Uitgetest: leven zonder tijd

Van je smartphone tot in de auto en van je woonkamer tot het station: overal zie je wijzertjes tikken, getallen verspringen. Stress neemt toe en geduld raakt op. Maar hoe ziet het leven eruit zonder al die nummertjes en dat getiktok? Een week lang verwijderde ik alle klokken uit mijn leven en vergat de tijd.

Zo’n 4000 jaar geleden werd er een stok in de grond gestoken om de tijd in te schatten aan de hand van de schaduw die zichtbaar werd. Fast forward naar de middeleeuwen, toen de eerste mechanische klokken werden uitgevonden in het klooster. Daar hadden de paters nood aan rust en moesten ze weten wanneer ze tot God konden bidden. De klok hielp hen daarbij.

“Waar we vandaag aan werken, had gisteren al af moeten zijn.”

Vanuit grote mechanische klokken ontstonden horloges, eerst analoog, later digitaal. Mensen droegen sindsdien de tijd letterlijk bij zich. De afgelopen honderd jaar is het begrip ‘tijd’ dan ook steeds belangrijker geworden in onze levens. En de tijd die we voorhanden hebben, lijkt altijd maar minder te worden. Tijd is gelijk gaan staan aan geld, en dus moet alles sneller en efficiënter. Waar we vandaag aan werken, had gisteren al af moeten zijn.

De tijdmeting, die de paters nog rust bracht, brengt ons vooral een focus op (hyper)productiviteit. Om ons heen kijken, even ademhalen en de omgeving in ons opnemen, daar hebben we “geen tijd” voor. En dat is jammer, want gestreste en gehaaste mensen zijn zelden de meest gelukkige of gezonde mensen. En dus besloot ik een experiment te doen. Zou ik meer tijd hebben voor de kleine dingen des levens, als ik de tijd niet kon zien verstrijken?

De test

Ik besloot een week lang te leven zonder klok. Ik begon met het afplakken van al mijn klokken. Daarvoor was meer plakband nodig dan ik had verwacht: in mijn auto, op mijn gsm, de oven, de microgolf. Overal wachten er kleine cijfertjes op mijn ongeduld. Een horloge draag ik nooit, maar is dat ook nodig? We grijpen gemiddeld 150 keer per dag naar onze smartphone. Genoeg tijd om de tijd te checken, dus.

“Overal wachten er kleine cijfertjes op mijn ongeduld.”

Het klokje op mijn laptop verwijderen, bleek een enorme opluchting. Als schrijver en journalist breng ik vele uren door in de virtuele wereld. Ik kijk vaker naar die cijfertjes in het hoekje dan ik had gedacht. Door dit te laten wegvallen, ging het schrijven en werken veel vlotter voor mij. Het zorgde voor minder afleiding en meer rust. Ik doe mijn werk met veel passie, maar als je eens een minder leuke taak moet uitvoeren op je computer, lijkt die ook veel sneller klaar te zijn als je niet elke minuut ziet verstrijken. Je werkdag is sneller om.

“Ik heb werk en andere verplichtingen waarvoor ik moet weten hoe laat het is. Ik kan niet zonder tijd leven”, hoor ik je al zeggen. Zelf heb ik geen 9-to-5 job, dus ik moet niet elke dag op hetzelfde uur mijn bed uit. Soms is dat vroeger, later of – als je een serie op Netflix aan het bingewatchen bent – helemaal niet. Hoewel ik niet op de klok keek, zette ik wel elke avond mijn alarmen voor de volgende dag. Een alarm om op te staan, wanneer ik moet vertrekken naar een afspraak, naar mijn zwerkbaltraining en voor al mijn andere, meestal wel boeiende, bezigheden.

Als ik steeds op de klok kijk, heb ik vaak het gevoel: “Het is nog maar 15 minuten voor ik moet vertrekken. Ik ga dat nooit meer gedaan krijgen.” Door gewoon een alarm te zetten wanneer ik me moest gaan klaarmaken om ergens heen te gaan, bleef ik onbezorgd bezig tot het alarm ging, en kreeg ik veel meer gedaan dan ik dacht. Handig, en prima toe te passen, ook als je een 9-to-5 job hebt.

“Je haalt zoveel meer uit die momenten en het leven in het algemeen als je gewoon een alarm zet.”

Niet enkel voor mijn productiviteit bleek niet op de klok kijken een goed gegeven, ook voor ontspanning. Als ik bijvoorbeeld afspreek met vrienden en ik moet om elf uur ’s avonds mijn laatste trein terug naar huis halen, dan begin ik al bijna een half uur op voorhand om de twee minuten naar de klok te kijken. Je haalt zoveel meer uit die momenten en het leven in het algemeen als je gewoon een alarm zet als je moet vertrekken, ontdekte ik. Enkel dan geniet je tot de laatste seconde.

Als het mogelijk was, sliep en at ik ook op mijn eigen ritme. Ik luisterde naar mijn lichaam in plaats van naar de klok. Soms ging ik slapen als de zon nog niet onder was. Soms lagen mijn huisgenoten al uren in bed. Als ik nergens heen moest, stond ik in de ochtend op als ik wakker werd. Of het nu 5 of 10 uur was, ik had geen idee. Wat wel duidelijk werd, is dat ik geen moeite had om uit bed te komen.

Als ik overdag moe was, deed ik een powernap. Als je op kantoor zit, is dat natuurlijk niet altijd mogelijk. Ooit overwogen om aan je baas te vragen een paar hangmatten op te hangen? Heel wat onderzoek heeft aangetoond dat zo’n dutje je een beter concentratievermogen geeft en ook nog eens meer creativiteit. Door mijn eigen ritme te volgen, voelde ik mij steeds energieker worden. We luisteren te weinig naar wat ons lichaam ons probeert te vertellen en lopen te veel gebogen onder wijzertjesgetik.

Ook op het vlak van eten heeft dit experiment mij nieuwe inzichten gegeven. Als je gewoon eet wanneer je honger hebt, zit je ’s avonds niet met twee pakken chips en een chocoladereep in de zetel om die munchies te bevredigen. Ik at kleinere porties door de dag heen en wachtte nooit op de klok om mijn honger te stillen. Mijn lichaam was mij daar enorm dankbaar voor.

Dit heb ik geleerd

Mijn experiment deed me inzien hoe vaak iedereen klaagt over het te druk hebben. We hunkeren naar momenten waarop we even tijd voor onszelf hebben. Toch vullen we onze agenda tot die overvol is en als we eens een vrij moment hebben, vullen we die tijd ook op. We rennen ons eigen lichaam voorbij. Er is volgens onszelf altijd wel iets dat we nog hadden kunnen doen vandaag. En ik geef het toe: dat geldt evengoed voor mij.

“Dat gespannen gevoel in mijn borstkas begon te verdwijnen.”

Maar toen ik het kloklezen even op pauze zette, merkte ik dat ik vanzelf in een meer ontspannen wereld gleed. Mijn gedachten kregen meer tijd om te vloeien en dat gespannen gevoel in mijn borstkas begon te verdwijnen. Ik gunde mezelf meer tijd om te dagdromen, waardoor er meer creatieve ideeën opborrelden, en meer tijd om te verwerken wat er op een dag gebeurde, waardoor ik mij rustiger en meer in balans voelde.

De beste dingen uit het experiment heb ik dan ook geprobeerd te behouden. Vandaag staat er geen klokje meer op mijn laptop en staan er elke dag wel een paar alarmen op mijn gsm ingesteld. Voor de rest heb ik geen enkel werkende klok meer in huis.

Luisteren naar mijn eigen lichaam door te slapen en eten wanneer ik honger heb of moe ben, blijkt minder makkelijk vol te houden. Ik stel slapen en eten nog te vaak uit om eerst nog de afwas te doen of die ene tekst af te schrijven. Want met of zonder klok: het gevoel dat ik elke dag nog iets meer kan doen, raak ik niet zo snel kwijt.

Wil jij ook meer chill? Hier een paar tips om de klok de baas te worden.

Warning: als je met huisgenoten samenwoont, waarschuw ze eerst even zodat ze niet al te verrast zijn als ze ineens op alle klokken een unicornsticker zien plakken.

Tips

1. Ban die wijzertjes zoveel mogelijk uit je leven. Haal dat horloge van je pols, plak een stukje tape (of een unicornsticker) over al die kleine klokjes. Beperk de klokken in je huis of haal de batterijen eruit. Verwijder het klokje op je computer en laat die gsm iets vaker in je zak zitten.
2. Als je op een bepaald tijdstip iets moet doen, stel een alarm in op je telefoon als je moet vertrekken. Dan kan je dat klokkijken achterwege laten. Ook tijdens een ontspannen avond met vrienden: geniet tot het laatste moment. Overweeg ook eens om minder strakke afspraken te maken. “Ik laat je iets weten als ik vertrek” in plaats van “om stipt twee uur zien we elkaar.”
3. Laat de klok minder bepalen wanneer je eet en slaapt. Luister zoveel mogelijk naar je eigen lichaam. Eet als je honger hebt en slaap als je moe bent. Wakker worden met natuurlijk licht is ook een hemels geschenk. Sta het jezelf ook toe om overdag een dutje te doen als het mogelijk is.
4. Besef dat het oké is om niet altijd ‘productief’ te zijn. Ga iets vaker naar buiten zonder klok, adem wat meer diep in en uit. Voor je lichaam is het namelijk wel productief om het rust te geven. Het herstelt, ontspant en krijgt een energieboost.
5. Elk dier leeft aan de hand van de stand van de zon. Probeer iets meer af te gaan op wat de natuur je te vertellen heeft. Dan pik je misschien ook nog iets vaker een prachtige zonsondergang mee.

Foto’s: Istock