Column

Afscheid van een Sint

Afscheid van een Sint

De Sint waart door het land. En hij heeft het zwaar. Niet alleen is hij zowat de laatste geestelijke die zich nog in de buurt van kinderen durft te vertonen, nu ligt ook nog een keer zijn rol als werkgever onder vuur. Rellen omwille van de roe, wie had dat ooit kunnen denken? Maar dit artikel gaat niet over Pieten. Hoe belangrijk maar tegelijk oververhit die discussie ook is, het meest zinnige wat er daarover te zeggen valt stond onlangs al op de Correspondent.

Nee, het geluid van hoefgetrappel op onze daken doet me niet denken aan grapjes over de Goedgeilig man of aan zijn al dan niet vermeende ondertoon van blanke suprematie, wel aan die andere bijnaam: die van de grootste kindervriend.

In je kindertijd is het belang van vriendschap overduidelijk. Zowat je hele leven buiten het gezin draait op vrienden. Daarom ook dat de Sint zo populair is. Ja, hij brengt cadeautjes, maar meer nog staat hij symbool voor iemand die te allen tijde aan jouw kant staat. Dat is wat er steekt wanneer je de harde waarheid leert. Want weten dat de Sint niet bestaat, betekent niet dat je geen cadeautjes meer krijgt. En tóch doet die openbaring een beetje pijn.

Volwassen worden staat gelijk met het verliezen van vrienden.

In de tienerjaren neemt het belang van vriendschappen nog toe. Geen vrienden hebben is dan nog pijnlijker dan wanneer je volwassen bent, wel vrienden hebben des te geruststellender. Wanneer je je afzet tegen het nest en uitvliegt, vangen zij je op en bakenen ze een stuk wereld af waarbinnen je je veilig voelt en je je identiteit kan ontwikkelen.

Volwassen worden staat gelijk met het verliezen van vrienden. Hoe meer je eigen leven zich ontwikkelt en vorm krijgt, middels carrière, kinderen en het knusse van het huwelijksnest, hoe meer terrein de vriendschap vaak moet prijsgeven. Vervagen door afstand, wie kent dat niet?

Sommigen gaan daardoor vriendschap relativeren: familie blijft, vrienden niet. Het omgekeerde gebeurt ook, vriendschap die geïdealiseerd wordt: familie kan je niet zelf kiezen, vrienden wel. Ik denk echter dat beide clichés niet kloppen. Ik denk dat je je vrienden ook niet altijd zelf kiest, dat het toeval dat voor je doet, en dat tegelijk vriendschap niet noodzakelijk en per definitie als minder duurzaam dan familiebanden moet worden weggezet. Ja, het kan plots en onverwachts allemaal vervagen, maar het is soms even verrassend om te zien wie er blijft.

Al bijna twintig jaar ga ik in het najaar naar de Ardennen. Op weekend met een groepje vrienden uit het middelbaar. De samenstelling van de groep wijzigde over de jaren heen, maar een kern van mensen bleef. Ondertussen hebben we elk een andere weg gevonden in het leven. Er zit een advocaat tussen, een architect, een salesmanager, een begeleidster van kansarmen, een vrouwelijke IT-wizard, een accountant, een schrijver, een ambtenaar… Een combinatie van beroepen, van sterk uiteenlopende karakters, politieke overtuigingen en van manieren om in het leven te staan die je in de gepolariseerde wereld van vandaag nooit samen zou verwachten. Velen zien mekaar slechts één keer per jaar, op dat weekend. En toch is het elke keer weer alsof de tijd al twintig jaar heeft stilgestaan.

Sommige vrienden blijven aan je schoenen kleven als kauwgom. Je sleept ze mee, niet als een last maar wel als een stuk meubilair dat maar niet versleten geraakt.

Van de meeste van mijn vrienden van het Ardennenweekend, zou ik bij God niet weten wanneer precies ze mijn vrienden zijn geworden. Net zoals ik niet weet waarom andere vriendschappen verwaterd en uitgedoofd zijn. Keuze heeft daar relatief weinig mee te maken. Sommige vrienden blijven aan je schoenen kleven als kauwgom. Je sleept ze mee, niet als een last maar wel als een stuk meubilair dat maar niet versleten geraakt. Een meubelstuk dat, naarmate je eigen leven verandert, na verloop van tijd misschien wat uit de toon valt in je interieur, maar dat een onbetwistbare plaats heeft verworven in het huis. Er komt een moment met een bepaald soort vrienden, dat je ze zo lang hebt gekend dat je weet dat ze niet meer weg zullen gaan, ongeacht of er nu nog wel echt zoveel gemeenschappelijke interesses zijn die je met hen verbinden. De vriendschap zelf wordt het verband, alsof de in een koekendoos verzamelde momenten zich aan elkaar hebben geklit tot iets tastbaars en op zichzelf staand.

Echte vrienden zijn een soort omgekeerde Sinterklaas. De Sint lijkt er altijd te zijn geweest en verdwijnt dan plots wanneer het Grote Geheim aan je wordt geopenbaard. Vrienden daarentegen zijn er eerst niet en dan plots wel, zomaar, en sommige gaan nooit meer weg. Zoals de Sint verdwijnt, zo verschijnt de vriendschap.

Stel je eens voor dat we onze kinderen een zak vol goeie vrienden cadeau zouden kunnen doen met Sinterklaas.

Rond deze tijd zien we allemaal onze Facebook-tijdlijn bol staan van de cadeautjes. Bergen en bergen cadeautjes. Van iPods tot iPads, van racebanen tot allerhande in plastic gegoten rolmodellen. Het is allemaal goed bedoeld maar zodanig buiten proportie soms, dat je er onpasselijk van zou worden. De boodschap: kijk eens hoeveel pakjes mijn kind wel niet krijgt met Sinterklaas. We slaan daarmee de bal volledig mis wat de essentie van het Sinterklaasfeest betreft. Of misschien proberen we het beangstigende van die essentie zo af te kopen, de pijn te verzachten. Want eigenlijk draait het erom dat de Grote Vriend van onze kinderen op bezoek komt, hij die altijd aan hun zijde staat. Een vriend ook, die ze binnen afzienbare tijd zullen verliezen. En wij weten hoeveel pijn dat doet.

Stel je eens voor dat we onze kinderen een zak vol goeie vrienden cadeau zouden kunnen doen met Sinterklaas, in plaats van al die plastic brol. Op heel het internet zou er geen pakje meer te bespeuren zijn. En niemand zou daar ook maar één seconde om treuren.

Schrijf je reactie

6 reacties
  • Philippe Diepvents says:

    Mooie herinnering, met die briefjes.

  • Nele says:

    Héél mooi artikel. En inderdaad, ik wou dat ik mijn kinderen een hele zak vrienden cadeau kon doen, voor de rest van hun leven. Maar toch, de magie van Sinterklaas blijft toch iets hebben, ook al die jaren later… http://nelevanmalderen.wordpress.com/2014/12/01/dag-sinterklaas/

  • Anneke says:

    Heel mooi artikel. Maar toch gebruik ik deze mooie tijd van het jaar om mijn zoon wat extra in de watten te leggen. Schoentjes zetten we ieder weekend in de aanloop naar 6 december en op de dag zelf weet hij niet met wat het eerst spelen! Wij zijn namelijk niet het type ouders dat bij ieder bezoekje aan de supermarkt met kind met nieuw speelgoed buiten komt. Dus op 6 december moet het kunnen! De onschuld van de kindertijd duurt zowieso al zo kort…

    • Philippe Diepvents says:

      Met watten is niets mis. De aandacht en het schoentjes zetten is waarschijnlijk even belangrijk als de inhoud van de schoen.

  • Dominique says:

    Mooi en raak geschreven!

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen