Als marktleider in een zeer technische omgeving wil Atlas Copco haar maatschappelijke rol opnemen door de instroom van vrouwen en de doorstroom naar hogere managementfuncties te bevorderen. In deze zesdelige reeks wil Atlas Copco hun technologie in mensentaal voorstellen om zo breder toegankelijk te maken en vrouwelijke rolmodellen in de spotlight zetten die inspirerend kunnen zijn voor andere jonge vrouwen met ambities in de wetenschappen. Vandaag: Liselotte Duthu, Vice President Group Controller bij Atlas Copco.
Ik krijg niet vaak de kans om een top zakenvrouw te spreken, dus ben ik wel een beetje zenuwachtig voor dit interview met Liselotte Duthu. Duthu startte haar carrière bij Atlas Copca als finance trainee in 1985 en is vandaag Vice President Group Controller. Met andere woorden: she’s a big deal. Gelukkig is Duthu zelf al lang niet meer zenuwachtig om interviews te doen. Bovendien is ze een geweldige storyteller, waardoor mijn eigen zenuwen al snel verdwijnen en ik haar honderduit kan vragen wat het betekent om als vrouw wereldtop te zijn in haar vak en hoe je een goede leider kan zijn.
Je startte je carrière in je thuisland Zweden. Onderzoek wees uit dat vrouwen in Scandinavische landen sneller topfuncties bemachtigen dan vrouwen in andere Europese landen. Bovendien kent de streek de kleinste gender gap, en is het ouderschapsverlof er uitgebreid voor beide ouders. Klinkt als een droom voor ons, Belgen. Is Zweden echt het Walhalla voor vrouwen en jonge gezinnen?
“Ouderschapsverlof is goed geregeld in Zweden. Ik kan me voorstellen dat het als muziek in de oren klinkt voor andere Europeanen. In nog te veel andere landen maken werkgevers zich zorgen over de carrièreplannen van jonge vrouwen: “Wat als ze kinderen wil en dus lange tijd ‘out’ is door zwangerschapsverlof?” Door het gelijkgeschakelde ouderschapsverlof weet een werkgever in Zweden niet of een vrouw dan wel een man ooit ouderschapsverlof zal opnemen. Bij een sollicitatie kan de werkgever dus niet subtiel discrimineren. Dat soort ouderschapsverlof is een effectieve maatregel voor meer gendergelijkheid.
“Naar de buitenwereld toe heeft Zweden een goede reputatie, maar er zijn zeker nog uitdagingen omtrent gendergelijkheid.”
480 dagen ouderschapsverlof klinkt als een ongelofelijke kost, maar dat is niet per se zo. Op lange termijn biedt dit systeem de opportuniteit om iemand anders te laten invallen. Dat creëert een gezonde dynamiek en rotatie in het bedrijf. Meer ouderschapsverlof betekent dat meer mensen worden aangenomen om in te vallen. Met het belastinggeld dat zij betalen wordt het ouderschapsverlof gefinancierd.
Zweden mag trots zijn op hun regeling van het ouderschapsverlof, maar mannen en vrouwen in gelijkaardige functies krijgen nog steeds niet hetzelfde loon. Zogenaamde ‘vrouwelijke’ jobs zoals in de kinderen- en gezondheidszorg worden onderbetaald en ondergewaardeerd. Naar de buitenwereld toe heeft mijn land een goede reputatie, maar er zijn zeker nog uitdagingen omtrent gendergelijkheid. We mogen nu zeker niet op onze lauweren rusten.”
Je hebt al in Frankrijk, België en China gewerkt. In een ander interview liet je je ontvallen dat het makkelijker was om je aan te passen in China dan in Frankrijk. Is de cultuurshock in China dan niet groter dan in Frankrijk?
“Toen ik samen met mijn man in 1993 naar Frankrijk verhuisde, was ik gewoon nog heel jong. Het was mijn eerste expat job en de werkcultuur in Frankrijk is heel anders dan die van Zweden. Ik was er gewoonweg niet op voorbereid.
Ik werkte in Frankrijk van 1993 tot 1999. Intussen zal het land al veel veranderd zijn, maar op dat moment was de werkcultuur nog heel strikt en individueel, terwijl ik in Zweden het gewend was om in groepsverband te werken. We brainstormden en discussieerden samen en verdeelden dan de taken, ongeacht of de taak bij jouw jobomschrijving paste of niet. In Frankrijk hield men meer vast aan die jobomschrijving.
“In Europa zegt men vaak: “Vroeger was het beter”, terwijl je in China het gevoel hebt dat het morgen veel beter zal zijn.”
Ik verwachtte dat mijn teamleden uit eigen beweging dingen zouden aanpakken, maar ze wachtten tot ik hen een concrete opdracht gaf. Dat was nieuw voor me. Op dat moment had ik ook drie jonge kinderen. De jongste zat nog in de pampers waardoor de gezinssituatie ook een uitdaging vormde. De combinatie werk en gezin verliep veel moeizamer in Frankrijk dan ik gewend was in Zweden.
Toen ik naar China verhuisde, was ik twintig jaar ouder en had ik veel meer werkervaring opgedaan in verschillende landen. Misschien lag het verschil niet zozeer in de lokale cultuur, maar lag het aan mezelf: waar ik op dat moment in mijn leven stond en welke verwachtingen ik koesterde.”
Je voelde je echt in je sas in China. Je werkte en woonde er erg graag. Hoe kwam dat?
“Ik werkte met heel jonge mensen. Ik kon ieders moeder wel zijn. (lacht) Die youngsters waren enorm gedreven. In Europa zegt men vaak: “Vroeger was het beter”, terwijl je in China het gevoel hebt dat het morgen veel beter zal zijn. Ik besef wel dat onze bedrijfscultuur de werkomgeving rechtstreeks beïnvloedt. Bij Atlas Copco is er plaats voor zelfontplooiing, iets wat je bij andere lokale Chinese bedrijven misschien niet vindt. Jonge Chinese werknemers maakten daar dankbaar gebruik van. Ik voelde hun drive.”
Men zegt vaak dat als een vrouw een succesvolle carrière in management wil, ze zich meer moet toeleggen op ‘mannelijke kwaliteiten’. Wat vind je van die stelling?
“Het hangt af van de bedrijfscultuur. Als kind was ik een beetje een tomboy. Ik speelde voetbal en hing veel rond met the guys. Dat heeft me misschien wel wat geholpen, in die zin dat ik me niet oncomfortabel voelde in een door mannen gedomineerde setting.
“Ik geloof niet dat je masculien moet zijn om vandaag een succesvolle carrière te hebben.”
Maar uiteindelijk moet je gewoon jezelf zijn. Als je talent hebt en je weet van aanpakken, zal men je hoe dan ook respecteren. Er zullen altijd mensen zijn die niet graag met vrouwen samenwerken, maar ik geloof dat dat een kleine minderheid is. Ik geloof niet dat je masculien moet zijn om vandaag een succesvolle carrière te hebben.
Als je in een bestuursvergadering zit met enkel mannen rondom je, merk je wel dat er een andere manier is van communiceren. Je zal in het begin wat moeten doorzetten en wat haar op je tanden hebben om gehoord te worden. Maar zijn dat per se ‘mannelijke kwaliteiten?’ Het gaat volgens mij meer over hoe je jezelf kunt uitdrukken en een punt kunt maken.”
Deze ochtend las ik in een Belgische krant nog dat bedrijven die meer vrouwen aan boord hebben het in het algemeen beter doen. Er is meer creativiteit en de winsten zouden groter zijn. Wat denk jij daarvan?
“Bedrijven waar niet veel vrouwen aan de slag zijn, missen heel wat kansen, simpelweg omdat ze de helft van al het talent dat er is ontlopen. Ik geloof in het belang van diversiteit, en niet enkel genderdiversiteit. We moeten werk maken van meer diversiteit in leidersposities. Wie meer competente vrouwen aan boord neemt, neemt ook een rijkdom aan perspectieven mee aan boord. Er is te veel eenheidsworst vandaag. Vrouwen kunnen dat met hun blik op de wereld veranderen. Het zal nieuwe discussies openen en creativiteit bevorderen, waardoor bedrijven meer winstgevend worden. Vrouwen in beslissing nemende posities zijn weliswaar kwetsbaar, want in een door mannen gedomineerde wereld zijn alle spotlights op hen gericht. Als een man faalt is het gewoon iemand, een random persoon, die faalt, maar als een vrouw faalt is het wel een vrouw die faalt.”
“Wie meer competente vrouwen aan boord neemt, neemt ook een rijkdom aan perspectieven mee aan boord.”
Je schijnt een fervente tafeltennisser te zijn. Staat er een tafeltennistafel in jullie kantoor?
“We hebben er inderdaad eentje op de derde verdieping, maar ik maak er geen gebruik van. In China was ik betrokken in enkele auto-ongevallen, waardoor ik niet meer zoveel speel dezer dagen. Het eerste wat ik deed toen ik in China begon te werken, was een kamer omtoveren tot een pingpongkamer. Ginder is het een grote sport en toch had het bedrijf nog geen tafel om te spelen.
Bij Atlas Copco in Zweden gaan collega’s sporten tijdens de lunch break of komen ze samen in gemeenschappelijke ruimtes. Het is belangrijk om ontspanning te hebben op de werkplek, net zoals het belangrijk is om een goede work life balance te promoten.
We hebben een landscape office en ik zit centraal in het midden van de werkvloer. Ik wil dat mijn werknemers het gevoel hebben dat ik als manager of leider op ieder moment een aanspreekpunt ben. Ik wil tussen mijn mensen zitten, zodat ik hen zo snel mogelijk kan ondersteunen waar mogelijk. Mochten er spanningen zijn, kan ik die ook sneller opvangen. Het is belangrijk dat werknemers zich goed voelen in hun werkomgeving. Het stimuleert zonder twijfel hun creativiteit. Gelukkige werknemers zorgen uiteindelijk voor gelukkige klanten.”
Schrijf je reactie