Column

Hoe kan het dat we nog steeds zoveel plastic zakjes gebruiken?

Hoe kan het dat we nog steeds zoveel plastic zakjes gebruiken?

Een van mijn vaste adresjes in Leuven is het Marokkaanse eethuis op de hoek van mijn straat. Als ik er ’s avonds een kop verse muntthee drink, schuift de eigenaar aan en praten we onder het genot van verse dadels en amandelkoekjes over politiek, wetenschap, cultuur, het leven… Altijd erg interessante gesprekken met een man die vijf keer zoveel levenswijsheid heeft als ik.

“Bij de bakker, de slager, bij de groenteboer op de markt, zelfs voor een doosje pijnstillers bij de apotheek krijg je een wegwerpzakje.”

Hoewel ik mijn tajine meestal ter plekke opeet, besloot ik deze keer om samen met een vriendin de take-away service uit te proberen. Terwijl de eigenaar mijn Marokkaanse pannenkoek inpakte, vertelde ik mijn vriendin dat ik ’s avonds naar een evenement zou gaan over duurzaamheid, met als afsluiter een documentaire over al het plastic dat in de zee drijft. En zoals altijd mengde de eigenaar zich enthousiast in het gesprek. Hij vertelde dat hij vorige zomer met z’n familie de boot van Spanje naar Marokko had genomen en zijn ogen niet kon geloven toen hij in de Middellandse zee hectares aan plastic zag drijven. Ongelooflijk, zei hij, dat mensen vandaag nog zo achteloos kunnen omgaan met het milieu, terwijl we allemaal weten dat dat niet langer zo kan.

Hij wees naar mijn pannenkoek en vertelde me dat hij die in papier wikkelt, terwijl plastic zakjes – “echt waar, ik lieg niet” – drie keer goedkoper zijn dan de papieren versie. Hoewel plastic zakjes dus commercieel gezien voordeliger zijn, wikkelt hij waar mogelijk afhaalgerechten, zoals gebak, in gerecycleerd papier. Maar dat ecologisch bewustzijn merkt hij te weinig hier in Vlaanderen, zei hij met een serieus gezicht.

In Marokko, waar zijn roots liggen, is het bijvoorbeeld verboden om plastic zakjes te produceren, te verkopen in winkels of te gebruiken. De politiek reageerde enkele jaren geleden op de hoeveelheid plastic die rondzwierf in woestijn- en natuurgebieden, waar het jaren duurt vooraleer het volledig afgebroken is, als het al volledig verdwijnt. Fauna en flora hadden hieronder te lijden, dus de overheid verplichtte iedereen om op papieren of herbruikbare zakken over te schakelen.

Hoe is het nog mogelijk, vroeg hij me, dat er in Vlaanderen nog steeds overal plastic wegwerptasjes verdeeld mogen worden? Bij de bakker, de slager, bij de groenteboer op de markt, zelfs voor een doosje pijnstillers bij de apotheek krijg je een wegwerpzakje. Hoe kan het dat men niets onderneemt om de belasting op plastic flessen en tassen te verhogen? Of om net zoals in Frankrijk initiatieven te introduceren die toelaten enkel biologisch afbreekbare zakjes te distribueren?

Hoe is het mogelijk dat het voorstel voor een verbod op plastic wegwerpzakjes geen meerderheid van de stemmen haalde in de Vlaamse Regering vorige maand?

“Alle Belgen samen verbruiken meer dan één miljard plastic zakjes in één jaar tijd.”

Wallonië en Brussel hebben gelukkig wel al actie ondernomen. Want alle Belgen samen verbruiken meer dan één miljard plastic zakjes op één jaar tijd. Per persoon komt dat neer op meer dan 90 zakjes. En als we toch met cijfers goochelen: onderzoek vertelt me dat ieder jaar zo’n tien miljoen ton plastic in ons water terechtkomt en de productie van plastic elk jaar nog met vier procent stijgt. Aan dit tempo zal er in 2050 evenveel vis als plastic in de zee zijn, met alle gevolgen van dien. Ik las ook dat Coca-Cola in 1 jaar meer dan 100 miljard plastic flessen produceert, en hoewel die PET-flessen perfect recycleerbaar zijn, wordt slecht 30 procent gerecycleerd. De rest wordt verbrand of eindigt in de natuur en vooral in de oceaan, waar het niet enkel de natuur en dieren schaadt, maar uiteindelijk ook de mens. (Wie niet onder de indruk is van deze cijfers, raad ik aan om de docu A Plastic Ocean van journalist Craig Leeson te bekijken. Of om simpelweg eens te letten op het afval in de berm van de straten en in onze beken en rivieren.)

Ik stond naar mijn vriend van het eethuisje te luisteren en ik kon alleen maar knikken. Dat bekende gevoel van frustrerende machteloosheid overviel me, zoals wel vaker gebeurt wanneer het gaat over milieukwesties. Hij bracht echter een verrassend optimisme naar voren: we kunnen wél iets doen, door simpele dingen die weinig moeite kosten. Moeten we nu echt een plastic zakje gebruiken voor die paprika van de supermarkt? Hoe moeilijk is het eigenlijk om een drinkbus te vullen? Kost het moeite om een extra tas mee te nemen waar ik mijn boodschappen in kwijt kan? Glazen flessen, gerecycleerd papier en herbruikbare tassen gebruiken is even wennen, maar eigenlijk is het maar een kleine aanpassing.

En er zijn al veel mensen die ermee bezig zijn. Kijk naar de zero waste initiatieven van enkele bloggers, die proberen zo weinig mogelijk afval te produceren. Of onze redactrice Mari die een week afvalvrij probeerde te leven (haar tips na het experiment vind je trouwens hier). Bij deze plasticminderaars horen ook veel jongeren, zoals Jaden Smith die zich met JUST Water inzet tegen overtollig plastic. Zij beseften al dat ecologisch leven niet alleen gemakkelijk kan zijn, maar ook hip: een mooie katoenen totebag die jaren meegaat is toch veel cooler dan een hand vol slappe plastic zakjes?

“Plastic maakt ziek, maar ik besefte het amper. Tot vandaag.”

Meer mensen die met herbruikbare bekers en tassen rondlopen, zorgen voor meer gesprekken over onderwerpen die we normaal liever vermijden. Plastic maakt ziek, maar ik besefte het amper. Tot vandaag, tot die vegetarische pannenkoek, totdat iemand eens de tijd nam er met mij over te praten.

Voortaan zal ik plastic wegwerptasjes dus vriendelijk weigeren. Omdat ik nu ook meer besef dat plastic overal zit, zelfs in mijn gezichtsscrub, zal ik vaker op het etiket van een product naar de woorden ‘biologisch afbreekbaar’ zoeken alvorens het in mijn winkelmand te droppen. En ik kocht een drinkbus die niet alleen erg handig is, maar er ook nog eens leuk uitziet.

En jij, heb jij nog tips om (plastic) afval te reduceren?

 

Foto: Istock

Schrijf je reactie

5 reacties
  • Resaarcle says:

    Als ik in een heel dappere bui ben, neem ik al eens mijn eigen bakjes mee om te laten vullen bij frituur of ander take away.

  • Talitha says:

    In Nederland moeten we sinds een tijdje 10 cent betalen voor plastic zakjes. Wettelijk verplicht, in alle winkelst! Dat helpt sowieso enorm denk ik, want de meerderheid van de mensen only care als ze het in hun portefeuille voelen…

  • Alexandra says:

    Altijd een draagtasje in mijn handtas, ik gebruik ook een menstruatiecup, brooddozen, tuinier zonder chemische brol en op de naaischool startte ik een rage met mijn mooie hervulbare drinkfles. Bij de apotheek weiger ik steevast het belachelijke kleine plastic zakje en ook bij de bakker zeg ik: ‘nee dank u, er is al meer dan plastic afval genoeg’. Paprika, courgette en andere grotere groenten en/of fruit gaan zonder zakje in mijn winkelwagentje. En rondzwervend plastic pluk ik regelmatig van straat/strand om het in de vuilbak te gooien. Het kan me niet schelen dat er daarvoor vaak raar opgekeken wordt. Geen tandpasta/scrub of shampoo met microplastics en ik mijd ook zoveel mogelijk chemische producten. Nu alleen nog de rest van de wereld overtuigen … :/

  • Candy says:

    Ik gebruik deze herbruikbare zakjes om groenten en fruit in te doen als ik ga boodschappen doen: https://www.kudzu.be/nl/winkel/categorie/i/207381 . Een cup en katoenen maandverband (van bij https://tanterosa.be/) besparen me niet enkel op termijn duizenden euro’s, maar vermijden ook nog eens kilo’s en kilo’s plasticafval. Een hervulbare drinkfles èn aluminium thermos koffiekop neem ik dagelijks mee naar school, zo vermijd ik zelfs de wegwerpbekertjes als ik koffie uit de automaat koop. Herbruikbare boodschappenbakken en -tassen gebruik ik ook al jaren. Ik probeer ook zoveel mogelijk kleding van katoen en/of wol te kopen i.p.v. fleece. Ik gebruik biologisch afbreekbare plasticfolie, maar daar wil ik nog een alternatief voor (misschien deze beeswraps https://www.kudzu.be/nl/winkel/artikels/i/136517 ). En aluminiumfolie gebruiken we sporadisch voor iets op de BBQ, is daar eigenlijk een alternatief voor?

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen