaalt u zelf uw werktijden, wat hield u tegen om ook langer thuis te blijven, u had toch die € 3000,00 én dienstencheques?
    U voelt zich een loser in het Belgisch arbeidssysteem, maar ook de ambtenaren (federaal), ook van niveau A, hebben geen dertiende maand, hoogstens een 53e week, vakantiegeld dat een pak lager ligt dan in de privé, geen maaltijdcheques, geen ecocheques, geen bedrijfswagen (integendeel de verplaatsingen dienen met de privéwagen te gebeuren), geen tankkaart, geen gsm, geen laptop, …
    Zij kunnen geen kosten inbrengen en beslissen zelf niet over hun uren en werktijden. Maar zij zijn wel altijd kop van jut in de pers. Nee, u bent geen loser, u denkt dit alleen maar. Wat betreft het idee van een basisinkomen, heb ik mijn idee over eenzelfde pensioenberekening voor iedereen, ambtenaren, werknemers, zelfstandigen. Alleen denk ik niet dat veel zelfstandigen hiermee tevreden zouden zijn…

  • Karin Vandergeeten says:

    Beste allemaal,
    ik heb jullie nu pas ontdekt na de uitzending van Reyers Laat afgelopen week. ik ben heel gelukkig dit artikel te vinden en ben er volkomen voorstander van. Ik ben op mijn 49 ste geconfronteerd geworden met een scheiding (zoals zovelen) en daardoor ook tot het schokkende besef gekomen dat daarmee mijn pensioen was verdwenen. Ik heb altijd in functie van het gezin gewerkt met als gevolg dat ik nu op mijn 53ste mag toeleven naar een heerlijk pensioen (a rato van vandaag berekend) van 763 euro…… slik. geen eigendom meer, nu wel een full time job maar net genoeg inkomen om rond te komen, dus sparen is geen optie, en mijn kinderen die graag zouden hebben dat op de dag dat ik op pensioen zal gaan zij niet zullen moeten instaan voor mijn levensonderhoud. Een hele uitdaging lijkt me. Met een basisinkomen zou dit probleem al een deel opgelost kunnen worden, net zoals voor mensen die het “moeilijk “hebben in onze maatschappij. We moeten met zijn allen langer werken, voor ons eigen aanvullend pensioen gaan zorgen, krijgen nauwelijks intrest op ons spaargeld…….. en jobs verdwijnen. Ik ben ervan overtuigd dat onze maatschappelijke levensfilosofie dringend aan verandering toe is en dat wij met zijn allen deze veranderingen zullen moeten realiseren, de politici en de bevolking. Dan krijgen we misschien weer wat ademruimte om ons te focussen op ons mens-zijn en te leven. Lieve Charlie-ers, doe zo verder, breng nog veel van deze eye-openers en ik ben fan.

    • Patrick says:

      Voor zover de wet niet verandert heb je waarschijnlijk toch nog recht op pensioen …
      zal proberen hieronder een link te plaatsen, als ’t niet lukt of, zoals voor mij, niet duidelijk is, steek dan je licht op bij de RVP: er is kans dat je pensioen herberekend wordt met gunstig resultaat, maar dat gebeurt niet automatisch (maw je moet het hen zelf vragen)…
      Hopelijk valt het mee voor jou…
      én verandert de wetgeving niet :/

      http://www.onprvp.fgov.be/NL/futur/calculate/family/divorce/paginas/default.aspx

  • Kris says:

    Ik heb het gevoel dat je beslissingen destijds genomen zijn op basis van een gebrek aan kennis over de bestaande mogelijkheden en da’s wel jammer natuurlijk. Om ouderschapsverlof te nemen bijvoorbeeld, gelden heel andere anciënniteitsvoorwaarden dan voor de andere vormen van tijdskrediet (lees: veel minder lang). Ook voor het gewone tijdskrediet (met en zonder motief), geldt in het algemeen dat je twee jaar anciënniteit moet hebben bij je werkgever en al meer dan 5 jaar loopbaan moet hebben, wat natuurlijk iets anders is dan 5 jaar voor dezelfde werkgever werken.
    De overheid heeft een aantal goede sites waarop je vrij veel informatie in vlot leesbare taal kan terugvinden, bv. werk.belgië.be of de site van de RVA. Voor zulke praktische vragen kan je ook altijd terecht bij bv. een vakbond die je hierin wat meer wegwijs kan maken of bij de RVA zelf. Als zelfstandige kan je met je vragen terecht bij organisaties zoals VOKA en UNIZO.

  • Daisy Lapeire says:

    Ik heb er geen idee van of een basisinkomen de oplossing is of niet. Ik weet wel heel erg zeker dat het huidige systeem totaal niet werkt. Ik ben nu ook freelancer. Als ik geen opdracht heb, verdien ik niks. Als ik vroeger als werknemer niks te doen had, dan was ik haast verplicht om urenlang te doen alsof ik werk had terwijl dat soms niet zo was, maar de werkuren liepen nu eenmaal van 8:30 tot 17:00 uur. Werk of geen werk… Toen dreigde ik soms een bore-out te hebben al had ik toen over mijn inkomen minder te klagen, nu is een tweede burn-out vlakbij… Ik ken alle signalen. Om op vandaag voldoende te verdienen om redelijk van te leven, moest ik teveel opdrachten aanvaarden. Nu houdt mijn gezondheid me tegen mijn wil tegen om nog voluit te gaan en daarom moet ik nu blijkbaar keuzes maken die niet echt keuzes zijn. Over elke uitgave moet ik nu heel diep nadenken of ze wel te verantwoorden is. Echt verlof nemen zit er al jaren niet meer in, even stoppen en rusten om op adem te komen kan alleen nog als deze nood heel acuut is en ik totaal uitgeput ben,als ik iets teveel ‘vrij’ neem, moet ik nog dieper nadenken over de uitgaven… De sociale zekerheid en belastingen en dergelijke trekken zich daar echter niks van aan terwijl er wel budgetten vrij zijn om campagnes zoals ‘Oe-ist’ en ‘De week van de geestelijke gezondheid’ op te zetten. Als je dan antwoordt : ‘Het is niet goed’ en ‘Het gaat even wat minder’, dan blijk je ondanks wat in die campagnes beweerd wordt, tegen een muur te praten. Hulp komt er in elk geval niet, integendeel.

  • Alice Braham says:

    Ik ben zelfstandig psycholoog en maak me druk over dezelfde dingen als jij….volledig akkoord!

    • Dirk Van Landen says:

      Grappig dat ik je “hier” tegenkom, Alice. ;- We hebben jaren geleden al eens enkele mails uitgewisseld.

      Gedurende de laatste 3 maanden heb ik koortsachtig gewerkt aan een realistische BI-formule. Misschien wel 15 keer herbegonnen …

      Mag ik je eens vrijblijvend contacteren desbetreffende? Ik ben eens benieuwd wat je van mijn voorstellen zou vinden. Ik zoek een beroepsgroep (journalisten, leerkrachten, auteurs, …) die samen een FB-gemeenschap zouden (kunnen) oprichten die Professionals voor een Basisinkomen zou (kunnen) heten. Maar enkele honderden psychologen, psychiaters, dokters en dergelijke zijn ook “niet te versmaden”. Je kunt immers moeilijk bij politici, vakbonden, think tanks, media, … komen “aankloppen” en hen melden dat ik, nobele onbekende maar wel hoogbegaafd en een zeer neurotisch-creatieve ADD’er, deze klus ^de “gouden” formule vinden – denk te hebben geklaard. Dat ik probeer een BOBEL-prijs in het leven te laten roepen. En dat ik daardoor duizenden levens denk te kunnen/moeten redden, met name armen die het leven niet meer zien zitten en er een einde aan maken, ook door zich te storten op alcohol, drugs en tabakswaren.

  • Paulus Miek says:

    Step outside the box

Als journalist weigert Ann-Marie Cordia al vijftien jaar lang te kiezen tussen de serieuze schrijfsels, de curieuze en de amoureuze. Ze schreef al voor Het Laatste Nieuws, NINA, Goedele en De Morgen, maar haar ziel blootleggen doet ze alleen op Charlie.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen