De jonge Britse vrouwen Yomi Adegoke en Elizabeth Uviebinene merkten dat er geen enkel boek was dat iets nuttigs zei over de specifieke uitdagingen die zij als zwarte vrouwen tegenkomen op het vlak van relaties, gezondheid, werk en onderwijs. Dus besloten ze het zelf te schrijven. Redactrice Mari sprak met Yomi en Elizabeth over ‘Slay in Your Lane’, het zelfhulpboek voor zwarte vrouwen in Europa.
Yomi Adegoke en Elizabeth Uviebinene zijn twee jonge, ondernemende vrouwen met Afrikaanse roots die wonen en werken in Londen. Ze zijn beste vriendinnen. Elizabeth is afgestudeerd in 2013 en sindsdien probeert ze haar weg te vinden als communicatiemanager in het bedrijfsleven, maar die weg verliep niet altijd even vlot. “Ik kwam bepaalde problemen tegen waarvan ik niet goed wist hoe ik ze kon oplossen.”
Toen zulke problemen twee jaar geleden weer eens de overhand namen, belde Elizabeth haar beste vriendin op tijdens de lunchpauze. Ze probeerden elkaar een hart onder de riem te steken en hadden een goed gesprek over hoe het is om als zwarte vrouw in een groot bedrijf te werken. Elizabeth wist dat Yomi, journaliste voor Channel 4 News, altijd al een boek wilde schrijven en ze dacht luidop: “Dit zijn zulke belangrijke gesprekken… waarom schrijf je geen boek om zwarte vrouwen te helpen hun leven en werk te navigeren?” En Yomi antwoordde: “Laten we het samen doen!”
Zo ontstond het idee voor het boek dat ondertussen de titel ‘Slay in Your Lane’ draagt. Een samenstelling van het gezegde ‘stay in your lane’, ofwel ‘ken je plaats’, en ‘slay’ wat staat voor iets op een fantastische manier aanpakken. ‘Slay in your lane’ staat dan ook voor excelleren ondanks de obstakels en beperkingen die je tegenkomt.
“Ik ben het gewoon geworden dat wanneer ik iets over racisme schrijf, er mensen met racistische opmerking zullen komen.”
Ik vraag de schrijfsters of ze soms het gevoel hebben dat ze anders behandeld worden in het bedrijfsleven vanwege hun huidskleur. Yomi is journaliste en zegt op het werk weinig last te hebben van racisme, maar wel overspoeld te worden met racistisch commentaar telkens als ze een artikel publiceert. “Ik ben er compleet ongevoelig voor geworden. Ik merk het zelfs niet meer op. Ik werk nu al drie jaar in de journalistiek en ik heb altijd over rassenkwesties geschreven, ik ben het zo gewoon geworden dat wanneer ik iets over racisme schrijf, er mensen met racistische opmerking zullen komen.
Het is net zoals vrouwen die over feminisme schrijven en seksistische opmerking krijgen. Alleen schrijf ik over racisme én feminisme, dus ik krijg beide over mij heen.” De Engelse krant The Guardian publiceerde ondanks nog een onderzoek dat toont dat vrouwen en mensen van kleur het meeste online lastiggevallen worden. Het is niet alleen zulk direct racisme dat Elizabeth en Yomi willen aankaarten. In het boek wordt ook gesproken over onbewuste vooroordelen. Elizabeth geeft een voorbeeld: “Als ik mijn haar los heb in een afro zullen mensen zeggen ‘je haar is wild vandaag’. Dat is helemaal niet racistisch bedoeld, maar het is de woordkeuze die soms problematisch is.”
“Vrouwen verdienen minder dan mannen, maar vrouwen van kleur verdien nog minder dan blanke vrouwen.”
“Ondertussen is de scope van het boek uitgebreid van werk naar ongeveer alle aspecten van het leven,” vertelt Yomi. “Relaties, gezondheid, geld, onderwijs… We begonnen notie te nemen van al deze aspecten van het leven waarbij wij het gevoel hadden dat ze in andere zelfhulpboeken ontbraken. Als zwarte vrouwen maken we gewoon specifieke dingen mee waar blanke schrijvers nooit over zullen schrijven.” Elizabeth heeft altijd veel zelfhulpboeken gelezen, zoals Lean In van Sheryl Sandberg en #GirlBoss van Sophia Amoruso. “Dat zijn heel goede boeken, maar voor mij hielpen ze niet om de uitdagingen waar ik mee geconfronteerd werd aan te gaan.”
“Wij willen in ons boek focussen op de problemen die zwarte vrouwen meemaken. Zo schrijft Sheryl Sandberg in Lean In bijvoorbeeld over assertief zijn en ‘je plaats aan de tafel opeisen’, niet aan de zijlijn blijven staan. Dat is belangrijk, maar als zwarte vrouw moet je je er erg van bewust zijn hoe je overkomt. Je bent altijd ‘de zwarte vrouw’ in de vergadering en er zijn veel vooroordelen. Je plaats opeisen pak je dan beter op een andere manier aan dan Sandberg omschrijft. In ons boek hebben we het ook over het vragen naar een loonsverhoging. We weten dat vrouwen minder verdienen dan mannen, maar we vergeten soms dat vrouwen van kleur nog minder verdienen dan blanke vrouwen. Hoe kunnen we al die loonkloven wegwerken?”
“Ook op andere vlakken in het leven zijn er verschillen, zoals bij het daten bijvoorbeeld,” aldus Yomi. “Daten als vrouw is sowieso al ingewikkeld, maar als zwarte vrouw komen er allerlei verschillende lagen bij kijken. Er is fetisjisme: mannen die je alleen maar leuk vinden omdat je zwart bent. Zo zat ik even geleden op Tinder en het eerste berichtje dat ik kreeg was: ‘I love chocolate’. Maar er is ook de totaal andere kant van het spectrum: zwarte vrouwen hebben de minste kans om te trouwen, ze krijgen het minste respons op datingsites, je vindt online zelfs artikels die beweren dat het wetenschappelijk bewezen is dat zwarte vrouwen het minst aantrekkelijk zijn.” Er komt ook een stuk in het boek over gezondheid. “Zo is het belangrijk om erbij stil te staan dat zwarte vrouwen minder snel met kanker gediagnosticeerd worden dan blanke vrouwen en daarom minder snel een effectieve behandeling kunnen krijgen,” legt Elizabeth uit.
“Onze verhalen en ervaringen zijn even waardevol als die van anderen. De beste samenleving bestaat uit mensen die elkaar begrijpen.”
“Zelfhulpboeken van vrouwelijke schrijfsters zijn zeer populair omdat we als vrouwen andere behoeftes en uitdagingen hadden dan die werden besproken in de zelfhulpboeken geschreven door mannen. Wij gaan nog een stapje verder en willen echt de problemen die zwarte vrouwen meemaken in alle aspecten van het leven blootleggen. Er zijn nu eenmaal veel cultuurverschillen.”
En zo kreeg het boek zijn bijnaam: The Black Girl Bible. Maar de schrijfsters vinden dat ook blanke vrouwen en mannen iets kunnen hebben aan het boek. “Iedereen kan iets uit dit boek leren, of je nu zwart of blank, vrouw of man bent. We moeten allemaal samenleven in dezelfde maatschappij en de beste samenleving bestaat uit mensen die elkaar begrijpen. Zwarte vrouwen lezen zoveel boeken geschreven door blanke vrouwen of mannen. Waarom niet omgekeerd? Onze verhalen en ervaringen zijn even waardevol als die van anderen. Van de duizenden boeken die er in 2016 in Groot-Brittannië werden uitgebracht, waren er minder dan 100 geschreven door een auteur van kleur. Dat willen we veranderen.”
“We willen tonen dat er vrouwen zijn die ondanks racisme, seksisme en andere beperkingen fantastische dingen bereikt hebben.”
Elizabeth (24) en Yomi (25) waren beiden nog jong toen ze aan het boek begonnen. Om goed advies te kunnen geven, vroegen ze raad aan zo’n dertig succesvolle zwarte vrouwen uit verschillende sectoren. In het boek halen ze de succesverhalen en tips van deze vrouwen aan, naast hun eigen ervaringen. Zo interviewden ze de succesvolle actrice Thandie Newton, gekend uit Mission: Impossible II, maar ook zakenvrouw Karen Blackett, CEO van media agentschap MediaCom, en kinderboekenauteur Malorie Blackman.
Niet alleen Yomi en Elizabeth zaten te wachten op dit boek. Negen Britse uitgevers brachten een bod uit om het te mogen publiceren. We zullen nog even geduld moeten hebben: het boek wordt uitgebracht door 4th Estate in de lente van 2018. De auteurs hopen dat het boek uitgroeit tot een beweging. Yomi: “We willen een stem geven aan vrouwen die ontzettend veel bereikt hebben, maar die toch ondervertegenwoordigd zijn. We willen laten zien dat er vrouwen zijn die ondanks racisme, seksisme en andere beperkingen fantastische dingen bereikt hebben. Hopelijk inspireren hun verhalen in ons boek anderen om ook te slayen.”
Schrijf je reactie