Opinie

Is dit dan quality time?

Ilse wil een leven, geen loopwedstrijd.

Nieuws uit Facebookland: sinds een paar weken kun je als kersverse mama je gedachten delen op ‘The gentlemom’, een frisse pagina voor en door mama’s die net een kindje hebben gekregen. Het bezoekersaantal groeit véél sneller dan de baby’s waar ze het over hebben, en dat is niet vreemd. Heel wat moeders voelen zich moederziel alleen. Gesloopt door slaaptekort tijdens hun drie maanden zwangerschapsverlof – haha, dat woord verlof – vragen ze zich wanhopig af hoe al die anderen het doen, die luid lopen te toeteren dat het allemaal zo leuk en intens is, een carrière combineren met kleine kinderen. En dat quality time het sleutelwoord is, in het weekend en ’s avonds.

Hm. Dan is het bij mij toch een beetje anders gelopen. Dat verhaal wil ik even delen. Want ik heb een keuze gemaakt die nu, bijna tien jaar later, nog nazindert.

Het gebeurde op een zonnige donderdag ergens in juni. Ik werkte als journalist voor een bekend vrouwenblad en was bezig aan een artikel over de diepzinnige vraag waarom je vaak een prachtige, jonge vrouw aan de arm van een oude vent ziet, maar nooit andersom. Ik was bijna toe aan de wereldschokkende verklaring voor dit fenomeen, toen ik gebeld werd door de kleuterschool van mijn dochter van vijf. Of ik dringend wilde komen. Het ging niet goed met haar. Nu meteen? Ja, zei de juf. Was ze gevallen, bijna gestikt, had ze hoge koorts? Nee, zei de juf. Maar toch moet je meteen komen, je zal zien waarom. Ik gooide mijn spullen in mijn handtas en snelde naar de school. Toen ik aanbelde en de deur met een licht gezoem openschoof, viel het me op hoe stil het daar was. Het had iets onheilspellends, een school hoort gevuld te zijn met het geluid van vrolijke kinderstemmen. Ik liep haastig de gangen door tot het lokaal van de nabewaking. Nergens zag ik kinderen. Eenmaal binnen leek het of ik in een andere wereld terechtkwam. In een schommelstoel die bij het raam stond, zat de juf, met mijn dochter op schoot. Net een oma met haar lievelingskleinkind. Het zonlicht verlichtte de grijze haren van de juf, en mijn dochter keek me met waterachtige oogjes aan. Van de koorts? Van het huilen?

In een schommelstoel zat de juf, met mijn dochter op schoot. Net een oma met haar lievelingskleinkind.

‘Marieke heeft de hele middag geweend’, zei de juf. ‘Ze heeft een beetje koorts, niet eens zoveel. Maar ze wil je vaker zien. Dat is alles. Daarom heb ik je gebeld.’

Ik ging zitten, mijn dochter kroop bij mij op schoot. En ik wist het even niet meer. Waar haalde deze vrouw eigenlijk het lef om me hiervoor te bellen en mijn werk te doen onderbreken? Ik wilde er iets over zeggen, maar de juf was me voor. ‘Je hebt het misschien gezien daarnet: de school is leeg. Jij komt altijd als laatste je dochter halen. Ze vindt dat erg.’ Dit maakte me tegelijk kwaad en triest. Waarom was mij dat eigenlijk zelf nooit zo opgevallen, dat wij altijd de laatsten waren om onze dochter op te halen? Maar met welk recht ging de juf zich hiermee moeien? Ik dacht op dat moment nog maar één ding: wegwezen hier. Voor ik nog meer dingen te horen kreeg die mijn wereld meer deden daveren dan de vraag over oude mannen en knappe vrouwen die een uur eerder nog al mijn aandacht had opgeëist.

Om een lang verhaal kort te maken: mijn dochter bleek een ‘stille longontsteking’ te hebben. Een longontsteking zonder hoesten. Best wel gevaarlijk, vooral omdat je het niet snel in de gaten hebt. Ze moest veertien dagen thuisblijven. Ik nam twee weken vakantie.

Na die veertien dagen ben ik nooit meer fulltime gaan werken.

Dat is nu bijna tien jaar geleden. Ik heb die keuze gemaakt vanuit mijn hart. Heel plots, heel instinctief. Niet om wat de juf had gezegd. Wel omdat ik het al veel langer wist, maar niet wilde toegeven: een fulltime job combineren met een gezin, ik kon het niet. Of nee, ik moet hier toch nuanceren: ik kon het wel, maar het was niet gezellig. Het had niets meer te maken met de droom die ik ooit had. Ik zou een warme moeder zijn, we zouden elke dag heerlijk eten, mijn kinderen zouden altijd zoetjes braaf zijn. De realiteit was: ik was doodop. En samen met mij was iedereen bij ons thuis moe. Zelfs te moe om in te zien dat we dit moe waren.

Ik kon het wel, fulltime werken, maar het was niet gezellig. Ik was doodop.

Dus ging ik halftime werken. Zelfde job, maar ik schreef minder artikels. Ik was bang dat we het financieel niet zouden aankunnen, maar dat bleek niet nodig. Wie minder gaat werken, zal het beamen: je maakt meer zelf, je hebt minder nodig. Het scheelde haast niets. Echt.

 

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 

Toch is dit geen verhaal dat zomaar een goede afloop kent. In de jaren waarin ik tijd had om na te denken over de balans tussen carrière en gezin, is me één ding duidelijk geworden: we staan een heel eind wat de emancipatie van de vrouw betreft, maar we staan eigenlijk nergens wat de emancipatie van moeders betreft.

Er is geen plan. Je moet kiezen. En wie kiest, verliest. Dat is de weg die je als jonge moeder te gaan hebt.

Het is zoals de Franse feministe en historica Yvonne Knibiehler zegt: ‘Tijdens de tweede feministische golf, in de jaren ’60, kwam het erop aan dat vrouwen zich professioneel konden ontplooien. Om dat te bekomen, moesten vrouwen ontkennen dat moederschap iets is wat tijd in beslag neemt. En daar zijn we in blijven steken.’

Het is taboe om als jonge vrouw met een masterdiploma op zak te zeggen dat je graag thuis bent, bij je kinderen. Je bent in de ogen van anderen al gauw iemand die ‘zich heeft laten doen door haar man’, iemand die niet geëmancipeerd is. Maar daar had dit niets mee te maken. Uiteraard moeten vaders ook hun rol opnemen, maar hoe koppels de zorg verdelen, dat is een andere discussie.

Ik had in elke vezel van mijn lijf het gevoel dat ik niet de moeder was die ik wilde zijn. Mijn ambitie reikte verder dan ‘ik wil een toffe job’. Ik wilde een leven, geen loopwedstrijd. Ik vind dat verlangen niet ongeëmancipeerd, integendeel. Feministisch zijn, is je eigen keuzes durven maken, hoe die er ook uitzien.

Ik wilde een leven, geen loopwedstrijd.

Ik heb dus tijd gekocht. Dure tijd. Niet alleen om te zorgen, ook om na te denken. Gaandeweg kwam ik tot het inzicht dat je kinderen opvoeden eigenlijk niet als een levenslang project moet zien. Kinderen zijn maar een dikke 15 jaar dicht bij jou. Laten dat nu toch vaak net díé jaren zijn waarin de meesten ook nog hard aan hun carrière timmeren. Wat een slechte samenloop van omstandigheden. Hoe meer ik afstand nam van de hele situatie, hoe vreemder ik dit eigenlijk vond. En hoe meer ik dacht: we moeten dit herbekijken.

Ik kreeg een idee. Ik denk dat we moeten evolueren naar een tijd waarin elke vrouw voor zichzelf een 45-jarenplan maakt. Een volledige loopbaan zal straks gemiddeld 45 jaar duren. Die 45 jaar moet je opdelen, naargelang je levenskeuzes (een relatie of niet, kinderen of niet, enz). Ik geef mezelf even als voorbeeld:

45 jaar in totaal:

• eerste schijf van 15 jaar: de groeifase – tussen 22 en 37 jaar

Vanaf mijn 22ste heb ik mijn weg gezocht als journalist, op mijn 31ste en 34ste kreeg ik twee kinderen.

tweede schijf van 10 jaar: de denkfase – van 37 tot 47 jaar

op mijn 37ste ging ik deeltijds werken. De tijd die overblijft, dient enkel om te zorgen dat iedereen rondom mij maar ook ikzelf gelukkig ben. Niets moet, alles kan. Zo komt er lucht in mijn hoofd, voor nieuwe ideeën.

derde schijf van 20 jaar: de vliegfase – van 47 tot 67 jaar

De kinderen zijn groter, in deze periode moet ik de gedachten van de voorbije tien jaar vorm geven. Teruggeven aan de maatschappij wat ik heb gekregen: tijd, warmte, mildheid, overzicht en vooral: inspiratie. Ik noem het de ‘vliegfase’ omdat je opnieuw je vleugels uitstrekt, maar ook omdat je kinderen stilaan het nest uitvliegen en jij gewoon met hen meedoet en ook nieuwe wegen opzoekt.

Dit 45-jarenplan is eigenlijk een aflossing van de wacht. Moeders die dat willen, krijgen de kans om een soort van deeltijdse ‘family sabbatical’ te nemen, terwijl de jonge wolvinnen die (nog) geen gezin hebben, de fakkel van hen overnemen, samen met de veertigplussers die niet meer zo hoeven te zorgen voor hun gezin.

Het is geïnspireerd op andere culturen, waar moeders die net kinderen hebben gekregen, geholpen en gesteund worden door andere vrouwen.

En het is ook een tegengif tegen de vreemde manier waarop soms naar vrouwen wordt gekeken die in de menopauze zijn aanbeland. Veertigers zijn straks de reddertjes van onze samenleving, let maar op.

Ik hoor in de verte al roepen: ‘Jij denkt toch niet dat jij na jaren deeltijds werken de leuke jobs in je schoot geworpen gaat krijgen? ‘ Inderdaad, zo makkelijk zal dat niet gaan, want dit idee gaat uit van solidariteit, en in onze kapitalistische samenleving is het ‘ieder voor zich’.

Toch geloof ik in mijn experiment, ook omdat het in onze natuur zit. Gyneacologe Ingrid Theunissen zegt in Marie-Claire: ‘In de menopauze maken vrouwen meer mannelijk hormoon aan waardoor je energieker en ondernemender wordt. Het is hét moment voor vrouwen om hun leven en hun carrière opnieuw in handen te nemen.’

We zullen allemaal langer moeten werken, maar we kunnen dat niet blijven doen aan het ritme van vandaag.

Of we betogen of niet, we zullen allemaal langer moeten werken. Mannen en vrouwen, moeders en niet-moeders. Dat is eigenlijk niet zo erg. Wat wél erg is, is dat we dat niet kunnen blijven doen aan het ritme van vandaag. Als je alle moeders fulltime doet werken, hol je de maatschappij van binnenuit uit. Dan worden onze kinderen kleine Mariekes met onzichtbare longontstekingen die niet verzorgd worden. En waar de staat dan weer dure ziekenhuiskosten voor moet betalen. Dan worden heel wat werkende moeders wandelende wrakken en mag de staat de burn-outs betalen.

Ik denk dat het meer moet aangemoedigd worden om menselijke keuzes te maken. Kijken naar wie wannéér werkt. Alles draait om timing. Geen timing van week tot week, maar timing van een heel leven. Zet de klok gelijk met je hart.

Waarom zou die kwetsbare groep jonge ouders nog méér onder druk gezet moeten worden? Geef ouders toch de kans om vanuit hun hart te kiezen. Laat moeders een plan opstellen. En omarm ze, als ze als rijpe, milde en wijze vrouwen aan fase 3 beginnen. Je zult zien: het loont. En wat nog meer is: onze kinderen zullen u dankbaar zijn.

Lees ook het artikel van redacteur Philippe over tijdskrediet en de machocultuur in het bedrijfsleven.

Schrijf je reactie

177 reacties
  • Heleen says:

    Heel herkenbaar. Vandaar de massale reacties op deze blog. Ik hink ‘r een beetje achteraan. De vraag hoe we moederschap kunnen combineren met (betaald) werk is blijkbaar ‘hot’ en spreekt velen aan.

    Laten we er dan met z’n allen werk van maken om de ‘ploetermoeders’ wat te helpen. Volgens mij bestaat er niet één zaligmakende oplossing die voor iedereen werkt. Elk kind en elke ouder is verschillend. Het zou fijn zijn om een keuze te krijgen. Moeders die voluit carrière willen maken moeten daar de kans toe krijgen. Moeders die er op woensdagmiddag en tijdens de vakantiedagen voor hun kinderen willen zijn, moeten dat ook kunnen. En het zou leuk zijn dat het financieel haalbaar is allemaal, en dat de zorgende moeder ook een leefbaar pensioen geniet, na 45 jaar ploeteren. Enfin, ploeteren met kids thuis duurt iets minder lang, but you get my drift.

    Ik heb er geen kant en klare oplossing voor. Want elke situatie is anders. Mijn kids van 15 en 11,5 bvb. vragen nu eigenlijk méér aandacht dan toen ze naar de basisschool gingen.

    Misschien kunnen we denken in de richting van een systeem waarin moeders hun werk wat meer delen ? Een systeem waarin carrière tijgerinnen hun kroost zo nu en dan in de zorg kunnen laten bij thuismoeders, die tegen betaling zorgen voor huiselijkheid en opvang ? Misschien bestaat dat al ?

    Misschien zou de zorg voor kinderen en huishouden gewoon betaald moeten worden ? Want het is hard werken.

    Wat denken jullie ? Er lijkt een echt platform te bestaan om dit dilemma verder te bespreken.

  • Dit blijft een ongelofelijke zoektocht. Hoe kan je nu een perfecte balans vinden tussen werken (wat we toch heel graag doen) en onze kinderen (die we ongelofelijk graag zien).
    Het verhaal van de Dingenzoekers.be:
    Vier jaar geleden, een opdracht voor Zone03 (DMCity), een kofferbak als zitbank en twee vrouwen die wanhopig op zoek zijn naar de sluitende formule om kinderen én werk te combineren. Twee vrouwen met dezelfde passie én dezelfde frustratie…
    Minder werken is geen optie, maar minder de kinderen zien al helemaal niet!
    Die namiddag zijn we samen op het idee gekomen om zelf reportages te gaan maken, samen met onze kinderen. Zo kunnen we ook andere mama’s en papa’s inspireren om samen kostbare tijd met hun kroost door te brengen.
    Ondertussen is dit allemaal een tijd geleden, hebben we samen een boek gemaakt en een online magazine voor kinderen en hun baasjes opgestart. Ik (Greetje Van Buggenhout, fotografe) ben Kristien In-’t-Ven (journaliste en schrijfster) nog steeds erg dankbaar voor dit gesprek. Ik ben ervan overtuigd dat zonder ons gesprek in de kofferbak, ik een veel ongelukkigere mama zou zijn. Graag wil ik alle mama’s en papa’s die ook op zoek zijn naar een formule een hart onder de riem steken. Maar vooral ook jou bedanken om dit gevoelig onderwerp in de media te gooien.

  • Steffie says:

    Ontzettend herkenbaar allemaal. Maar het moet kunnen? Kan je het financieel dragen? Wat als je partner een arbeidersloon heeft en jij een gewoon bediendeloon? Het lijkt hier alsof iedereen een managersloon heeft en met een vingerknip zijn toekomst een andere wending kan geven. Een ver familielid zei ooit: ‘al die stress vandaag in de jonge gezinnen is omdat de vrouw persé wil meewerken voor de luxe. Om alles te kopen wat ze willen. En daardoor zijn ze constant moe, roepen al eens op hun kinderen, durven eens een mep te geven. Maw, de kids zijn de slachtoffers’. Heel makkelijk spreken voor hem met een vet salaris elke maand. Zijn vrouw moest nooit gaan werken en ze huurden heel goedkoop een woning waar ze eigenlijk niet echt recht op hadden. Maar kom… Ikzelf ging en ga steeds mee uit werken, om de rekeningen mee te betalen. Omdat we er anders met het loon van mijn man alleen gewoon niet komen. Dus dikke zever dat je zomaar kunt kiezen. En dat het puur om de luxe gaat. Hoe vaak probeerde ik een job dichter bij huis te zoeken om het zo een beetje makkelijker te maken. Als je niet hooggekwalificeerd bent, vergeet het! Als je maar een simpele bediende bent, én je bent de 35 gepasseerd, vergeet het! Niemand staat te roepen voor jou, toen niet en nu nog minder. Het is héél weinig mensen gegund om zo’n idealistische carrièrewending ook effectief uit te voeren. Ons geluk was dat mijn man regelmatig in ploegen werkte. Hij was er dan ’s ochtends voor de kinderen of ’s avonds, zodat ze toch al eens in een rustigere omgeving thuiskwamen. Als hij met de late stond en ikzelf rond 18u thuiskwam, stond ik daarentegen badend in het zweet achter de kookpotten, vaak nog met de jas aan want de beide meisjes hadden honger en ik wilde ze snel eten geven. Liefst zoveel mogelijk vers. Dan het huiswerk want één van beide meisjes had het moeilijk. En als ze in hun bedje lagen, vloog ik op de afwas om rond 21u doodmoe voor tv te zakken. We hebben ze grootgekregen. Ze zijn nu jong volwassene die hogere studies doen. Ons leven is nog steeds een carroussel, de rekeningen blijven komen. Kinderen in het hoger onderwijs kosten veel geld, dus blijf maar werken. Ik ben doodmoe ondertussen van de voorbije 20 jaar. In mijn dromen zag ik het helemaal anders, net als zoveel moeders ongetwijfeld. Maar dromen zijn bedrog! Realiteit is dat je financiële zekerheid moet hebben want als je naast de zorg voor je kindjes, de rekeningen niet meer kunt betalen, wordt het nog eens zo erg. En als mama thuisblijven of deeltijds gaan werken? Ideaal natuurlijk, op voorwaarde dat het kan. Maar het zal niet de eerste mama zijn die door haar echtgenoot in de steek gelaten wordt en dan terugvalt … op niets. De ideale wereld bestaat niet en er zal nog héél véél water naar de zee moeten vloeien eer we nog maar een ietsepietsie klein beetje de goede richting uitgaan. Getuige daarvan de vele alleenstaande moeders die een wanhopige oproep doen naar huisraad en textiel in de vele FB groepen.

  • Sandra says:

    Prachtig artikel over hoe wij vrouwen in deze 21ste eeuw eigen keuzes kunnen en zouden moeten maken ongeacht wat de maatschappij vind of wat de regering van ons verwacht. Respect voor vrouwen die (bijna) full time werken en het moederschap oppakken. Ik had geen moment van mijn opgroeiende kind willen missen. Maar ik wil ook niet zeggen dat het makkelijk is.
    Ook ik heb een keuze gemaakt om voor mijn kind te zorgen. Ik was al 40 toen ik moeder werd, gaf mijn carrière op, verkocht mijn eigen huis om samen een nieuw huis te kopen. Wel op een gegeven moment twee dagen naar de opvang om als zelfstandige te beginnen. Het is mooi als dat mogelijk is en het financieel ook haalbaar is. Zelfs nu ik in scheiding had ik het niet anders gewild. Ondanks dat ik nu nog afhankelijk ben van mijn bijna ex is dat een gevolg waar ik enerzijds geheel niet blij mee ben maar anderzijds is het moeder zijn gewoon een volwaardige job!
    Vaak door mannen en vrouwen zwaar onderschat, zowel emotioneel als mentaal. Ik ken genoeg vrouwen die na 4 maanden thuis helemaal gek worden en verlangen naar hun werk dan denk ik wel eens ‘waar ben je aan begonnen’? Ja zo zwaar is het dus blijkbaar.
    Maar voor al die moeders die de keuze maken om thuis te blijven: regel alles heel goed met je partner. Een open communicatie en duidelijke afspraken over hoe het moet en wat er verwacht wordt…juist als het mis gaat. Want het is okay als je relatie in orde is, maar kom je in een scheiding terecht reken maar dat je dan wel degelijk recht hebt op partneralimentatie, maar dat ook nodig hebt om alles weer opnieuw op te bouwen.

  • Prachtig, had het zo nog niet bekeken, maar heb het inderdaad ook onbewust zo ingedeeld. Veel geïnvesteerd in mijn zoon, zijn vrienden, onze vrienden en het werk geïntegreerd. Heb vandaag nog geen moment spijt. Kom helaas vele madammen tegen met een burn out. Ongetwijfeld zullen vele vrouwen iets hebben aan de ideeën.
    Monique

  • Gerlinde says:

    Raar dat de juf enkel de mama opbelt.
    Raar dat de tijd rijp is waarin ‘enkel’ de vrouw voor zichzelf een 45-jarenplan zou moeten kunnen maken.
    En tenslotte is de auteur vermoedelijk te jong om te beseffen dat in fase 3 de zorg voor de kinderen gewijzigd is in de zorg voor de ouders die (hopelijk) altijd tijd voor jou (en je kleinkinderen) hebben gemaakt. Of ga je hen in het rusthuis droppen tot de verpleger je belt dat je ouder wegkwijnt van verdriet omdat hij/zij je wat meer wil zien?

  • Marjan Op de beeck says:

    Toen ik 28 jaar geleden zwanger was van ons eerste kindje, ging de instelling waar ik werkte failliet. Er werd me een andere job aangeboden maar daarvoor zou ik iedere dag heel wat tijd in de auto moeten doorbrengen, dus besloten we even af te wachten. Dit afwachten werd uiteindelijk thuis-blijven voor onze drie kinderen, wat in die tijd nog niet scheef werd bekeken.
    Het werd een zalige tijd. ’s Morgens in alle rust klaarmaken voor school, ’s middags thuis boterhammen (of warm) eten, om half 4 naar huis en volop tijd voor huiswerk, knutselen, spelletjes, … De woensdagnamiddag is een apart verhaal. Er kwamen altijd wel kinderen spelen; sommigen begonnen al te sniffelen om te ruiken of ik iets gebakken had voor het vieruurtje. En dan de verjaardagsfeestjes! Een kinderfeest met een groot spel en lekker smullen of als ze wat groter werden, een ontvangst met een rode loper, beveiligingsagent, fotoshoot en dansfeest. Grote kosten denk je dan, neen, alles in eigen beheer met behulp van veel inspiratie, creativiteit en grotere zus. Het waren zalige momenten.
    Naarmate de kinderen wat groter werden, kwam er ook wat meer tijd vrij. Maar dan kwam de vraag van de school om leesmama te zijn, of creamama, om mee op uitstap te gaan en de parochie had ook nog wel wat helpende handen nodig. Dus zeker geen verveling.
    Ik heb nooit spijt gehad van de keuze om thuis te blijven, had het iets anders gelopen zou ik wel halftijds blijven werken zijn maar zou de papa niet de +48-urenweek hebben kunnen werken die hij nu heeft. Hoe je het ook verdeeld, de kinderen mogen nooit het slachtoffer zijn van het werk van mama of papa, zij zijn zo kostbaar en de toekomst van onze maatschappij, laat ons toch het beste geven aan onze kinderen en daar hoort ook een gezinsleven bij.

  • theo vervloet says:

    als ilse ceulemans rijangst heeft, dan zijn er misschien ook andere fobiën waar ze onbewust last van heeft of die haar tegenhouden risico’s te nemen en vooruit te gaan in het leven en met zichzelf. De self-fulfilling prophecy van moeders met kinderen en de “non quality time” die dit met zich mee zou brengen is een steeds groeiend probleem en wordt door de maatschappij opgedrongen. Eens met doorheeft dat het leven U niet wordt voorgeschreven , maar dat je dat zelf moet in handen nemen. Het eerste is leren aanvaarden dat zaken niet zijn zoals je altijd wil of wenst, maar dat leren aanvaarden van situaties, tegenslagen, loslaten van sommige vooroordelen, het leven een stuk aangenamer maakt.
    Veel succes ermee.

    Theo Vervloet: vader van vijf en grootvader van negen.

  • Patrick says:

    Toen ik gisterenavond Ilse op radio 1 hoorde, was dit een bevestiging voor mij dat ik samen met mijn partner op het juiste pad ben beland. Toen mijn vrouw zwanger was van onze oudste dochter, kreeg ik een naar gevoel vanbinnen. Toen werkte ik 60 uur en meer per week. In een klein familie bedrijf waar je als werknemer hoort klaar te staan op ieder moment van de dag. Ik besefte toen dat ik mijn kind nooit zal kunnen leren kennen. En dat ik hierdoor heel veel waardevolle momenten zou mislopen. Het vader dochter schap stond toen op de helling. In die tijd heb mij ik moeten los worstelen van oude overtuigingen om dichter bij mijn gezin te komen.
    Ik heb nu al heel veel tijd samen doorgebracht met mijn gezin en wens dit nog wel even zo te behouden. Al denk ik nu wel steeds meer en meer vooruit over mijn toekomst. Mijn oudste dochter is inmiddels naar het eerste middelbaar. Langzamerhand ontstaat er steeds meer en meer tijd. Ik zit dus zoals Ilse het beschrijft in de denkfase.
    Onze kinderen zijn ons ontzettend dankbaar en dat een zeer belangrijke waarde. Een prachtig geschenk die je als ouder mag ontvangen.
    Als vader heb ik een belangrijke taak binnen het gezin, simpelweg stoeien met de kinderen, wat voor hen een manier is om zich te ontladen van de dag dagelijkse sleur. Als je als vader tot over je oren in het werk zit kom je aan deze simpele handelingen niet toe.

  • tine says:

    die dame Ceulemans heeft één ding vergeten= DE JUF DIE VOOR HAAR KIND ZORGT IN NASCHOOLSE TIJD had groot gelijk om je op je plaats te zetten!. Wat een pretentie om die juf, die steeds voor je kind zorgt, zoo te minachten om jou de waarheid te vertellen !!! Zij kende blijkbaar jou kind beter dan jezelf en was je woedend voor de confrontatie met jezelf, maar wees eerlijk : dankt deze juf dat ze jou ogen heeft geopend ipv haar te beschuldigen bij wijze van spreken als ” werkvrouw”…….

  • Jolien says:

    Ik heb even voor mezelf alles op een rijtje gezet. Ja ik heb een werkoffer gebracht, maar ik heb niet het gevoel dat ik mijn leven heb opgeofferd door een stapje terug te zetten en andere oorden op te zoeken. Kiezen is verliezen, maar toch heb ik gewonnen.

    http://geitenwollensokkenmama.wordpress.com/2014/11/19/kiezen-is-verliezen-en-toch-heb-ik-gewonnen/

  • Dorien says:

    En wat met mensen die geen kinderen hebben omwille van omstandigheden, die geen kinderen kunnen krijgen, of die geen kinderen willen? Uit dit artikel blijkt dat zij dan maar moeten opdraaien voor de tijd die anderen in hun gezin moeten steken. (“Moeders die dat willen, krijgen de kans om een soort van deeltijdse ‘family sabbatical’ te nemen, terwijl de jonge wolvinnen die (nog) geen gezin hebben, de fakkel van hen overnemen”) Hebben we niet allemaal recht op even veel privétijd? Dat er iets moet veranderen, volledig mee eens. Maar dan niet alleen voor de mensen die er zelf voor gekozen hebben om kinderen op de wereld te zetten. Dat lijkt me niet al te fair.

  • Sandra Strybos says:

    Wauw, na het lezen van het artikel, dacht ik bij mezelf. Hey, mijn leven zit zo in elkaar.
    Op mijn 19 jaar ben ik beginnen te werken. Bijna onmiddellijk voltijds, en al shopmanager.Dit gecombineerd met 6 op de 7 wedstrijddansen, maakte dat ik en mijn man, toen vriend, een ongelofelijk leven hadden. We trouwden en kregen in 1998 een zoon. Door omstandigheden veranderde ik van werk. Maar kon daar alleen 4/5 werken, later werd dit terug voltijds. In 2000 kregen we een dochter. Toen ben ik onmiddellijk terug 4/5 gaan werken. Dit heb ik door verschillende soorten tijdskrediet kunnen doen tot eind oktober. Ik kreeg de kans om na 16 jaar, op mijn 43 ste, terug shopmanager te worden in de winkel waar ik al jaren stond. Omdat de kinderen ondertussen 14 en 16 zijn, en ik me thuis nt meer zo nuttig vond. Heb ik die kans met beide handen aangenomen. Ik voel met goed en terug productief, ik heb meer energie en zin om thuis ook vanalles te doen.
    Het teveel thuis zitten verstikte mij. Ik ben blij dat ik dit gedaan heb. En hoop nog vele jaren zo te werken. En binnen 10 jaar, tja dan mss kleinkinderen. Weer een andere wending.vwat dan, dat zijn uitdagingen voor later. Nu nog genieten vh actieve leven.
    Gr Sandra

  • Tamara says:

    Ik heb zelf nog geen kinderen, maar wanneer ik zie hoe mensen met kinderen rondom mij hun leven “moeten” leiden/lijden, schrikt het mij af. Wanneer je zo moet leven zijn dat toch jaren die je graag zou willen overslaan, terwijl je als ouder toch het liefst van al elke stap van de groei van je kind zou willen meemaken…

  • Marc Van Steenkiste says:

    Wat mij stoort aan dit soort artikelen, en vergeef mij de zweem van sexisme, is dat een man gewoon deze keuze niet heeft te kiezen tussen carrière en gezin. Vanuit allerlei krachten in de maatschappij en een rollenpatroon waarin hij ook vaak vast zit komt de (financiële) gezinslast meestal op zijn schouders. Vaak wordt hij daarvoor beloond met het verwijt dat hij er “niet genoeg is voor het gezin”. En dan zwijg in zedig over de éénouder gezinnen. Ook daar lees ik altijd dat vrouwen het slachtoffer zijn van de scheidingsepidemie.Als je als man in co-ouderschap minder wil gaan werken wordt dat gezien als “een vermoeden door minder te verdienen alimentatie te willen ontwijken”. Als de vrouw minder wil gaan werken om dezelfde reden moet dat uiteraard gecompenseerd worden door meer alimentatie. Guess who pays?

    • Wouter Luyten says:

      “is dat een man gewoon deze keuze niet heeft te kiezen tussen carrière en gezin”
      Dat maak je jezelf dan toch grotendeels wijs denk ik dan. Dat het niet gemakkelijk is de balans te vinden, dat is juist. Net zomin als dat makkelijk is voor moeders. Htt zou voor iedereen makkelijker moeten zijn. Maar geen keuze hebben? Dat lijkt mij wat zwart-wit.

  • Tin says:

    Bedankt voor het mooie artikel.
    Wij hebben 4 kinderen. Tot hiertoe bleef ik steeds kiezen voor mijn voltijds job en voor vrijwilligerswerk waar ik me in uitleefde.
    Thuis de kinderen opvoeden was niet echt mijn ding. Gaan werken wel. Ik stapte van job naar job, kreeg meer verantwoordelijkheid, meer werk, meer voldoening, meer avondwerk, meer overuren, nog meer voldoening, meer ondergeschikten, nog meer werk, nog meer uitdaging, nog meer voldoening, …. Gaan werken werd steeds moeilijker, en daarom steeds uitdagender en dus ook steeds plezanter en steeds verslavender. Moeder zijn werd steeds vervelender, saaier en geen mentale uitdaging. Mijn collega’s en ik lachten erom dat ik op het werk eigenlijk kwam uitrusten. Het werk gaf me voldoening.
    Dit hoogstandje heeft een aantal jaren geduurd en toen ben ik gecrasht.
    En nu zit ik dus thuis in loopbaanonderbreking. En het geeft mij nog altijd veel minder voldoening dan gaan werken.
    Maar beetje bij beetje leer ik bij. Ik leer dat ik ook voldoening kan vinden in de meest slopende en meest uitdagende job die ik ken: die van moeder.
    Quality time.
    Je kinderen aanzetten om op te ruimen, zich zelf te wassen en aan te kleden, hen helpen leren lezen en schrijven, ruzies bijleggen, hen aan hun huiswerk krijgen, bijles Frans geven, een schema maken om gitaar te oefenen, vragen of ze helpen koken, hen helpen schilderen of samen zingen voor de Sint, afspraken maken bij de logo, agenda nakijken of er een vraag voor de juf in schrijven, computertijd inplannen, afspreken wanneer ze tv mogen kijken, in de bib op zoek gaan naar de juiste AVI boekjes, hun mening vragen over iets, troosten en deals sluiten, een artikel uit de krant uitleggen, samen een boekentas uitmesten, een verjaardagsfeestje in elkaar steken, … .
    Heel veel mopperen. Heel veel zagen. Heel veel kwaad worden. Heel vaak iemand in de hoek of in de gang of buiten zetten. Heel veel preken. Heel vaak roepen. Soms ontploffen. Dus daarom ook een heel bewuste keuze.

  • Bart V. says:

    Een erg herkenbaar gevoel, ook al mag ik dat misschien niet zeggen, want het gaat hier niet even over mannen. Toen ik pas afstudeerde, ben ik in de reclame gaan werken. Op een avond laat doorwerken met de baas, keek hij op z’n horloge, nam hij even pauze en belde naar huis op de kinderen via de telefoon in bed te stoppen. Om daarna gewoon weer verder te werken. Dat was niet de vader die ik wilde zijn, nam ik mezelf voor, toen, amper 24.

    Ondertussen zijn we meer dan tien jaar verder en ben ik inderdaad vader van een zoontje, een geweldig kereltje, tussen anderhalf en twee. Meer dan ooit wil ik dat soort vader niet zijn. Ik wil hem in bed kunnen stoppen, duplo-brandweerwagens kunnen bouwen en er zijn wanneer hij bang is.

    Ik ben dichte bij huis gaan werken…minder pendeltijd, waardoor ik hem meestal kan ophalen aan de opvang. En we slagen er nu in om s’ochtends, hoe kort ook, samen te ontbijten. Maar is dat wel voldoende, vraag ik me soms af? Want de carriere roept, je wil nog wel wat quality time samen, soms wil je gewoon ook wat tijd voor jezelf. Of voor de anderen, want dat sociale leven wil je natuurlijk ook niet kwijt.

    Ooit heb ik mezelf de vraag gesteld of huisvader iets voor mij zou zijn. Ergens vermoed ik van wel…maar tussen droom en daad staan zoveel praktische bezwaren: de hypotheek, de job, ga zo maar door.

    Knap dat je de stap durfde nemen, daar is moed voor nodig. Meer moed dan ik alvast tot op heden kon opbrengen.

  • SaSiBeau says:

    Hallo,

    Ik ben nu 25 jaar oud (wordt dit jaar nog 26) en heb al 2 kinderen. Ik heb mijn studies gestopt om voor mijn kinderen te zorgen en ik ben nu full-time huismoeder. Mijn plan is om als mijn jongste naar school gaat met volledige dagen in september 2016 dat ik stilaan voor een job ga zoeken waar ik ALTIJD ze van het school kan ophalen, ik ben dan nog maar 27/28 jaar en dat is echt niet zo heel oud om te beginnen met een job. Want als je studies hebt gedaan en je blijft eens plakken dan ben je ook al rap 25/26 jaar en dan een jaartje er tussen uit om te reizen voordat je gaat werken. Tja dan kom je op hetzelfde neer. Wanneer ik de kaap van 40 haal is mijn oudste 18/19 en de jongste 15/16. Je moet dan rekenen dat ik vanaf mijn 40 voluit kan gaan voor een full time job met overuren. Aangezien mijn kinderen dan al voor zichzelf kunnen zorgen. Als we tegenwoordig moeten rekenen op dat we tot ons 70 toch moeten werken is dat nog 30 jaar. Ik denk dus wel dat als je vroeg aan kinderen begint je verder kan geraken als je later eraan begint. Ook zullen bedrijven liever een vrouw aannemen die al 2 kinderen heeft als een die dat er nog geen heeft (geacht dat ze beide onder de 30 zijn) ook al kan de vrouw met kinderen vaak afwezig zijn door zieke kinderen die zonder kan zwanger worden en er dan een heel jaar uit zijn als het werk te moeilijk aan te passen is en dan ouderschapsverlof en zo op nemen. Dat zijn dingen waar iedereen aan moet denken. Ik zeg nu niet dat iedereen dit moet volgen maar je kan wel eens denken waarom we het zo belangrijk vinden om eerst een job te hebben als vrouw en dan pas aan kinderen beginnen. Als je de juiste partner hebt dan kan je toch evengoed eerst kinderen maken en dan pas een job beginnen? Ach ja ik zal er niet van wakker liggen. Als ik op mijn 30 begin met werken ten laatste is dit voor mij goed. Ik heb ten minste ten volle genoten van die eerste jaren van mijn kinderen en dat neemt niemand me ooit nog af. Ik maak bewust die eerste stapjes mee, die eerste woordjes, het klungelen met eten en de liefde die een kind onvoorwaardelijk heeft voor zijn ouders. Hou ouder de kinderen worden hoe minder ze dit laten zien. Natuurlijk komen dan kleinkinderen en die zullen ook baat erbij hebben dat de grootouders jong zijn aangezien ze zo langer het plezier hebben van grootouders in hun omgeving.

    Qua geld heb ik wel enorm geluk dat mijn man een zeer goed betaalde job heeft waardoor dit allemaal mogelijk is. Maar ik weet ook dat hij die job niet kan blijven doen daarom dat ik ook weet dat ik moet gaan werken als de kinderen ouder zijn. Wat ik graag zou doen? Tja iets waarbij ik de talenten kan gebruiken die ik heb gekregen? Zal ik dat kunnen doen? Misschien wel maar misschien ook niet en aan een pensioen daar denk ik niet aan. Dit zal voor mij tegen dan toch uitdraaien dat ik niets zal krijgen hoe het er nu uit ziet. Dus momenteel zit al ons geld in onze kinderen en ons eigen huisje. Spaargeld? Dat is iets wat we hebben voor in noodgevallen een periode te overbruggen maar veel is dat niet.

    Als ik zou mogen dromen even dan zou mijn job een job zijn waar ik veel plezier aan beleef, mijn kinderen altijd kan ophalen en wegdoen, van thuis uit werken EN mijn hobby zijn. Dus ik zou dan kledij voor kinderen, dames en heren maken. Mijn creativiteit moet ook tot uiting komen dus nieuwe kledij, en verstellignen van bestaande, of kleren herstellen. Ach kledij moet iedereen hebben dus daar zit niet het probleem. Het probleem zal zijn waar moet ik alles laten? Dan is dat ergens een lokatie huren waar ik dus altijd naar toe kan ook op zondag, met een plekje voor de zieke kindjes…maar zelfstandigen hebben geen pensioen denk ik dan. Dan moet ik maar elke maand iets opzij leggen om later te gebruiken.

    Ach al die dingen zijn toekomstgericht en kunnen nog zo veranderen. Het enige wat er NU toe doet is dat je zelf gelukkig bent en weet welke richting je uit wilt. Want wat het juist zal zijn dat weet niemand. En als iemand het al weet dan is dat nog niet zeker dat dit juist is want alleen maar het weten van de toekomst kan deze al veranderen.

    Groetjes en veel droomplezier over alles wat kan komen

  • Victoria Jong says:

    Wat heb jij prachtig verwoord wat ik al jaren in mijn hart voel. Full-time werken in combinatie met mijn gezin is mij ook nooit gelukt. Ik voelde mij mislukt als moeder. Ik wou er kunnen zijn voor mijn kinderen. Door omstandigheden kwam mijn ontslag toen mijn dochter 2,5 werd. De tijd daarna heb ik benut om voor mezelf uit te zoeken waar ik met mijn leven naartoe wil. Ondertussen werd ook mijn zoontje geboren. Ik kon er echt zijn voor hem, wat de band met mijn zoontje vanaf het begin fantastisch heeft gemaakt. Een band die ik lang niet heb gehad met mijn dochter omdat ik full-time ging werken. Gelukkig hebben we de band wel kunnen versterken, hoewel ik vrees dat die nooit helemaal kan zijn wat hij zou geweest zijn als ik er meer voor haar zou geweest zijn.
    Ondertussen combineer ik twee part-time jobs; eentje buitenshuis en eentje thuis. Soms kan het ook enkele weken heel erg druk zijn en heb ik weinig tijd voor de kinderen, maar in de weken dat het allemaal rustig loopt, halen we die verloren tijd ruimschoots in door samen eens een leuke uitstap te maken zoals bv een museumbezoek op maat van de kinderen, een dagje naar zee, … Dan zie je ze genieten en dan weet ik dat ik nu een goed evenwicht heb gevonden.

  • Lieve says:

    Veel begrip voor jullie standpunt.. Een goede opleiding, een mooie loopbaan, huisje-tuintje-kindje?
    Het leven bestaat uit keuzes maken.
    Ik vind het vaak zielig hoe mensen ‘alles’ willen hebben. Het lijkt er op dat de moeders-aan-de haard van weleer domme seuten waren die niet beter konden. Tegenwoordig moet er geld in het laatje komen om veel tijd mee te vullen. Want stilaan groeien kan niet meer: toffe job, liefst veel extra’s, mooie reizen (meermaals per jaar en hoe verder, hoe liever)…
    Over kinderen mag je gerust op voorhand nadenken: kan ik mijn leven inrichten naar de opvoeding van mijn kinderen? De roze babywolk bestaat niet, evenmin het ideale kind. Misschien vraagt het medische zorg, wordt het een vreselijke puber die je op de grond van een depressie brengt, misschien… Je hoeft geen kinderen te nemen. Wie denkt dat een kind zijn leven compleet maakt, is een egoïst. Dat kind moet niks. Het is een geschenk. Wij als ouders moeten wel, we moeten er zijn voor hen. Een leven lang.

  • Tamara DS says:

    34, mama van 2 voetballende jongens, 10 en 7. Echtgenote van hardwerkende man die ’s ochtends het huis verlaat voor 6 uur en ’s avonds met wat geluk om 18u15 terug thuis is.

    We hebben onze boys de kans gegund om hun tanden te zetten in de sport waarin ze allebei uitblinken, wat wil zeggen dat wij nog over 1 vrije avond beschikken: heilige donderdag. Maar dat is niet alles: elke dag dienen wij om 17u vertrekkensklaar te zijn om middels een strakke planning de voetbaltrainingen te halen.
    Ik doe dit met heel veel plezier.

    De andere kant van de medaille is dat ik, je kan het al raden geen fulltime job heb, maar een halftime. Wat meteen ook wil zeggen, minder centen nu én later. Wel de ‘ideale’ job, 5 minuten woonwerkverkeer, onderweg kan ik de jongens afzetten aan de schoolpoort, ’s middags ben ik terug thuis. Naast deze idealen, toch even vermelden dat ik mijn kantoorjob oersaai vind en bovendien onderbetaald.

    Dagelijks speelt de gedachte in mijn hoofd: moet ik op zoek naar een andere job? Meer uren, meer gaan verdienen, liefst een job die mijn talenten in de verf zet, niet te ver van huis zodat ik nog tijd vind om in de eerste plaats mijn jongens hun droom niet in de weg te staan. En daarnaast ook de was, de plas en de strijk te klaren en gezond eten op tafel te serveren… Zonder in te boeten aan quality time met het gezin om eens lekker te genieten van een wandeling in het weekend, te knutselen met de kids, te ravotten in de tuin.

    Wat als ik wacht tot mijn 45 ste om terug fulltime aan het werk te gaan? Dan heb ik meer centen, centen die ik nu ook hard kan gebruiken. Nu meer dan later, want het is nu dat ik mijn huis moet afbetalen, nu dat ik 4 mondjes moet vullen.

    Aaaaarghh, dé oplossing?! Ik vrees dat zowel ik als jullie én de regering die nooit zullen vinden!

    Shame shame shame

  • veerle says:

    Leuk om dit artikel en reacties te lezen. Ik studeerde 12 jaar geleden af op het onderwerp emancipatie tussen moeders en vaders. Ik geloofde dat ik een soort bijbel had geschreven over hoe geëmancipeerde moeders keihard carrière konden maken en welke rol de vaders hierin moesten vervullen. Eén ding had ik echter over het hoofd gezien, nu zelf mama van twee meisjes, hoe verdomme fijn het wel niet is om tijd te hebben met je kinderen, samen onder te tafel liggen en verwonderen hoe groot de dingen zijn, een vlieg komt voorbij tijdens de lunch en je dochter legt een stukje brood voor hem neer…. je kinderen zien en voelen groot worden. Mijn keuze om thuis te blijven nadat nummer twee werd geboren, kwam eigenlijk toevallig doordat we naar het buitenland moesten verhuizen. Maar het is het beste wat mij is overkomen. Ik heb tijd en ik besef dat dit een fase is die heel snel afgelopen gaat zijn. De belangrijkste les die ik nu leer en probeer door te geven aan mijn dochters is, voel én doe, blijf bij je pure ik. Ik maak nu tijd om de dingen te doen die ik altijd al wou doen enerzijds als moeder, anderzijds puur voor mezelf. ik word door mijn kinderen meer in het nu, dit moment getrokken dan toen ik werkte. En ik weet dat de dag dat ik weer aan de slag ga ook telkens dichterbij komt, maar voor nu is het even heel veel herinneringen met een gouden rand verzamelen.

  • Margo Habet says:

    Toch jammer dat we door anderen wakker geschut moeten worden. Ik was workaholic met toen nog 2 kids. Mijn vriendin met 4 kids stierf in 3 maanden en had net zo weinig haar kinderen gezien als ik op dat moment. Ik heb me niet lang bedacht. Ik moest stoppen, want minder werken kon niet met zo’n internationale verantwoordelijke job.
    Nu: 3 ongelooflijke zalige zelfstandige kids, een heerlijke man (eveneens workaholic), maar behoefte de draad weer op te pakken. Mijn huwelijk heeft stand gehouden, maar mocht het mis gelopen zijn, was ik wel de verliezer.
    Mocht ik het nog eens overdoen, dan zou ik fase 1 heel kort maken, dan is het ook makkelijker parttime te blijven werken. Ik hoop aan mijn fase 3 nog invulling te geven.

  • Het VOK (Vrouwen Overleg Komitee) pleit al lang voor een kortere werkweek voor iedereen. Dan moeten moeders, maar ook alle andere vrouwen en mannen niet meer kiezen tussen betaalde arbeid en zorg. Kiezen is niet meer verliezen als we de organisatie van betaald werk en zorg anders organiseren.

  • Suus says:

    Nu 4 maanden moeder en ontslagen in mijn zwangerschap ( contract liep af ) omdat parttime geen optie was. Thuis blijven wilde ik gelukkig had ik een partner met een goed salaris en kon dat totdat ook hij ontslagen werd nadat onze zoon geboren was. Geen mama geen oma om op terug te vallen alleen ons tweetjes. Dus de rollen omgedraaid. Ik ga parttime werken en mijn partner blijft thuis en ja ik heb heel wat moeten kasboeken om dat geregeld te krijgen en ik kan niet begrijpen dat twee mensen fulltime willen werken en hun kinderen wegbrengen maar daarin ieder zijn eigen. Krijgt mijn partner straks een baan zien we wel weer verder maar voor nu is dit de oplossing. Ik wil erbij zijn als hij zijn eerste woord zegt , mijn moeder is overleden toen ik 1 was , ik wil mijn zoon zien opgroeien. Ben je alleen en heb je kinderen begrijp ik dat opvang nosig is maar ben je met 2 dan moet je offers maken en die maak ik graag !

  • mie says:

    ik heb 30 jaar geleden de keuze gemaakt om thuis te blijven en heb in die tijd 5 kinderen grootgebracht.
    Je voelt je soms heel eenzaam en het was niet altijd gemakkelijk.Maar als ik nu kijk wat een fijne kinderen het zijn geworden en hoe dankbaar ze zijn kan ik alleen maar blij zijn met mijn keuze.
    Nu er 4 uitgevlogen zijn ben ik terug fulltime gaan werken en vind ik nu de voldoening in mijn job.
    Natuurlijk is het moeilijk met 1 loon maar nu genieten wij met volle teugen van de luxe die er is als je met 2 gaat werken

  • Wouter Luyten says:

    “Uiteraard moeten vaders ook hun rol opnemen, maar hoe koppels de zorg verdelen, dat is een andere discussie.”

    Is dat echt een “andere” discussie?
    Ik heb moeite het ene los te zien van het andere.
    Nog steeds krijgen vaders al te gemakkelijk een vrijgeleide om zich volop op hun job te storten en daardoor de zorgen thuis naast zich neer te leggen. Als je als mama én koppel beter voelt om het zo te regelen, fijn. Maar ik blijf me af vragen hoeveel mama’s de verdeling stiekem toch graag anders hadden gezien…

  • Ann says:

    Hier ook een happy mommy van 2. Na de geboorte van ons dochtertje van ik 4/5e gaan werken tot mei dit jaar. Sindsdien werk ik halftijds. Ik had dit veel eerder moeten doen. Wat vinden mijn kinderen het fijn om mama meer te zien en niet meer te hoeven gaan naar de naschoolse opvang. Manlief ook tevreden met een ontspannen vrouwtje thuis die de bergen kleren en de vaat terug met de glimlach doet, maar vooral gelukkig is! En ikzelf, ik hou van mijn gezin en wil er alles voor doen. Nu moet ik zeggen dat ik ontzettend veel geluk heb met mijn nieuwe job. Ik werk enkel tijdens de schooluren, ben woensdag thuis en elke vrijdag werk ik van thuis uit. Als er iets is waardoor ik niet op kantoor kan zijn, werk ik gewoon van op afstand. Geen morrende bazen, maar menselijke personen die meeleven en zelf ook kleine kinderen hebben die nog veel zorg nodig hebben. Ik ben perfect gelukkig!
    En iedereen die schrik heeft door mensen die zeggen dat halftijdse jobs niets voorstellen : NIET WAAR!! Ik doe de boekhouding, personeelsadmin, budgettering, PR, etc.
    Volg gewoon je hart :))

  • Debbie says:

    Bedankt voor je getuigenis! En ook interessant idee om de ‘fasen’ meer te (h)erkennen in je leven en daar meer naar proberen te handelen. Toch ook de bedenking dat volgens mij er ook vanuit de overheid en de bredere samenleving maatregelen kunnen genomen worden om gezin-werk wat meer op elkaar af te stemmen. Ik denk alleen al maar aan hoe vele ouders woensdagnamiddagen en weekends nog naar her en der rijden om hun kroost naar een hobby te brengen. Dan denk ik – organiseer dat toch (meer) op de scholen – na 15.30u. Zo hebben kinderen een zinvolle tijdsbesteding en moeten ouders minder hollen in week- en weekenddagen. Sommige scholen doen dit al, maar dit kan m.i. veel breder geïmplementeerd worden.

  • Fatima says:

    Gewoon de nagel op de kop en mijn hart sloeg een slag over toen je het over die akelige stilte op het schoolplein had.
    Ik ben een mama van 3 jongens. Mijn 1ste kindjes kreeg ik pas na een hele lange kinderwens, 10 jaar om precies te zijn.
    Ondertussen werkten we en bouwden we aan ons huisje. Kansen deden zich voor om hogerop te geraken op mijn job en deze heb ik bewust links laten liggen. Ik wist dat als ik ooit mama zou worden ik alles zou laten vallen. Na 10 jaar kreeg ik dan mijn zoontjes, een tweeling. Een kinderwens ging in vervulling. Ik heb dan onmiddellijk tijdskrediet gevraagd omdat ik er volledig voor hun wou zijn. Ik had er al te lang op gewacht en wou van die eerste levensjaren niets missen. Het ideale plan was om te gaan werken als ze net naar school gingen, exact 2,5 jaar later. God besliste anders. Toen de tweeling 7 maanden oud was was ik plots terug zwanger. Totaal onverwacht, terwijl het eerder 10 jaar had geduurd. Maar welkom, alleen vallen de plannen iets anders uit. Ik moest mijn jongste dan toch naar de opvang sturen, hij werd net 1 jaar oud als ik terug ging werken. Het maakte het iets makkelijker maar gelijk ook moeilijker omdat ze dan moeilijk wennen en net met die verlatingsangst zitten. Ik zag het toen ook niet zitten om terug fulltime te gaan werken met 3 kleine peuters/kleuters nog in huis. Mijn man vertrekt al om 5u ’s morgens naar zijn werk dus heel die ochtendspits viel volledig op mijn schouders. Heb dan de beslissing genomen om parttime te gaan werken. Het is ideaal maar toch nog moeilijk. Waarom? Je kan niet altijd kiezen voor een droomjob of voor een job met flexibiliteit. Heel deze column gaat over keuzes maken, al dan niet gedwongen of niet gedwongen keuzes. Ik heb gekozen voor een geloof en met dat geloof de keuze voor een hoofddoek. De job markt ligt nog altijd heel gevoelig als het om deze keuzes gaat. In mijn huidige job kan ik met mijn hoofddoek werken, maar het is niet mijn droomjob. Ik ben gedwongen om me aan mijn shiften te houden en dat doet je als ouder soms de das om. Want dan zit je nog met frustraties. Want je kiest ervoor om voor de helft te gaan werken en daarmee ook de helft van een loon te ontvangen. Waarom? Een keuze om alsnog je kinderen van school te halen, van de opvang, op tijd eten en op tijd in bed. Je kan inderdaad wat losser worden zoals bovengenoemd werd vermeld, maar ook structuur is belangrijk voor je kind. Als je dan namiddag shiften krijgt of late shiften tot 20u of 21u dan moet je je nog in alle bochten wringen om voor opvang voor je kind te zorgen. En dan denk je ook, waar ben ik eigenlijk mee bezig? Terug gaan werken na 2 jaar was een ramp. Ik ben terug gaan werken op een moment dat alle systemen vernieuwd en veranderd werden. Ik zat met de tweeling, die van een thuisomgeving kwamen, die plots constant ziek waren. Plots was ik niet goed genoeg meer, ik had het verleerd en moest terug van 0 beginnen op mijn job. Maar ondertussen werkte je daar wel al 10 jaar. Het was een enorme aanpassing en nu na bijna anderhalf jaar terug aan het werk te zijn, begin je dan eindelijk een beetje je draai terug te vinden,tussen de combinatie van je gezin, je huishouden en je werk, bijna, moesten het die shiften niet zijn….

  • Tania says:

    Ik ben een bewust alleenstaande mama van een tweeling van vijf jaar. Ik werk vanaf hun geboorte 4/5 en dat is echt waar een grote luxe. Met de nieuwste plannen van de regering ziet het er naar uit dat, eens mijn kinderen gestart zijn in het tweede leerjaar, ik terug fulltime mag/moet gaan werken. Tijdskrediet en ouderschapsverlof uitgeput. Maar als alleenstaande mama heb ik die RVA-vergoeding echt wel nodig (momenteel 169 euro per maand).
    Dat 4/5 werken zorgt er nu voor dat ik amper stress heb. Woon dichtbij mijn werk en om ten laatste kwart over 5 ben ik thuis met de kinderen (school 250 meter van thuis

  • Tinka says:

    Moedige getuigenis en gebroken lans.

    Ik ben meer fan van het idee om de consecutieve structuur van onze maatschappij waarin leren, presteren en rusten om te buigen naar een meer gemengde vorm van deze 3 activiteitsniveaus.

    En òòk dat vrouwen elkaar meer steunen in tijden van nood. Maar zich ook durven laten bijstaan of zich terugtrekken wanneer nodig.

    Zo krijgen we allemaal meer lucht en is er meer energie over voor tijd voor onze families, warmte, mildheid, overzicht en inspiratie.

  • Nathalie says:

    “Er is geen plan. Je moet kiezen. En wie kiest, verliest”.
    Gelukkig hebben wij geen masterplan om te volgen. Zijn wij met 2 om onze vleugels te strekken en in ons nest te nestelen wanneer nodig. Maar de schrik dat jouw keuzes invloed hebben op de ontwikkeling en het geluk van diegene dat voor jou het meeste waard zijn is groot. Ook al is er geen enkele keuze de juiste als ze niet uit je hart gekomen zijn. Ik kon mijn 3 maanden moederschapsverlof niet uitzitten had nood aan de rush van mijn werk. Ben bij mijn twee dochters snel terug gaan werken. Heb nu 2 flinke meisjes van 4 en 2. Elke dag van school gehaald door een van hun (over)grootouders, maar in alle rust gebracht door mama en papa. Ik ben 27 met dromen en doelen. Maar de blik van (oudere) vrouwen als je s avonds op recepties bent is even moordend voor je gevoel, dan iemand die moet gaan werken en eigenlijk wil nestelen in eigen nest. Kinderen hebben een nest nodig maar ook gelukkige ouders die hun elke dag goed voelen. Wij hebben thuis twee kleine spiegels die al onze gedragingen uitvergroten. Je moet op elk moment kunnen kiezen waar je hart en ziel wil zijn. Ik heb op andere vlakken gekozen,ik kies voor mijn mensen in mijn nest, minder voor mijn nest zelf.

  • Ilse says:

    En wat met jonge wolvinnen die niet kiezen voor een gezin? Krijgen zij ook de kans op de klok gelijk met hun hart te zetten? Of is een sabbatical te nemen?

    • Ilse says:

      En wat met jonge wolvinnen die niet kiezen voor een gezin? Krijgen zij ook de kans om de klok gelijk met hun hart te zetten? Of om een sabbatical te nemen?

    • ilse m says:

      dit is hoe ik op het artikel reageerde:

      en toch denk ik dat je niet persé moeder hoeft te zijn om een burn out te krijgen of dat je niet persé hoeft voltijds te werken als moeder om een wandelend wrak te worden. ik ben fan van langzamer, duurzamer en bewuster, zo kom je vanzelf op je juiste plaats terecht, met of zonder kinderen, vol- of halftijds. als het maar eerlijk en vanuit het hart gebeurt. maar hart & politiek dat blijkt nogal serieus te vloeken…

      ik ben zelf kinderloos, bewust & gelukkig, werk halftijds in dienst en daarnaast creëer ik soms in opdracht of gewoon voor mezelf omdat dat goed voelt. ik verdien weinig, in euro’s dan toch, maar ik krijg veel van het leven terug. ik consumeer als maar minder en wordt me steeds meer bewust van de rijkdom die me dat geeft.
      ik heb geleerd dat leven vanuit je hart niet betekent je volop te smijten en daardoor over je limieten te gaan. het vereist veel kracht, moed en bewustzijn om de keuzes van je hart te volgen en daarin grenzen te stellen voor jezelf en de wereld rondom je.
      ik heb net een loopbaanonderbreking van een half jaar aangevraagd omdat ik voel dat ik die tijd nodig heb om te herbronnen. ik vind het belangrijker die tijd voor mezelf en mijn creativiteit te kunnen besteden dan het geld dat ik in tussentijd zou kunnen opdoen aan nieuwe schoenen, restaurantjes en folies. het wordt een sobere periode zonder veel armslag maar ik weet dat ik na die tijd voor mezelf met hernieuwd enthousiasme, meer energie en frisse ideeën mijn job zal hervatten. een win-win situatie dus voor mezelf en mijn werkgever.

      voor mij is het duidelijk dat wanneer je langzamer, stiller en bewuster leeft, je automatisch meer vanuit je gevoel kan leven, je minder compromissen hoeft te sluiten en je veel meer in balans bent met je echte natuur.
      dat lijkt waarschijnlijk allemaal heel individualistisch maar bedenk eens hoeveel meer vrijheid en ruimte er komt in je rustigere leven waardoor je vanzelf meer aandacht krijgt voor de wereld rondom je. je hart opent, je blik verruimt, je geest krijgt zuurstof eens het hollen en smijten voorbij…

  • Samira says:

    Heerlijk om te lezen. Het doet me goed te weten dat ik dan toch geen vreemde eend in de bijt ben!
    Iets meer dan 3 jaar geleden bewust ervoor gekozen om huismama te zijn, om te kunnen zorgen voor mijn zoontje van nu bijna 3 jaar. In heel die periode heb ik me dikwijls een buitenbeentje gevoeld. Wisselende reacties: mensen die naar me opkeken, maar ook mensen die het maar niet kunnen begrijpen dat ik zolang thuis kan zijn… Ik was dan toch een carrièrevrouw, dachten ze. Tja dat dacht ik ook toen ik nog alleen was, zonder partner, zonder kind… Nu voel ik me gezegend dat ik getuige ben mogen zijn van elk mooi, bijzonder moment in de ontwikkeling van mijn kind! Ik heb structuur kunnen bieden en rust, want niks moest, alles kon! … Let wel, huismama zijn is een eenzaam beroep en is niet altijd zo evident als het lijkt. Maar de tijd, liefde, warmte en gezelligheid die je je kind en partner kunt bieden gaat bij mij boven alles! I love it…

  • Sara says:

    Ik heb nu een zoontje van 15 maanden en werk fulltime. Mijn zoontje heeft (zoals bij iedereen waarschijnlijk) mijn leven totaal veranderd. Mijn vriendinnen hebben geen kinderen en hebben er weinig tot geen begrip voor. Mijn leven nu is hun nachtmerrie zoals ze dit zo mooi kunnen verwoorden. Ik,heb veel moeite gehad om mijn leven aan te passen en mijn zoontje is geen kind dat zich overal rustig laat mee naartoe nemen en wat slaapt of rustig speelt. Hij wil deelnemen aan alles wat rondom hem gebeurt en hij wil alles ontdekken. Ondanks de vermoeidheid en de drukte geniet ik van elke second met hem. Ik ga dan ook volgend jaar ouderschapsverlof opnemen om een extra dag te kunnen genieten.

  • Anthony says:

    Jammer dat deze column plots zo’n feministische wending krijgt, want aanvankelijk kon ik me perfect inleven in wat er geschreven staat…
    Alsof mannen niet meer tijd willen doorbrengen met hun kinderen, of willen instaan voor een groter deel van hun opvoeding?
    Zelfs al is dat ten koste van zijn carrière…

    • Maarten Hentzen says:

      Ik heb net dezelfde opmerking!

    • Charlie says:

      Hoi Anthony,
      ik denk niet dat de schrijfster dit zo bedoelde. In de praktijk zijn het jammer genoeg wel meestal de moeders die minder gaan werken. Ze verdienen nog steeds 10% minder dan mannen en mannen stoten nog steeds op veel kritiek van hun werkgevers, wanneer ze aangeven dat ze meer tijd willen doorbrengen met hun gezin. Het vaderschap mag inderdaad veel meer aandacht krijgen. Alleen zo komt er gelijkwaardigheid. Binnenkort komt er een vervolg op deze tekst, maar dan geschreven vanuit het standpunt van een vader. Kinderen opvoeden doe je inderdaad met twee.

    • welmoed says:

      het gaat nu even niet over mannen…gewoon puur over het gevoel mama te zijn.

      • welmoed says:

        Antony en alle mannen,
        het gaat nu even niet over mannen…gewoon puur over het gevoel mama te zijn!

  • Met kippenvel lees ik dit artikel, een jaar en half geleden koos ik ook voor part-time, inderdaad zalig en voor het eerst voelde en was alles in balans, nu door omstandigheden verander ik nu van baan/carrière.
    Nachten heb ik er van wakker gelegen … terug fulltime aan de slag … m’n hart zegt neen, m’n verstand zegt ja … zal ik het aankunnen, kunnen bolwerken allemaal ?
    Het was een hele moeilijk en zware beslissing, toch heb ik voor de full time baan gekozen maar met dit keer met een plan… een betere taakverdeling thuis, een netwerk van vrienden en familie voor opvang en vooral het verdelen van m’n verlof en recup, liever één weekje vakantie dan drie weken op een rij, dan kan ik de balans nog even bewaren en het overige verlof en feestdagen over de werkweken verspreiden zodat ik niet elke werkweek volzit.

  • Mama zijn is een carrière op zich, alleen je krijgt er geen centjes voor. Je verliest er alsmaar. De voldoening van al dit werk komt pas later.

  • Karen says:

    Mooi en waar.
    Ook ik maakte keuzes en besloot van huis uit te gaan werken,
    zodat ik er kon zijn voor de kinderen.
    Een zegen toen de oudste ziek viel op haar zestiende en zes maanden niet naar school kon.
    Iedere dag kan ik aan de schoolpoort van de jongste dochter staan. En als er op school hulp gevraagd wordt, kan ik er zijn. Hierdoor neem ik een stukje van wat de meeste ouders onbekend is, ook mee naar huis.
    De zoon ertussenin doet veel moeite niet ‘gezien’ te worden.
    Dat is zo als ze zestien zijn. Maar omdat ik thuis ben zie ik toch net iets meer en kan ik toch net daar wat bijsturen als het moet.
    Maar ik maakte nog een keuze, voor de tweede keer, Ik verbrak de relatie met de vader van mijn jongste kind. Voor de tweede keer, zeg ik, want ik deed dit al een keer met de vader van de oudste kinderen.
    En pas dan besefte ik dat ik de gevolgen van de keuze om kinderen te hebben en om er te zijn voor dit gezin vooral alleen moet dragen.
    Zoals vele moeders in dezelfde situatie.

  • Saskia says:

    Inderdaad nagel op de kop. Ik ben me aan het klaarstomen voor de vliegfase! En een gouden tip om fase 2 goed door te komen: moeders voor moeders! Beurtrollen in vakanties, op woensdagnamiddagen, … De kinderen vinden het heerlijk en zij en jijzelf houden er vriendschappen voor het leven aan over. Het is heel praktisch en gezellig tegelijkertijd. Zonder zou ik het nooit gered hebben en de jongens kijken er nog met plezier naar terug.

  • Sarah says:

    Ik wil vanuit mijn ervaring als fulltime werkende mama van een éénjarig zoontje toch dit eerder praktisch inzicht toevoegen, ook al besef ik dat het niets te maken heeft met de structurele problemen of fundamenteel moeilijke keuzes waar sommigen voorstaan.
    Ik kom zelf uit een gezin met een moeder in het onderwijs, die er altijd was om 15u30, in de weekends en in de schoolvakanties. Maar toch kom ik ook uit een gezin met een altijd gestresseerde moeder die daarnaast ook geen plezier of voldoening haalde uit haar job. Beide zaken die erg op je wegen als klein en minder klein kind. In de week moest er snel snel gekookt worden, want “om 17u00 moeten de petatten klaarstaan”, dan is er nog de was en de plas en om 19u30 moeten we in onze pyjama de zetel zitten. In de weekends meer van dat, ik associeer die vooral met drukke supermarkten en de geur van bleekwater op zaterdag en een uitgeputte moeder in de zetel op zondagmiddag. Ik heb altijd gezworen dat zowel professioneel als huishoudelijk het leven voor mij veel meer waard was, en vooral: dat mijn kinderen nooit onderhevig zouden zijn aan dit soort toestanden.

    Ikzelf ben heel wat meer carrièregericht, ben vaak om 18u30 of later thuis. Toch kan ik gerust zeggen dat heel mijn gezin (ikzelf, mijn man en zoontje) een veel relaxter en gelukkiger ‘dagelijks leven’ hebben dan mijn moeder die als ik het uitreken minstens vijftien uur meer ‘vrije’ (?) tijd had in de week. Dit zijn mijn drie gouden tips:
    – Buiten een job die je graag doet, wat niets te maken heeft met hiërarchisch niveau of loonniveau, zoek er vooral één met dagelijkse flexibiliteit. Ik werk misschien in totaal wel heel wat uren. Maar of ik nu aankom op kantoor om 8u00 of 9u00, dat maakt geen zier uit. Evengoed blijf ik tot 18u00, maar vaak ook tot 17u00 en als het nodig is om 16u00. Ik werk ook regelmatig thuis, dagen waarop ik effectief stop om 17u30 en mijn zoon nog zelf eens kan gaan halen op de opvang. Deze dingen zijn voor mij echt goud waard, verbeteren de kwaliteit van je leven enorm en wegen op tegen van tijd tot tijd eens een avond tot 22u werken bijvoorbeeld.
    – Ik krijg kippenvel van jonge mensen die toch blijven vastklampen aan dat krampachtige patroon van thuiskomen – koken als een gek – rush hour met de kids – obligate afspraak met de zetel en tv. Alternatieven die onze avonden zoveel aangenamer en rijker maken: één avond koken en keuken vuilmaken = eten maken voor verschillende dagen, aangepaste volgorde: eerst aperitieven met hapje – tijd maken met ons zoontje – rustig koken en eten nadat hij in bed ligt om 20u00, koken – keuken laten voor wat het is – badtijd en quality time – opruim en was&plas na 20u00, ontspannen met een glasje wijn en wat bijbabbelen ondertussen. De TV gaat bij ons op als we echt nog zin hebben naar iets te kijken, en dat is dan om 21u30 of later. Wij zijn niet op deze wereld gekomen om voor een scherm of in een zetel te zitten, het leven is ook veel te mooi om het naar deze zaken te regelen!
    – En dan de optie die mijn moeder niet had wat betreft dat weekend wat kwalitatiever inrichten: onze maatschappij die een tweeverdienersgezin vandaag toch al heel wat meer faciliteert (het kan nog veel beter, uiteraard), samen met de opkomst van internet en online commercie. Poetsen? Elke week komt er een poetsvrouw die ook de strijk doet. Dankzij de overheid kost mij die na fiscale aftrek een EUR 30 per week. Dat weegt niet op tegen een halve dag met mijn kind spenderen, en zeker niet tegen 10% loonverlies dat ik daar anders voor zou moeten hebben. Drukke supermarkten en bijhorende parkings afdweilen? Ik bestel elke week al mijn boodschappen online, die we in de week ophalen. Dat zijn minstens twee dolle uren en veel verkeerstoestanden in het weekend gespaard en kost mij EUR 5 (en vaak eigenlijk gratis). Met mijn gezin in drukke winkelstraten en shoppingscentra gaan lopen, waar mijn kleintje niets aan heeft? Ik bestel bijna alles online, en verder beperken we shoppingtrips tot misschien twee keer per jaar. Dit alles zorgt voor weekends met tijd, waarin we rustiger thuis zijn, eens kunnen wandelen, in de tuin werken en ’s avonds iets sociaals kunnen doen.

    Zolang die weekends zo kunnen verlopen en dat aan een kost die marginaal is tegenover loonsverlies van 4/5 werken, zolang ik zie dat mijn zoontje heel gelukkig is en veel bijleert in de opvang, heb ik er geen probleem mee hem daar elke dag heen te brengen. En als het in de week wat hectisch is of allemaal in de soep draait, trek ik me toch op aan die weekends. Nogmaals, ik weet dat dit geen antwoord is voor heel wat struikelblokken waar velen mee worstelen. Maar ik ben ervan overtuigd dat het voor heel wat gezinnen de moeite is om enkele oogkleppen af te werpen, dagelijkse sleuren te laten varen en gewoon simpelweg gebruik te maken van de praktische oplossingen die er vandaag zijn!

    • Evi says:

      Ik vond je reactie even mooi om te lezen als het oorspronkelijke artikel. Zo zie je maar dat het ook een kwestie is van hoe je zelf met je eigen situatie omgaat en vanuit welk perspectief. Een gelukkige mama is een goede mama, zo denk ik altijd maar. Zelf werk ik momenteel 4/5de met ouderschapsverlof en ben van plan zolang de kinderen klein zijn 4/5de te blijven werken met tijdskrediet. Vooral omdat ik nog niet de job heb gevonden waar ik voldoende voldoening haal. Mijn job heeft heel wat voordelen en daar focus ik me vooral op. Anderzijds is het geen job waarvoor ik de ‘opoffering’ wil maken om mijn kinderen minder te zien. Ik kan me voorstellen ik dat bij een andere job (die ik wel graag zou doen) wel zou hebben. 4/5de werken vormt voor mij nu dus de perfecte balans tussen werk en privé en als de kinderen groter zijn zal ik terug aandacht schenken aan mijn professionele leven. Mijn loopbaan duurt nog zo lang, dus ik heb nog tijd. Verder is het inderdaad ook een kwestie van ‘loslaten’ en niet alles te perfect te willen hebben.

    • Dorothy says:

      Klinkt allemaal heel mooi, maar ik lees dat je zoontje 1 jaar is. Hij eet nu wellicht nog groentepap in de opvang, maar wat doe je als hij dat niet meer doet en naar de kleuterklas gaat? Ga je dan ook pas om 20 u koken? Neen hoor, dan ga je net als je moeder destijds hollen om je eten op tijd op tafel te krijgen, zeker als hij dan wat later ook nog huiswerk moet maken in de lagere school en hier wat begeleiding bij nodig heeft…. Je moeder zal wellicht ook nog voorbereidingswerk gehad hebben voor school als jij al in je bed lag, zij kon dus niet de boel de boel laten tot 21.30u…

      • Sarah says:

        Je kan gerust zorgen dat er altijd warm, vers gemaakt eten klaarstaat voor je kind hoor. Je kan altijd wat meer maken de dag voordien en ik veronderstel dat de meesten onder ons een frigo en een tupperware potje hebben 🙂 Maar goed, alvorens in dat soort praktische discussies te komen: mijn punt is gewoon dat “hollen” een keuze is, en ik zal er altijd bewust voor kiezen om dat niet te doen. Als mijn kind morgen omwille van zijn nood aan structuur, hulp met schoolwerk, maar ook gezondheid of eender wat mij/ons elke dag nodig heeft om 16u, dan zal ik daar ook zijn. Dat zal ik proberen mijn werkuren aan te passen en ’s avonds thuis verder te werken, en lukt dat niet – ik ben niet naïef, niet elke werkgever is flexibel of elke job leent zich ertoe – tja dan zal ik iets anders zoeken. En lukt ook dat niet, dan ga ik met plezier halftijds werken. Want hoe carrièregericht ook van nature uit, ik heb gekozen voor een kind en tegenover zijn welzijn (lichamelijk en geestelijk) vervalt elke job in het niets. Dan zal ik zonder moeite heel wat minder uitgeven (poetsen kan ik ook zelf uiteraard, nieuwe kleren, etentjes op restaurant of een fancy auto heb ik niet nodig,…). Zoals deze mooie column illustreert, ons leven kent heel wat fases en daar passen we ons en onze job gewoon op aan. En als je kiest (!) voor een kind, dan stem je je leven daarop af, ook al kan dat wat een zoektocht zijn. Het enige wat ik zeg, is dat je bij die oefening alle praktische opties in overweging moet nemen, want onze maatschappij en (technologische) evolutie bieden zoveel prachtige hulpmiddelen om het leven soms op een eenvoudige manier heel wat makkelijker te maken! Het is gewoon jammer mensen te zien verdrinken in die vastgeroeste stramienen, ouderwetse rolpatronen of zwembaden vol zelfmedelijden.

      • Nele says:

        Wat een super instelling! Ik denk eveneens dat een leven met drie jonge kinderen (zoals hier, voltijds is echt geen optie) iets minder regelbaar is dan met één peuter, maar ik bewonder net zozeer het bewust kunnen genieten van werk en gezin. Ik vind jouw reactie net heel uitgebalanceerd, en het is duidelijk dat mensen die hier commentaar op leveren niet goed gelezen hebben dat je indien nodig andere keuzes zou maken.

      • Angelina Deville says:

        Treffend verwoord!

    • Mama van 2 says:

      Sarah, na het lezen van uw artikel ben ik een beetje boos. Er zitten waarheden in je artikel maar het is eveneens dadelijk merkbaar dat je nog een zeer jonge mama bent van een kindje dat jonger is dan 2,5 jaar en mama van één kindje. Toen wij nog maar één kindje hadden was ook alles rozengeur en maneschijn, en aperotime, veel qualitytime, en veel romantiek want het is dan toch allemaal nog zo mooi van een koppeltje naar 1 kindje erbij. En ja, wij hebben gekozen voor een tweede kindje en ja dit was onze keuze en neen ik heb geen spijt van deze keuze omdat wij geen enig kindje wouden omdat we uit ervaring al veel negatieve ervaringen hadden met ‘enige kindjes’. Uiteraard sommige ouders willen meer dan 1 kind en lukt dit uiteraard niet. Maar het is nu éénmaal zo van 1 kind naar meer of meerderen is gewoon wat meer zoeken en wat minder gemakkelijk, romantisch zoals jou dagdagelijkse ‘super’ avonden. En ja, ik werk niet meer fulltime sinds ik 2 kindjes heb en heb hier nog geen moment spijt van gehad. Ik ben meer relaxed nu in mijn gezin, huishouden …. En inderdaad, ik word al wel eens vaak verkeerd bekeken door bepaalde collega’s die geen kinderen hebben of collega’s die wel kinderen hebben en nog wel fulltime werken. En ja, de groep die bewust geen kinderen hebben is de egocentrische groep in onze maatschappij dat op veel gebied veel stuk maken in onze wereld door hun egocentrisme (en niet alleen omdat ze geen kinderen willen, maar op veel ander gebied) en die andere groep die voltijds werken en kindjes hebben, hebben vaak ook een andere situatie dan ik. Elke situatie is anders, elk gezin is anders, veel hulp op alle gebied of niet… Spijtig, dat de mensen veroordeeld worden die minder gaan werken… Sowieso, wij sparen ook kosten uit voor opvang ed…. Wij komen rond, zeer goed rond zelfs. Het is maar hoe je het zelf wil inkleden, wil je wekelijks gaan shoppen om zo in peperdure kledij rond te lopen of niet… Tja… Iedereen is anders, en elke situatie is anders, maar om zo maar mensen in het belachelijke te trekken omwille van hun rituelen? Mijn schoolgaande kinderen hebben ook een ritueel en dit kan ook niet anders, niet omwille van ‘het eten’, ‘de poets’ … maar omwille van hen zelf! Ik merk als ik dit niet doe dat zij oververmoeid zijn en zij voelen zich goed bij die rituelen. Ik vraag me af of je verhaal nog hetzelfde is als je mama van 2, 3 kinderen bent? Als je kindjes school gaan lopen…. ??? Ofwel ben jij de uitzonderlijke ‘ideale’ moeder met het ‘ideale’ gezin. Proficiat dan dat jij het unicum hierin bent.

      • Julie says:

        Mama van 2, Ik ben eerlijk gezegd ook een beetje boos over de stigmatiserende toon van deze post. Enige kindjes tussen aanhalingstekens zetten alsof het een soort is die alleen maar averse gevoelens kan opwekken en bewust kinderloze mensen egocentrisch noemen vind ik op zijn minst zeer aanmatigend.
        Ik heb bewust gekozen voor 1 kind en ik heb geluk dat mijn zoon erg makkelijk is (hij is 3) waardoor het praktisch allemaal te overzien is. En ja, ik heb een carrière opgebouwd waar ik veel tijd in investeer en dat heeft zich vertaald in een hoge functie die tijd eist. En ja, mijn zoon moet hierdoor naar de naschoolse opvang, vaak tot 18u maar de tijd erna en alle vrije tijd spendeer ik aan hem dus mijn sociaal leven staat op een laag pitje. Dat vind ik ook logisch want ik kan geen carrière combineren met mijn zoontje en dan ook nog een rijk gevuld sociaal leven leiden. Hoeft ook niet, dat haal ik later wel in want ik heb trouwe vrienden…
        Ik vind niet dat mensen hun keuze van het aantal kinderen moeten verantwoorden, dat is erg persoonlijk. Ik heb zelf nooit een groot gezin gewenst en vind dat mijn leven zo goed in balans is. Mijn ouders zijn enkele jaren geleden omgekomen in een auto ongeluk en mijn schoonmoeder is zwaar ziek. Ons sociaal weefsel is heel hard aangetast en emotioneel zal ik het plotse verlies van mijn ouders nooit volledig te boven komen. Met mijn ene zoontje heb ik het gevoel dat ik alles prima in balans heb omdat ik minder die stress en druk voel die mama’s met meerdere kinderen voelen. En dat is bewust gekozen omdat als ik het gevoel zou hebben dat ik totaal de pedalen kwijt raak ik die emotionele balast niet zou kunnen plaatsen. En puur praktisch, ik kan nooit op mijn ouders rekenen voor opvang, dat is soms lastig maar vooral ook pijnlijk dat ze deze momenten moeten missen. Oordeel dus niet te snel over geen, 1,2,….kinderen. Uiteindelijk willen we als mama het beste voor onze kinderen en moeten we elkaar steunen ipv te veroordelen.

      • Sarah says:

        Toch nog even reageren, ik ben het wel eens met Julie hoor. Ik stigmatiseer helemaal niemand, van mij mag jij vijf kinderen hebben, niet of fulltime werken, en routines en vaste schema’s zoveel je wil, dat is prachtig! Als je maar gelukkig bent met je situatie. Ik dacht met mijn post vooral aan alle mama’s die zich niet ok voelen in hun huidige situatie, en dat zijn er blijkbaar erg veel zo blijkt hier alleen al. En dan moet je net zoals de schrijfster van dit artikel keuzes maken, in plaats van blijven dobberen, je slecht voelen en zoals sommigen zich beklagen. Die keuzes kunnen absoluut liggen in minder gaan werken, super als dat kan en je wil dat, maar soms zijn er misschien andere alternatieven die ook al heel wat kunnen veranderen, en daarom je niet te veel doen knibbelen op inkomen of professionele voldoening.
        En eerlijk gezegd heb ik het soms evengoed gehad met statements te aanhoren als: “Och ja je hebt er maar één, wacht maar tot je er twee hebt”. Uiteraard kan ik me nu al voorstellen wat voor jungle twee kinderen zou meebrengen, en net daarom wil ik er niet snel nog eentje en genieten van mij gezinnetje zoals het nu is. Dat is mijn en onze bewuste keuze, mag het? Ik vraag me af waarom vrouwen in deze tijd zich soms zo graag als een slavin opwerpen van het takenlijstje dat ‘de maatschappij’ je oplegt tussen je 25 en 30, alsof ze nu eenmaal ‘doen wat moet’ zonder dat ze een keuze hebben…

      • Kristien says:

        Sarah, ik kan me erg vinden in jouw berichten. Zelf heb ik een zoontje van 1,5, ik ben zelfstandige en werk voltijds. Mijn man is ook zelfstandige en werkt wel regelmatig van thuis uit, maar soms zit hij dan weer enkele dagen in het buitenland. Elke week ziet er dus weer anders uit bij ons. Ik werk zeker veel minder dan voor ik mama werd, want toen was het 6 of 7 dagen op 7. Nu 5 dagen. Een echte keuze om veel minder dan dat te gaan werken heb ik niet. Alles kan uiteraard, maar dan mag ik niet verwachten de verantwoordelijkheid in het bedrijf te blijven dragen, die ik nu heb. Mijn grootste voordeel als zelfstandige is wellicht enige flexibiliteit, maar het blijft veel werk en verantwoordelijkheid. Het is een kwestie ook, van niet alles (tegelijk) te willen. Wij hebben bijvoorbeeld extra huishoudhulp geregeld maar gaan daardoor (omdat dit uiteraard geld kost) niet of veel minder op vakantie dan vroeger. En eerlijk: ik ben heel blij met mijn job en die is heel belangrijk voor mij. Ik was eigenlijk ook blij dat ik na 3 maanden thuis zijn, na de geboorte, terug aan de slag kon gaan. Alleen thuis voor ons zoontje zorgen, daar werd mijn wereldje voor mij te klein van. Maar wanneer ik dat luidop zei bij bepaalde vrienden of familieleden, kreeg ik daar weer rare reacties op, alsof ik een slechte mama zou zijn. En dat vind ik zelf niet. Ons zoontje is het allermooiste geschenk en mijn allerliefste schat, maar toch vind ik het ook belangrijk een mama te zijn die haar job graag en goed doet. En wanneer ik ’s avonds thuis kom, en in het weekend, gaat alle aandacht naar ons zoontje. Quality time: spelen, boekjes lezen, puzzelen (de tv gaat niet aan)… en vers eten op tafel. Ik wil het zeker niet afschilderen als het perfecte plaatje want soms zuchten wij ook wel eens van vermoeidheid en van het geregel. Maar over het algemeen gaat het en ben ik nu blij met mijn evenwicht. Ik zeg ook niet dat we het zo zullen blijven regelen tot in de eeuwigheid, wellicht moeten we ons in de toekomst nog verder aanpassen op bepaalde momenten. Ik wens in ieder geval elke mama en papa een zo eerlijk mogelijke keuze vanuit haar- of hemzelf, niet teveel gestuurd door ‘de maatschappij’ of ‘de omgeving’…

      • Mama van 2 says:

        Elke situatie is anders, elk gezin is anders … ieder beslist volgens zijn thuissituatie/kunnen. Ik ben blij dat ik 2 kindjes heb, het zijn dan ook 2 schatten van kinderen en ik kan ze totaal niet meer weg denken in mijn leven. Het geeft zo een meerwaarde in mijn leven en ik krijg er zoveel voor terug. Maar is uiteraard ieder zijn eigen keuze: kids of niet, of hoeveel kids…. Gewoon spijtig dat mensen heel snel beginnen veroordelen, zelf al meermaals meegemaakt ‘jij hebt zelf voor 2 kinderen gekozen!’ Ja, inderdaad, ik klaag hier dan ook niet over en ben hier niemand mee tot last. Heb zelf de keuze gemaakt om wat minder te gaan werken om zo werk en gezin beter te kunnen combineren. Ik wil dit oplossen in mijn eigen gezin zonder andere tot last te zijn. ‘k heb hierdoor terug zelfs meer energie gekregen om naar het werk te gaan. Het eerste verhaal van Sarah kwam in eerste instantie over als ‘bij ons alles vlekkeloos en het is jullie eigen fout als dit niet zo is’. Dit gevoel had ik bij het lezen van haar berichtje, dit was ‘mijn gevoel’ maar zeker niet kwaad bedoeld zoals een enkeling beweerd. Iedereen is anders…. Spijtig genoeg begint het al op zeer jonge leeftijd dat iedereen op dezelfde lijn gezet wordt en dit is zeer betreurend en dus dringend werk aan de winkel.

      • Sarah says:

        Bedankt voor je toelichting, we zitten dus eigenlijk op dezelfde lijn: we maken een keuze en voelen ons daar prima in. En we krijgen waarschijnlijk met evenveel vooroordelen van andere vrouwen te maken: de ene omdat ik fulltime werk met een kind, de andere omdat jij parttime werkt met twee. De gemeenschappelijke deler bij die bekritiserende vrouwen: dat ze zelf niet tevreden zijn, spijt hebben dat ze niet bewuster al dan niet bepaalde keuzes gemaakt hebben.
        En hoewel ik achteraf gezien de perceptie van mijn bijdrage hierboven begrijp, ben ik echt waar de laatste om de indruk te willen wekken dat alles hier vlekkeloos of zoals ‘in de boekskes’ verloopt hoor. Deze week nog woensdagavond: heel het gezin ziek + laat moeten werken = frieten gaan halen en crashen in de zetel, en dat ondanks mijn passioneel strijden voor vers gemaakte maaltijden die je kan maken in een vingerknip. Verdorie toch 🙂 Het loopt nooit perfect en we kunnen allemaal nog leren uit de ervaringen/inzichten van anderen vind ik. Maar haast, stress en negatieve spiralen, daar zou een nultolerantie op moeten komen in gezinnen, voor onszelf, maar vooral voor onze kleintjes.

  • Meh says:

    Helemaal mee eens. Ik voel dit al maanden borrelen, maar het is zo moeilijk om te verwoorden, er komt veel bij kijken. Dan spreek je eigenlijk nog niet over het praktische aspect zoals bv de financiële kant van de zaak, nu: huis afbetalen, later: pensioen?
    Dames, we hebben nog een serieuze weg af te leggen, herinner je je de woorden van onze vorige minister van werk? “Al wie ogen en poten heeft moet werken”. Ondertussen wordt opvang duurder (als je al plaats vindt), maar werken zal je! Waarom nog? Om over 20 jaar plots te beseffen dat je kinderen het huis uit zijn en het te laat is om de verloren tijd in te halen? Maar hoe kunnen we dit veranderen? Hoe begin je er aan?

    • Angelina Deville says:

      We moeten van ons laten horen! Vrouwen zouden part-time moeten kunnen werken zolang dat nodig is en daarna nog de kans moeten krijgen om carrière te maken. Daarvoor is een mentaliteitswijziging nodig. Alleen als we die afdwingen zal er naar ons geluisterd worden. Het is zoals iemand hier zei in een reactie: er is een nieuwe feministische golf nodig. Er zal voor gestreden moeten worden.

  • malila says:

    Moeder van 2 – Inderdaad fulltime in de week is keihard – creatief centjes verdienen is dus deeltijds in de week en bijklussen in tweekend – je haalt het anders niet! Er voorover die woensdag namiddag met de kids te hebben! Love them so much!!!

  • marjolein says:

    Wat vreemd, ik zit ook net met zo’n gedachten.
    Meer economische groei/groter uitgavepatroon/index blabla, ik heb gewoon meer tijd nodig. En gelijk loon voor gelijk werk!
    Waarom is uw kind bij de opvang doen wél fiscaal interessant, maar zelf je kinderen door de kleutertijd loodsen niet? Is dat geen goede investering?
    Waarom dient dit bestraft later, door minder pensioen te krijgen?
    Er is echt wel nood aan een nieuwe feministische golf.
    Ook ik vind die ratrace zwaar overrated, zeker sinds ik kinderen heb. Als men stervenden vraagt waarvan men het meeste spijt heeft zal niemand zeggen “dat ik mijn carrière niet beter heb uitgebouwd”.
    Je moet én er goed uitzien, gezond koken, een creatieve speelse mama zijn en je werk op hoge hakken en met lang golvende haren uitvoeren en ’s avonds de man plezieren.
    Wat een nare ervaring voor jou en jouw kind en ik ben blij dat je met je verstand & hart hebt gekozen voor je meisje. En dat die juf dat tóch gezegd heeft, zij zorgen tenslotte mee voor de opvoeding van uw meisje en zijn niet enkel ‘juf’. Ook een mooie les voor later als ze zelf kinderen heeft.

    • Elke Mast says:

      Als vrouw van 49 moet ik iets tegenspreken: Ja, op mijn sterfbed zal ik zeggen dat ik spijt heb dat ik mijn loopbaan niet beter heb uitgebouwd. Als je gepassioneerd bent door je werk en je moet inboeten om voor de kinderen te zorgen is dat TIJDELIJK plezierig en erg vervullend, maar je betaalt dat echt later terug. Ik persoonlijk mag van geluk spreken dat ik na twee jaar zoeken een nieuwe job heb gevonden, maar die is niets te vergelijken met de toekomst die ik me ooit had gedroomd. Die had met vervulling te maken. En het doet hard en hartzeer als je die niet vindt en als je kinderen uit huis gefladderd zijn.

      • marjolein says:

        Hoi,
        Je bent nog maar 47, zeker nog niet afgeschreven. Zoals het er naar uit ziet heb je nog 20 jaar de tijd om door te stoten naar iets wat je wel ligt. Je carrière is nog niet voorbij en er bestaan vele formules om bij te leren in wat je wenst (ik volg nu pas hogeschool van thuis uit en binnenkort 1dag in de week. 2 jonge kinderen 1j en 3.5j. Als ze naar de lagere school gaan heb ik mijn diploma en kan ik iets gaan doen wat mij écht ligt.
        Dat kan jij ook nog
        Veel succes

  • Angelina Deville says:

    De moderne feministe!
    Eerst hebben we moeten vechten om uit werken te kunnen gaan, nu moeten we vechten om terug meer thuis te kunnen zijn!
    Een moderne feministe erkent dat mannen en vrouwen verschillend zijn en niet (of toch niet ten allen tijde) hetzelfde kunnen presteren. Ongelijke situaties vereisen ongelijke maatregelen om rechtvaardig te zijn.
    En dan durven sommigen zeggen dat feministen niet meer zo strijdbaar zijn! We moeten naar buiten komen, Ilse!
    Jean-Marie Dedecker heeft heimwee naar mei ’68!?
    (Hij verwijst in dit artikel onrechtreeks naar het VOK, Vrouwen Overleg Komitee. Voorstanders van de hoofddoek.)
    http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx

    Dedecker haalt uit naar ‘moderne feministen’ en ‘allochtone macho’s’
    In een opiniestuk op knack.be haalt Jean-Marie…
    NIEUWSBLAD.BE

  • Moira Heyn says:

    Beste Ilse,

    Ik worstel hier ook al een tijdje mee en heb net sinds een paar weken de klok noodgedwongen stil moeten zetten. Ik ben mezelf en ons gezin helemaal voorbij gehold en ben op een punt gekomen dat ik andere keuzes moet en wil maken. Dit artikel bevestigt deze gevoelens en is een grote steun en inspiratie, dankjewel!

  • Kathleen V says:

    Ilse, ik kreeg tranene in mijn ogen toen ik jouw stuk las. Door omstandigheden (demente mama op een leeftijd waarop je dat nog niet verwacht) werd ik zelf pas laat mama: 14 maanden geleden, een maand voor mijn 38e verjaardag. Mijn ouders werkten beiden in het onderwijs en waren dus altijd thuis als wij dat waren. Ik had een geweldige en warme jeugd. Het enige wat ik ooit zelf echt wou in het leven, was mama worden, en nu ik het ben weet ik dat dit ook het liefste is dat ik ben en doe. Ik zou liefst van al nog 5 kinderen krijgen en constant bij hen zijn. Ik heb 2 masterdiploma’s en werk in een grootbank in een kaderfunctie. Ik zou niet het profiel van een thuisblijfmama hebben. Tja. Ik zou echter liever schrijven, dat is mijn roeping, maar de praktijk heeft die al lang begraven. Ik koos ervoor om 6 maanden thuis te zijn na de geboorte van onze dochter, 3 maanden leek me zo kort. Maar na 6 maanden kreeg ik paniekaanvallen bij het idee mijn zeer aanhankelijk plak-aapje hele dagen achter te moeten laten. En de paniekaanval was dubbel: ikzelf kon de scheiding niet aan, maar als ik me in de gevoelens van mijn dochter probeerde te verplaatsen en haar de-schreeuw-van-munch-gezichtje zag als ik haar op de wenmomenten achterliet, ook voor haar. Ondanks het feit dat het financieel zowat het slechtste moment was, besloten we dat ik nog 4 maanden halve dagen zou werken. Daarmee is al mijn ouderschapsverlof op, maar ze ging pas op 11 maanden hele dagen naar de opvang. De opvang is geweldig en ze gaat er graag naartoe, maar ik lag niet beginnen rekenen hoeveel uren ze daar is in vergelijking met hoeveel uren bij ons, want dan keert mijn maag letterlijk…
    Mocht ik de lotto winnen is het eerste wat ik doe mijn ontslag geven. Ja, ik zou graag blijven werken, al zou ik dan graag die tijd aan schrijven besteden, maar ik zou mijn dochter maar halve dagen naar de opvang doen (want ze is ook graag bij andere kindjes en het stimuleert haar ook en dat zou ik haar niet willen ontnemen) en de rest van haar aanwezigheid genieten en zien hoe zij van de onze geniet. Want het kind is heel duidelijk: als het aan haar ligt is ze bij haar mama en haar papa, waar die ook zijn. Binnen 18 jaar zal dat niet meer zo zijn, en de tijd gaat zo snel…

    Voor mijn part mogen ze jouw voorstel in een regeerakkoord gieten, meer nog, ik zou daardoor misschien weer wat interesse en vertrouwen in de politiek krijgen…

    Mijn mama’s dementie begon op haar 54e en ik ben me dus heel bewust van het feit dat de tijd die je als kind met je moeder hebt, ook beperkt kan zijn. Ik schrijf sinds het begin van mijn zwangerschap boekjes aan mijn dochter. Over haar evolutie, mijn ervaringen en observaties, haar collectieve geschiedenis. Kennis zal ze dus wel krijgen van mij, al is hey via een omweg. Maar ze klimt zo graag op schoot, voor een knuffel met een boekje of voor een kort borstvoedingsmomentje, en dat kan ik haar alleen maar NU geven. En ja, ik heb een boeiende en uitdagende job die ik graag doe, maar in mijn gevoel is zij 1000% prioriteit. Maar als ik daadwerkelijk thuis zou willen blijven moeten we ons huis verkopen, en dan is ze natuurlijk ook haar nest kwijt. Het is moeilijk.

    Alles wat we in onze kinderen investeren naar hechting, begrip, leven op hun tempo, redeneren op hun niveau, dat is investeren in onze toekomstige maatschappij. Naar mijn gevoel dus zowat het allerbelangrijkste punt in de langetermijnplanning van eender welke beleidsmaker. Waarom staat dat dan nergens op de agenda bij onze beleidsmakers? Lezen zij dit soort blogs niet? Wat jammer, want voor mij mag deze tekst verplichte politieke lectuur worden…

  • Waar kan ik intekenen voor dat stappenplan? Want we hebben naast onze fulltime job ook nog hobby’s en een druk sociaal leven én willen er liefst ook nog mooi bijlopen… Als je het niet erg vindt, benoem ik je bij deze ‘Mama van het jaar’!!!

    • tine says:

      ja, als je echt ALLES wil is niets meer mogelijk…….!.. als je kinderen hebt dan moet je daarvoor kiezen en opvoeden en al die bijkomstige luxedingen van ” sociaal leven en uitgaan en dergelijke meer” leren laten varen tot de tijd komt dat je dat wèl kunt ! trouwens, als je da van u!n toch tweeverdieners bent kunnen jullie wel zorg en geld besteden aan een goede kinderopvang, niet ? verwende taal noem ik die bijdrage

  • Monique says:

    Ook hier een fiere mama van twee die hard werkt. Ik ga jullie inspirerende reacties uitprinten en ophangen. Voor mezelf en op mijn werk. Ik ben relaxatiecoach in een groepspraktijk waar veel aanstaande en jonge mama’s en papa’s komen. Ik help deze mensen ontspannen en keuzes maken. Vooral dat laatste is echt bittere noodzaak.
    Vol bewondering lees ik de duizendpoot-acties van de alleenstaande mama’s, de zoektocht naar adem van de koppels en de eerlijkheid waarmee iedereen reageert. Ook ik moet mezelf in ongelijke stukjes knippen met een dochter van 8, een zoon van bijna 2, een man zonder werk en een drukke praktijk. Veel rekeningen te betalen, nachten met weinig slaap, piekermomenten, paniek en dan weer grijnzende chocomonden aan de ontbijttafel, mooie momenten op mijn werk en samen in de plassen stampen met manlief en de kinderen. Geen dure vakanties maar huizenruil met vrienden, die jas van vorig jaar kan nu nog wel even. Tweede- of derdehands kleding. Spulletjes delen met mensen in de buurt, vrienden en familie. Nee het is niet hip, superdeluxe. Wel warm, zacht en verbindend. Nee, we worden niet rijk (tenzij we de lotto winnen) maar voelen ons dat wel met alle hulp. En soms word ik gek als ik denk aan alle kosten en ons huis dat op deze manier zeker nog 10 jaar niet af geraakt. Weet zeker dat ik tot mijn 70ste werk. Deels als gevolg van keuzes, deels door de omstandigheden.

    Ik zie veel mensen op mijn werk met angsten dat ze het niet goed doen. Onrustig omdat ze in vergelijking met een ander onderdoen. Minder geld, minder tijd, minder carrière, minder mooi, minder leuke man. Vooral minder zelfvertrouwen. Minder jezelf durven zijn met alles wat je hebt en wie je bent.
    Daarom vind ik het echt geweldig jullie eerlijke verhalen te lezen en deel ik een stukje mee. Om vooral elkaar een hart onder de riem te steken. Stoppen met aanvallen en aangevallen voelen. Stilstaan bij hoe je al dan niet noodgedwongen keuzes moet maken. Wetende dat je roeit met de riemen die je hebt. Soms met voortschrijdend inzicht herijkt en je keuzes aanpast aan de realiteit. Laten we onszelf en elkaar ’s morgens in de spiegel en op het schoolplein aankijken en vooral mild zijn. Ik zeg alvast goedemorgen!

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen