Uitgetest

Eén week geen afval produceren. Ik probeerde het.

Eén week geen afval produceren. Ik probeerde het.
Uit ons archief maar nog steeds relevant.

De gemiddelde Vlaming produceert bijna 500 kilo afval per jaar. Elke kilogram afval die we produceren, moeten we natuurlijk ook verwerken. Of nog beter: gewoon minder afval produceren. Redactrice Mari las over mensen die slechts één bokaal afval per jaar produceren, en dacht: hoe doe je dat in hemelsnaam? De beste manier om daarachter te komen, is het zelf eens te proberen.

Onderzoekers hebben een nieuwe drijvende vuilnisbelt ontdekt in de Noordelijke IJszee. Het was al bekend dat er op vijf plekken in de wereld plastic ophoopt in oceaanstromingen en nu komt daar een zesde plek bij. Miljarden plastic microdeeltjes dwalen daar rond, afkomstig uit Europa en Amerika. Het is dus ons afval dat terecht komt in het noordpoolgebied.

De plasticdeeltjes richten veel schade aan. Dieren stikken erin of hun maag raakt erdoor verstopt, met uithongering als gevolg. De microscopisch kleine deeltjes staan op het menu van plankton, die op hun beurt weer op het menu staan van vissen. Vislarven kunnen al overlijden door plasticdeeltjes, waardoor minder vissen het volwassen stadium bereiken. Er zullen dus niet alleen minder vissen zijn in de zee, de vissen die ons bord bereiken bevatten stukjes plastic die ook in ons lichaam terechtkomen.

De plastic die in de zee terechtkomt, wordt onder invloed van wind en zon alsmaar in kleinere stukjes afgebroken. Die mengen zich met algen, wat het moeilijk maakt om ze uit het water te halen. Het opruimen van de microvervuiling is dus een onmogelijke opgave. Daarom moeten we het probleem bij de bron aanpakken: minder plastic gebruiken!

Bea Johnson, de oprichtster van de zero waste-beweging die een afvalvrij leven promoot, laat zien dat het kan. Ze produceert met haar gezin van vijf personen slechts één bokaal afval per jaar. Dat klinkt onmogelijk, hoe doe je dat in hemelsnaam? Ik ga de uitdaging aan en wil proberen om één week lang zo weinig mogelijk afval te produceren.

Dag 1

Op dag 1 van mijn zero waste-leven faal ik al een half uur na dat ik wakker geworden ben. Natuurlijk heb ik mij verslapen en in mijn rush om op tijd in Gent te raken, heb ik snel een blikje frisdrank uit de koelkast gehaald. Pas toen ik in de auto zat en het blikje leegdronk, besefte ik dat ik al afval had geproduceerd. Toen ik in Gent aankwam rond de middag begon mijn maag te grommen, maar ik had geen tijd om uitgebreid te eten. Gelukkig kwam ik een Foodmaker tegen, dus kon ik daar een snel en gezond hapje to go nemen. Opnieuw gefaald: zo’n slaatje heeft een verpakking en ik ben mijn boterhamdoos thuis vergeten. Ik voel mij al een complete mislukkeling.

Gelukkig heb ik afgesproken om naar de OHNE te gaan, een verpakkingsvrije winkel in Gent. De bedoeling is dat je je eigen potten of herbruikbare zakjes meeneemt die je in de winkel kan wegen. Daarna vul je de potjes met wat je wilt kopen (granen, zaden, noten, granola, olijfolie…) en bij het afrekenen wordt je potje opnieuw gewogen minus het gewicht van het potje zelf, zo weet je hoeveel je moet betalen.

“Zoveel plastic voor zo’n klein kopje koffie.”

Ik koop een kleine weckpot en herbruikbare katoenen zakjes en vul die met chocoladenootjes en kikkererwten. De verkoopster vertelt dat OHNE zichzelf geen zero waste-winkel noemt, omdat ze nog steeds met een bepaalde mate van afval zitten. De klanten kunnen in de winkel wel volledig afvalvrij kopen, maar de winkel zelf zit nog met een paar verpakkingen waar ze niet vanaf kunnen. Ze zegt zelf niet zero waste, maar minimal waste te leven en ik voel mij al een pak minder schuldig over mijn ochtendlijk falen.

Weer thuis begin ik te werken op mijn computer en terwijl ik de chocoladenootjes oppeuzel, krijg ik zin in koffie. Mij van geen kwaad bewust wandel ik naar mijn geliefde koffiemachine, steek er een capsule in en druk op de knop. De heerlijke geur van koffie wordt verpest wanneer ik het bakje met gebruikte capsules uit de machine haal. Zoveel plastic voor zo’n klein kopje koffie. Hier bots ik op het eerste grote probleem, want mijn kopje koffie in de ochtend kan ik niet missen.

Het afval dat ik vandaag geproduceerd heb: een blikje, twee parkeerticketjes, twee koffiecapsules, een plastic potje

Dag 2

Ik begin dag 2 vol goede moed. Mijn ontbijt bestaat uit yoghurt en vers fruit dat ik in een glazen maïspotje doe. Ik doe er een katoenen zakje omheen zodat ik het veilig mee naar het werk kan nemen. De yoghurt komt wel nog uit een plastic verpakking, maar Bij OHNE kan je yoghurt kopen in glazen potten die daarna hervuld worden door de yoghurtproducent. Dat is niet zo evident als er geen verpakkingsvrije winkel in de buurt is natuurlijk. Ik leer ook dat glas alleen maar milieuvriendelijk is als het hergebruikt wordt. Glas dat slechts één keer gebruikt wordt, is zeer milieubelastend want het kost heel veel energie om het te verwerken. Met een statiegeldsysteem, dat in Nederland bijvoorbeeld populair is, kan veel energie uitgespaard worden. Een bierflesje met statiegeld is acht keer zo milieuvriendelijk als een wegwerpexemplaar. In België is statiegeld jammer genoeg nog niet zo populair, en dus probeer ik glazen potten zoveel mogelijk te hergebruiken.

In plaats van na het werk boodschappen te gaan doen, kijk ik eerst wat ik nog allemaal in huis heb. Meestal kan je met alle restjes die je nog in de koelkast vindt op het einde van de week iets lekkers maken. Ik vind een paar wortels en rapen die ik in de oven steek, kook wat quinoa en met een restje zure room maak ik een dragonsausje voor bij de groentjes. Een lekkere, volwaardige maaltijd die mij nul euro gekost heeft. Meestal maak ik de fout om naar de supermarkt te gaan zonder eerst goed te kijken wat ik thuis nog heb, wat voor veel verspilling van geld en voedsel zorgt. In een hoekje in de kast vind ik nog een zak aardperen die ik van mijn buurvrouw kreeg, waar ik soep van maak voor de lunch van morgen. Fijn, zulke buren die duurzaam denken en hun overschotten aan mij geven in plaats van ze in de vuilbak te gooien.

Het afval dat ik vandaag geproduceerd heb: koekjesverpakking, afval van de lunch op het werk, verpakking potje zure room

Dag 3

Eén van de eerste dingen die ik vandaag zie is een filmpje op Facebook van een schildpad met een plastic rietje in zijn neusgat. Een man probeert met een tang het rietje uit het beestje zijn neus te halen, maar het zit echt vast en het dier begint fel uit zijn neus te bloeden. Ik besef nog eens goed wat de gevolgen zijn van al ons afval en waarom dit project zo belangrijk is. Ik besluit vanaf nu altijd op café te vragen om het rietje bij mijn drankje achterwege te laten.

Positief puntje van de dag: iets wat ik al lang doe, maar waarvan ik nu merk dat het toch niet zo vanzelfsprekend is. Ik heb altijd een drinkfles mee die ik vul met kraantjeswater. Ik spaar er geld en verpakkingen mee uit.

Eenmaal thuis heb ik weer zin in koffie en ga ik op zoek naar een alternatief voor mijn vervuilende koffiecapsules. Op YouTube vind ik instructievideo’s om zelf aan de slag te gaan met de capsules, maar knutselen is niet zo mijn ding. Filterkoffie is dat evenmin. Op Amazon vind ik hervulbare koffiecapsules. De beste oplossing is natuurlijk om geen koffiemachine met vervuilende capsules te kopen, maar ik had ‘m nu eenmaal al, dus hoera voor de hervulbare capsules.

Het afval dat ik vandaag geproduceerd heb: prijskaartje, yoghurtverpakking

Dag 4

Onze voeding is niet het enige wat in een plastic verpakking komt. Denk maar aan shampoo, tandpasta of mascara. Een zero waste-winkel voor verzorgings- of schoonheidsproducten bestaat nog niet. Vandaag struin ik een heleboel winkels af op zoek naar mascara met zo weinig mogelijk verpakking. Dit blijkt heel moeilijk. Er zijn wel enkele basisproducten die je voor bijna alles kan gebruiken. Zo kan je kokosolie niet alleen in de keuken gebruiken, maar ook om een droge huid mee in te smeren, om je make-up mee af te nemen of als de basis voor een zelfgemaakt tandpasta. Ik ging ook even naar de Lush, waar ik een stuk zeep kocht, een makkelijk vervangproduct voor een fles douchegel, zonder verpakking. Lush verkoopt ook productendie wel in een verpakking komen, zoals gezichtsmaskers, maar die verpakkingen mag je terugbrengen en dan worden ze opnieuw gebruikt.

Het afval dat ik vandaag geproduceerd heb: verpakking van chocolaatje, plastic rietje

Dag 5

Als afsluiter wil ik vandaag voor mijn familie een lekkere, afvalvrije maaltijd klaarmaken. Ik ga met mijn boodschappentassen naar een marktje in het centrum en koop champignons, wortels en postelein. Daarna ga ik terug naar de afvalvrijewinkel om rijst te kopen in bulk. Het wordt een geslaagde maaltijd en iedereen is tevreden.

Het afval dat ik vandaag geproduceerd heb: geen! 

Conclusie: Volledig zero waste gaan is niet gemakkelijk, maar met een paar kleine aanpassingen kom je wel al ver, zoals je eigen boodschappentas meenemen naar de winkel of een hervulbare drinkfles meenemen. Andere dingen zijn al moeilijker en vergen tijd, zoals lunchpakketjes voorbereiden. Wanneer je informatie opzoekt over zero waste, kom je vaak uit op een minimalistische levensstijl. Ik merk ook dat deze twee echt niet zonder elkaar kunnen. Als je probeert minder afval te produceren, ga je automatisch veel minder consumeren: bijvoorbeeld één grote pot kokosnootolie die je gebruikt als bodylotion, make-upremover én als bakolie.
Zelf een poging wagen? Ik bundelde hier mijn tips om een afvalvrij leven aan te gaan. Succes!

Schrijf je reactie

1 reactie
  • Kelly says:

    In mijn ervaring is statiegeld niet ‘nog niet’ zo populair, maar ‘altijd maar minder’ populair. Enkele jaren geleden vond ik zelfs in de gewone supermarkt fruitsap in glazen flessen met statiegeld, nu enkel nog in de biowinkel. En zelfs daar zijn sommige producenten overgestapt naar wegwerpglas i.p.v. statiegeldglas. Erg jammer. Maar ik leef op hoop. Hoe meer mensen zich terug bewust worden van de hoeveelheid plastic afval die we dagelijks produceren én er iets aan proberen te veranderen, hoe sneller het aanbod zal evolueren. Woot woot!

Met haar thuisbasis in Gent, school in Brussel en stage in Antwerpen is Mari altijd wel onderweg. Terwijl ze op de trein zit leest ze boeken of staart ze naar mensen. Als ze in een dipje zit luistert ze naar Work van Rihanna en kan ze er weer tegenaan. Verder houdt ze van een mooie zonsondergang, de geur van baby’s en een goed glas wijn op terras met vriendinnen.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen