Het Festival van de Gelijkheid reikt voor de vierde keer de Prijs van de Gelijkheid uit, aan iemand die zich laat opmerken in zijn of haar inspirerende strijd voor meer verbondenheid en gelijkheid. In 2018 valt de eer te beurt aan de Palestinian Circus School. De Belgische Jessika Devlieghere richtte deze circusschool twaalf jaar geleden op met haar Palestijnse echtgenoot Shadi Zmorrod en enkele Palestijnse jongeren. “Palestinian Circus School geeft hoop en liefde, in een wereld van geweld en conflicten,” aldus de festivalorganisatie.
Het zaadje dat dat Jessika en Shadi twaalf jaar geleden plantten, groeide ondertussen uit tot een prachtige boom. De circusschool geeft Palestijnse kinderen, jongeren en jongvolwassenen een broodnodige plek waar oorlog en onderdrukking niet op de voorgrond staan. Circus is er meer dan een artistieke expressie: het is een houvast om een identiteit op te bouwen, een kans om het verlangen naar een waardevol leven uit te drukken. Een safe space ook, waar jongeren in onder meer Hebron, Ramallah en Jenin elkaar ontmoeten en de kans krijgen om een dialoog aan te gaan met elkaar en met de samenleving.
“Door het circus kunnen kinderen even op adem te komen en in contact komen met zichzelf als mens, los van de bezetting.”
Dat is belangrijk, want de Israëlische militaire bezetting heeft niet enkel een weerslag op het fysieke welzijn van de kinderen, maar ook op hun psychische welzijn. “We voelen dat veel kinderen zich sterker en steviger gaan voelen door het circus. Iedereen verliest de hoop en raakt vermoeid, dus blijven investeren in kracht en weerbaarheid is belangrijk,” zegt Jessika. “Door het circus kunnen ze even op adem te komen en in contact komen met zichzelf als mens, los van de bezetting.”
Via de circusschool willen Jessika en Shadi niet enkel de mensen een plek geven om te kunnen ontladen, ze willen ook een school zijn waar zij vaardigheden kunnen aanleren die in het dagdagelijkse leven in het gedrang komen. Probeer je bijvoorbeeld maar eens te concentreren en je huiswerk te maken wanneer de constante stress en conflictsfeer van de bezetting zich laat voelen. Of probeer maar eens mensen in je dichte omgeving te vertrouwen, wanneer je weet dat anderen gefolterd of gechanteerd worden om informatie door te spelen. Via de circusschool wil Jessika vertrouwen, concentratie en andere vaardigheden opnieuw aanbrengen.
Ish Ait Hamou, Reinhilde Decleir en Mohamed El Bachiri, de drie laureaten van de Prijs van de Gelijkheid van de voorbije jaren, kozen er unaniem voor om de Palestinian Circus School de prijs toe te kennen in 2018. Wij spraken met Jessika Devlieghere naar aanleiding van het winnen van de prijs.
Jessika, ben je blij met de Prijs van de Gelijkheid?
Jessika Devlieghere: “We zijn heel blij en we voelen ons zeer vereerd. Deze prijs betekent veel voor ons. Het is een erkenning van de impact van ons werk en het geeft ons extra energie om door te gaan om onze droom te realiseren: een vrij Palestina waarin de bevolking actief deel kan nemen aan een dynamische culturele samenleving waar creativiteit, de vrijheid van meningsuiting en diversiteit de pijlers mogen zijn van een rechtvaardige en inclusieve samenleving.”
Wat betekent gelijkheid voor jou?
“Gelijkheid is voor ons gelijke kansen voor iedereen en rekening houden met ieders eigenheid, ieders kunnen en ieders grenzen. Zo willen we ook kansen geven aan kinderen en jongeren om bewuster te worden van de diversiteit in hun eigen samenleving en boven alle ‘verschillen’ toch tot een gevoel van samen te komen, als circus, als ‘tweede familie’. Gelijkheid is het overstijgen van de verwachtingen en meningen die anderen op ons projecteren.”
Het moet ontzettend moeilijk zijn om een project zoals de Palestinian Circus School op te zetten. Welke obstakels komen jullie bijvoorbeeld tegen?
“We werken in een zeer uitdagende omgeving die vooral gekenmerkt wordt door totale onzekerheid en grote brutaliteit door de illegale Israëlische bezetting. Weinig woorden kunnen echt beschrijven hoe diep de Palestijnse samenleving getroffen is door de militaire bezetting die al zeventig jaar duurt, en de discriminatie en het onrecht die hiermee samenhangen. Het Palestijnse volk is volledig afgesneden van elk basisrecht en er is geen duidelijk toekomstbeeld.
“Het volk wil gewoon zijn basisrechten, zijn vrijheid en een leven zoals iedereen.”
Als organisatie kunnen we de veiligheid van onze deelnemers en ons team niet garanderen, we kunnen amper of niet samenwerken met ons eigen volk in Jeruzalem en Gaza, van wie we praktisch volledig afgesneden zijn. We moeten onze plannen voortdurend aanpassen aan de grillen van de bezetting. Verschillende van onze leden werden beschoten of opgepakt door het Israelisch leger. Bovendien diaboliseert men de Palestijnse bevolking voortdurend, alsof het allemaal terroristen zijn. Het volk wil gewoon zijn basisrechten, zijn vrijheid en een leven zoals iedereen.”
Waarom ga je toch door? Kun je een specifiek moment bedenken waarop je dacht ‘hier doen we het voor’?
“Die momenten zijn ontelbaar. De glunderende kinderen en ouders op elke kleine voorstelling, de ontelbare kinderen en ook volwassenen die ons komen zeggen hoe ze genoten van een optreden, de stilte en emotie onder het publiek wanneer we in het buitenland optreden…”
Waarom moeten mensen de voorstelling die op het Festival van de Gelijkheid zeker gaan bekijken?
“Omdat Sarab (luchtspiegeling) een voorstelling is die confronteert, die onder de huid gaat zitten, die geen taboes uit de weg gaat. Het verhaal is volledig geschreven door de jongeren zelf. Het toont hoe zij naar de wereld om hen heen kijken. Ze geven het menselijke verhaal achter de ‘vluchtelingenstroom’ wereldwijd een gezicht.”
Noem eens iets dat iedereen vandaag zou kunnen doen dat de wereld een klein beetje gelijker en socialer zou kunnen maken?
“Sta open om te leren, blijf altijd nadenken en wees bereid nieuwe inzichten te verwerven. Durf stil zijn en echt luisteren naar verhalen en de taal van anderen. Laat ze binnenkomen in al hun kracht.”
Schrijf je reactie