Het klimaat is een hot topic. Letterlijk dan, maar ook figuurlijk. De Belgische jeugd heeft haar stem meermaals laten horen in Brussel en hier en daar springen er ook burgerinitiatieven uit de grond ten voordele van het milieu. Redactrice Charlotte trok erop uit om deze initiatieven onder de loep te nemen. Vandaag: de initiatiefnemers van Mei Plasticvrij lanceren de Billie Cup, een herbruikbare beker met waarborg voor thee, koffie en zelfs milkshakes, smoothies en ijs. Foto’s: Koen Keppens
“Een wegwerpbeker gebruiken moet even not done worden als roken in het gezicht van een baby. Oei, nee, nu zie ik die baby voor mij. Ocharme!” Ineke Van Nieuwenhove en Vanessa Debruyne beginnen te lachen, maar ze menen het wel. Vandaag lanceren ze na vier maanden hard werk hun eigen baby: de Billie Cup, een herbruikbare beker met waarborg voor dagelijks gebruik. Mei Plasticvrij is dit jaar dus meer dan een campagne en zorgt ook voor een concrete oplossing voor één van de vele problemen rond wegwerpplastic: de drankbeker!
Het concept is simpel: je bestelt een take-away drankje in een deelnemende zaak. In plaats van te opteren voor een wegwerpbeker vraag je om je drankje in een Billie Cup te krijgen. Je betaalt hiervoor een waarborg van 1 euro. Beker leeg? Je kan hem in alle deelnemende zaken binnenbrengen en krijgt dan je 1 euro terug. De horecazaak wast de Billie Cup en dan is die klaar om mee gegeven te worden aan de volgende klant. “De deksels zijn om hygiënische redenen wel persoonlijk: die zijn te koop voor 1,5 euro. Al ben je natuurlijk niet verplicht. Ik vind een deksel bijvoorbeeld niet zo aangenaam”, legt Vanessa uit.
Vanessa Debruyne (links) en Ineke Van Nieuwenhove.
Honderd procent recycleerbaar
Voor de bekers werken Vanessa en Ineke samen met het Duitse RECUP, wiens bekers in Duitsland al in meer dan 2400 zaken zitten. Het was voor beide dames belangrijk dat de bekers niet via een containerschip uit China of zo zouden komen, maar op een vrij ecologisch verantwoorde manier naar België getransporteerd konden worden.
“Bamboebekers zijn niet recycleerbaar door de melaminelijm en keramiek is te broos.”
Ook het materiaal van de Billie Cup is bewust gekozen. “De bekers bestaan uit honderd procent recycleerbaar polypropyleen. Plastic, ja. Maar we hebben echt ons huiswerk gedaan. Bamboebekers zijn niet recycleerbaar door de melaminelijm en keramiek is te broos”, verklaart Vanessa. “Ook Ovam (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, red.) heeft bevestigd dat PP na keramiek de beste keuze is voor een groot overkoepelend systeem als het onze”, vult Ineke aan. Breekt je beker toch op een dag? Breng hem dan binnen in een deelnemende zaak. Op het einde van hun levenscyclus neemt de fabrikant immers alle bekers terug voor recyclage.
Geen uitvluchten meer
Wat als je al je eigen herbruikbare beker hebt? “Top! Vooral blijven gebruiken”, knikken Ineke en Vanessa. “In België gebruikt amper één procent van de coffee-to-go-klanten een herbruikbare beker. En zelfs die één procent vergeet ‘m regelmatig mee te nemen.” Tja, dan maar snel eentje in een wegwerpbeker?
“In België gebruikt amper één procent van de coffee-to-go-klanten een herbruikbare beker.”
“Je loopt er acht minuten mee rond, en dan gooi je het weg. Soms zit er ook nog een rietje bij. Dat is allemaal niet recycleerbaar”, uit Vanessa haar frustratie. “Veel mensen denken dat koffiebekers gemaakt zijn van karton en dus recycleerbaar zijn”, gaat Ineke verder. “Ze weten niet dat er een plastic coating in zit. Sommige koffiezaken investeren in recycleerbaar en afbreekbaar materiaal. Maar klanten gooien die bekers na gebruik in de straatvuilnisbak. Dat is dan restafval, en dat belandt in de verbrandingsoven. Nul recyclage, dus.”
“Daarom dus onze herbruikbare Billie Cup. We starten met 37 locaties: 20 in Gent, 10 in Antwerpen en in alle vestigingen van Foodmaker, ook die in Brussel. Daar zijn we heel gelukkig mee. OKay Compact test ons concept uit in Gent, en ook de Agora van de Universiteit Antwerpen doet mee. Geweldig!”, aldus Ineke.
De Billie Cup is immers niet enkel voor koffiebars, maar ook voor scholen, ketens en bedrijven. Op de website van Billie Cup kan je zien wie er meedoet en de deelnemende zaken hebben ook een Billie-sticker op hun ruit. “Extra toffe factor? De eerste vijfduizend bekers zijn zowel in Gent als Antwerpen bedrukt met de stadsskyline. Die zijn dus voor de eerste deelnemende zaken én de eerste Billie Cup-gebruikers.”
“Wegwerpbekers moeten iets worden voor in een museum met daaronder de tekst: toen we nog dachten dat onze grondstoffen onbeperkt waren.”
Het is de bedoeling om zo snel mogelijk uit te breiden. “We stoppen niet bij vijftig zaken. Nee, nee, we’re going to conquer the world”, lacht Vanessa. “Want hoe meer deelnemende zaken, hoe beter het systeem werkt.” Ineke nuanceert wel: “Het is niet onze bedoeling een miljoen bekers de markt op duwen. Nee, we brengen net genoeg bekers in circulatie die nodig zijn om de wegwerpbeker te laten verdwijnen.” Vanessa: “Wegwerpbekers moeten iets worden voor in een museum met daaronder de tekst: “Toen we nog dachten dat onze grondstoffen onbeperkt waren.””
Weg met wegwerp
Het is dan ook vijf over twaalf, vinden de vrouwen. “Er zit nu zelfs microplastic in de regen en het zit ook in ons zout”, vertelt Vanessa. “We zijn dat dus gewoon aan het opeten. Hoe zot is dat?” Ze merkt wel op dat meer en meer mensen hiervan bewust worden. “Onlangs was ik op een klimaatbetoging in Brussel. Je ziet dat het niet enkel de typische milieuactivisten zijn die op straat komen. Ik kwam zelfs iemand tegen die ik er nooit verwacht had. “Jij hier?”, vroeg ik. Hij vroeg me of ik die laatste rapporten al gelezen had. “Nog maar 12 jaar eh!”, riep hij uit. Dat is geweldig.” Ineke: “We hebben een dijkbreuk nodig. Al die milieucampagnes, acties en initiatieven zijn kleine gaatjes in de dijk. Dat begint natuurlijk met believers, maar als er genoeg gaatjes zijn, komt er uiteindelijk een dijkbreuk. Dan weet je dat je de massa meehebt. Daar moeten we naartoe.”
“Plastic roerstaafjes vervangen door houten roerstaafjes? Er bestaat al een uitvinding: de lepel.”
“Er is nog veel werk aan de winkel. Europa begint al plastic wegwerpartikelen te verbieden, maar wat gebeurt er? Ze maken wegwerpartikelen uit hout en bamboe”, vertelt Vanessa. “Zo gaan we geen bomen meer overhouden. Die wegwerpcultuur moet er echt uit. Plastic roerstaafjes vervangen door houten roerstaafjes? Dan denk ik: Jongens, er bestaat al een uitvinding: de lepel. Gebruik dat dan.” Ineke knikt: “Refuse, reduce en reuse. Daar ligt de oplossing. Wegwerp moet echt not done worden, zo van: “Oh my god, gebruik jij nog wegwerp?”” Vanessa besluit: “Als iedereen zijn coffee-to-go voortaan zou bestellen in zijn eigen herbruikbare beker of zegt: “Doe maar in een Billie”, zou dat geweldig zijn.”
Meer informatie over de Billie Cup op www.billiecup.be.
Hier nog enkele Plasticvrije tips:
1. Drink kraanwater in plaats van flessenwater
2. Koop je groenten en fruit onverpakt
3. Gebruik een Billie Cup wanneer je een coffee-to-go (of thee, smoothie of ijsje) bestelt
4. Gebruik je mond in plaats van een rietje
5. Koop een stuk zeep en een shampoobar
6. Voor de vrouwen: gebruik een menstruatiecup!
7. Gebruik wasbare wattenschijfjes om je make-up te verwijderen
8. Voor jonge ouders: gebruik wasbare luiers en wasbare vochtige doekjes
9. Schaf je een houten tandenborstel aan
10. Keer met je broodzak terug naar de bakker
Schrijf je reactie