Het boek ‘Drie vrouwen’ van Lisa Taddeo is een van de meest spraakmakende boeken van 2019. Toen het deze zomer uitkwam, schoot het quasi onmiddellijk naar de top 10 van bestsellerlijstjes in verschillende landen. “One of the most important – and breathlessly debated – books of the year”, noemde auteur Dave Eggers het. Redactrice Dorien Luyckx ontmoette Lisa Taddeo in november en vroeg haar waarom dit boek over vrouwelijk verlangen zo’n gevoelige snaar raakt.
Acht jaar lang werkte Lisa Taddeo aan ‘Drie Vrouwen’ om ‘een encyclopedie van het verlangen’ te maken. Ze bracht talloze uren door bij meer dan 100 mensen om ons uiteindelijk te laten meeleven met drie, die de diepste kijk in hun leven gaven: Maggie, Sloane en Lina. Een encyclopedie werd het niet. Ook geeft het geen totaalbeeld van wat nu het vrouwelijk verlangen is. Wat je wel krijgt, zijn drie echte vrouwen in al hun kwetsbaarheid, die over hun eigen verlangens vertellen. Lina is een huisvrouw die probeert te ontsnappen aan haar liefdeloos huwelijk door een affaire te starten met haar jeugdliefde, Maggie is een tiener die verliefd was op haar leerkracht en door hem verkracht werd, Sloane is een succesvolle restaurantuitbaatster die met anderen het bed in duikt om zich dichter bij haar man te voelen. Dat geen enkel van de protagonisten haar verlangen vervult ziet, maakt het des te moeilijker als je de laatste bladzijde keert.
“Verlangen gaat niet om die 12 minuten dat je vrijt, maar ook de uren voordien en de zes weken erna.”
Waarom snijdt het boek bij velen zo diep?
“Het is makkelijk om jezelf in het boek te verliezen. Vooral in Lina’s verhaal (Lina start een affaire met haar jeugdliefde om te ontsnappen aan haar liefdeloos huwelijk, nvdr.). Ze is een open wonde van verlangen en dat maakt het moeilijk voor vrouwen om te lezen, want het is heel herkenbaar. Ook al gedraag je je niet exact zoals zij, iedereen die ooit intens verlangde naar iemand en hierbij gekwetst werd, voelt die pijn opnieuw. Lina was de enige die zo eerlijk was over haar leven en me zo dichtbij liet komen. We zijn heel vaak samen op pad geweest en ik wachtte op haar verderop in de straat als ze met haar minnaar afsprak. Haar verlangen zo puur en ter plekke waar te nemen, gaf me een gevoel van verbondenheid, wat ook gold voor veel vrouwen die het boek lazen.”
Waarom wilde je dit boek schrijven?
Ik wist eigenlijk niet dat ik dit boek wilde schrijven. Ik had een boek over seks doorheen Amerika in gedachten, iets encyclopedisch: ik bezocht een pornokasteel en volgde een pornoster wiens vriendin haar regisseur was, maar het bleef vaak oppervlakkig en dat wilde ik niet. Seks gaat om verlangen, maar je kan het perfect over seks hebben zonder over verlangen te spreken. Ik wilde focussen op verlangen en alle emoties tonen die ermee gepaard gaan. Verlangen gaat niet om die 12 minuten dat je vrijt, maar ook de uren voordien en de zes weken erna.”
Je voelde je sterk verbonden met Lina. Wat spreekt jou zo aan in haar?
“Ik was ingenomen door haar sterk verlangen. Ze had er controle over en wilde het ook najagen. Lina’s seksueel verlangen werd gestimuleerd door haar zoektocht naar haarzelf. Ze was verkracht als tiener en haar man raakte haar al jaren niet meer aan, terwijl ze enkel wilde dat iemand haar kuste. Kussen is vaak het eerste wat we doen als we elkaar leuk vinden en we herinneren allemaal onze eerste kus. Maar zij is blijven stilstaan in die herinnering. Haar affaire was een manier om haar herinneringen te herschrijven en controle te nemen over haar seksualiteit.”
“Vriendinnen van me vonden Lina zielig, ook al namen zij ook een taxi om 2 uur ’s nachts nadat een man hen een bericht stuurde.”
Heel wat mensen zijn verdeeld over het boek: sommigen herkennen zich in de drie vrouwen, anderen voelen zich vervreemd. Hoe komt dat denk je?
“Deze vrouwen bevonden zich in een moeilijke en passionele periode in hun leven. Mensen die zich ook in zo’n situatie bevinden, hebben het vaak makkelijker om zich in hen te herkennen. Iedereen zat wel eens in zo’n situatie, maar het is gemakkelijk om dit te vergeten. Veel vriendinnen van me vonden Lina zielig, ook al weet ik dat er onder hen genoeg zijn die een taxi namen om 2 uur ’s nachts nadat een man hen een bericht stuurde. We maken het allemaal mee, maar we vergeten snel wat ons pijn deed.”
Is dat niet iets goed?
“Het is goed om onze pijn te vergeten, maar niet als we er hierdoor niet kunnen zijn voor anderen die pijn lijden. Ik voel me zeer verbonden met mijn pijn door mijn angststoornissen, waardoor ik ook die pijn en eenzaamheid in de drie vrouwen herkende.”
Een onvervuld verlangen is vaak pijnlijk, maar zonder nood is er geen verlangen. Hebben we pijn nodig om te verlangen?
“De twee zijn complementair. Bij een groot verlangen hoort vaak ook pijn. Op het trouwfeest van mijn broer zagen hij en zijn vrouw er zo gelukkig uit. Maar na hun scheiding zei ze me dat ze op de terugweg van de bruiloft het gevoel had een fout gemaakt te hebben. Ze hadden drie kinderen en zagen er gelukkig uit. Mensen geven niet altijd toe dat ze ongelukkig zijn. We hebben schrik dat het luidop uitspreken van die pijn, het echter maakt. We hopen dat het binnenhouden van die pijn de echtheid wegneemt. ‘Fake it till you make it’, geldt op Instagram. Een supermooie foto van een vriendin en haar kinderen, was voor haar een verschrikkelijke dag getekend door ruzie met haar man. De foto was enkel een masker.”
“Mensen geven niet altijd toe dat ze ongelukkig zijn.”
De verhalen zijn ook des te tragischer omdat er weinig steun van andere vrouwen komt. Waarom ontbreekt dit in het leven van de drie vrouwen?
“De veroordeling door vrouwen was een groot deel van het boek. Mijn moeder zei ooit: laat niemand jou gelukkig zien, want ze zullen het je willen afnemen. En ik zag dit ook terugkomen in het leven van de drie vrouwen. Het is oké als mannen vechten voor hun verlangen. Het is zelfs iets nobel: een job van iemand afsnoepen of om een vrouw strijden. Maar als vrouwen vechten, dan wordt het al snel ‘kattig’ genoemd. Als een vrouw de man van een ander probeert te versieren, is het degoutant en dom. Daardoor gaat de jaloezie en de veroordeling diep vanbinnen leven. En dat is moeilijk om toe te geven: dat we niet echt gelukkig kunnen zijn voor een vriendin, als we zelf niet compleet gelukkig zijn. In Maggies verhaal heb je haar vriendin die een koffiekop aan de knappe, jonge leerkracht gaf. Zijn echtgenote noemde die de ‘neuk me-mok’. Jaren later, wanneer Maggie haar vriendin vertelt over wat er tussen haar en die leerkracht gebeurde, kreeg Maggie het gevoel jaloezie op te wekken bij haar vriendin. Een jonge vrouw is dus jaloers op een andere jonge vrouw omdat ze verkracht geweest is door een door haar begeerde man. Jaloezie kan heel absurd zijn.
Maggie werd niet geloofd omdat ze niet op ‘het perfecte slachtoffer’ leek. Verkrachting moet er vaak op een bepaalde manier uitzien om geloofd te worden. In jouw boek toon je de complexiteit hiervan. Wat voor reacties kreeg je hierop?
“Vooral Amerikanen hebben er moeite mee om in het verhaal van Maggie zowel slechte als goede zaken te herkennen. De leerkracht is een slecht persoon, maar in de context van wat ze meemaakten, was hij ook niet het pure kwaad. De rechtszaak zou dit getoond moeten hebben. Hij had gestraft moeten worden en zij had erkenning voor haar pijn moeten krijgen, maar alles zwart-wit zien strookt niet met de realiteit. Maggies verlangen krijgt geen bestaansrecht, of ze nu door hem bespeeld werd of niet, ze begeerde hem wel. We moeten Maggie toelaten om te voelen wat ze voelde, het slechte en het goede.
We spreken zo vaak over wat we niet willen van mannen en van mensen in een machtspositie, dat we vergeten om ook te praten over wat vrouwen willen en hen ook het recht te geven dit te voelen, zonder veroordeling.”
Schrijf je reactie